Ευριπίδη Ελένη - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου

Aπό κατακτητής της Tροίας ένας ρακένδυτος ναυαγός
■
Στη 2η σκηνή, το κείµενο µας δίνει αρκετές σκηνοθετικές
πληροφορίες. Ως σκηνοθέτης της παράστασης διαβάζεις
το κείµενο και εντοπίζεις τους σκηνοθετικούς του δείκτες.
Σηµείωσε δίπλα στους συγκεκριµένους στίχους τις οδηγίες
που θα δώσεις στους ηθοποιούς, ώστε να συνταιριάξουν
κίνηση και λόγο.
A ° π¡√Àª∂ £ ∂∞∆∂
Mενέλαος και Γερόντισσα (B. Kανάκης – E. Zαφειρίου,
Eθνικό Θέατρο, 1977, σκην. A. Σολοµός)
■
■
■
Ο Ευριπίδης επιλέγει ως θυρωρό, φύλακα δηλαδή του ανακτόρου, µια γυναίκα και µάλιστα γερόντισσα. Πρόκειται
για ένα δευτερεύον πρόσωπο, που συνήθως είναι ανώνυµο και εµφανίζεται στη σκηνή µόνο µε την ιδιότητά του.
ñ Ας αναζητήσουµε τους λόγους, για τους οποίους επιλέγεται ως θυρωρός µια αδύναµη γυναίκα και όχι ένας χεροδύναµος
στρατιώτης. Ποιος, λοιπόν, είναι ο ρόλος της συγκεκριµένης σκηνής στη δραµατική οικονοµία;
Όπως ήδη έχουµε αναφέρει, µε την επινόηση του ειδώλου της Ελένης δηµιουργείται στην τραγωδία µας µια έντονη αντίθεση
ανάµεσα στο είναι και το φαίνεσθαι, που εκδηλώνεται µε διάφορες µορφές, όπως δόξα (< ‰ÔÎÂÖ = φαίνεται) – αλήθεια,
όνοµα – σώµα. Αυτήν τη θεµελιώδη για την τραγωδία αντίθεση τη γνωρίσαµε ως τώρα στο πρόσωπο της Ελένης.
ñ Aς την αναζητήσουµε και σε δύο ακόµα πρόσωπα, το Μενέλαο και τη Γερόντισσα.
ñ H έµφαση στην αντίθεση αυτή ποιες σκέψεις σού προκαλεί για την εξέλιξη του έργου;
ñ Ποιες σκέψεις για την ανθρώπινη ζωή;
Mέχρι τώρα είδαµε το Mενέλαο στην τραγική του διάσταση. O Mενέλαος όµως προβληµατίζει: είναι πράγµατι τραγικό
πρόσωπο ή µια φιγούρα που σκιαγραφείται µε κωµικές πινελιές; Πολλά και αντιφατικά σχόλια έχουν γραφτεί γι’
αυτόν. ∆ιαφορετικές είναι και οι σκηνοθετικές ερµηνείες. Έτσι, η παρουσία του Mενέλαου προκαλεί στους αναγνώστες/θεατές
άλλοτε χαµόγελο ή γέλιο, άλλοτε λύπηση και οίκτο, άλλοτε κλαυσίγελω.
ñ Ας αναζητήσουµε στη σκηνή µε τη Γερόντισα στοιχεία που µπορούν να δικαιολογήσουν τους διαφορετικούς τρόπους
θεώρησης του ήρωα.
A
E ªµ∞£À¡√Àª∂
∞ƒ∞§§∏§√ K ∂πª∂¡√ 3
ª. ªË ÌÔ˘ ÎÚ·Ù¿˜ Ù· ¯¤ÚÈ·/Î·È ÌË Ì ÛappleÚÒ¯ÓÂȘ.
°. ∞Ó ‰Â Ì’ ·ÎÔ‡ÛÂȘ,/ÁÈ· fi,ÙÈ ı· Á›ÓÂÈ
ÌËÓ appleÂȘ appleˆ˜ ÊÙ·›ˆ ÂÁÒ.
ª. ‹Á·ÈÓ ̤۷ Î·È apple˜ ÛÙ’ ·ÊÂÓÙÈο ÛÔ˘...
°. £· ÌÂÙ·ÓÈÒÛÂȘ appleÈÎÚ¿,/ ·Ó Ì¿ıÔ˘Ó appleˆ˜ ÙÔ˘˜ ÎfiappleÈ·Û˜.
ª. ∂›Ì·È ͤÓÔ˜ Î·È Ó·˘·Áfi˜.
¢ÈÂΉÈÎÒ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ·Û˘Ï›·˜.
°. æ¿Í ӷ ‚ÚÂȘ ηӤӷ ¿ÏÏÔ Ûapple›ÙÈ.
ª. Ÿ¯È! £· Ìappleˆ ̤۷, ‰Â ʇÁˆ
Î·È ÌËÓ ÎÏ›ÓÂȘ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ.
«A¡∞ªπª¡∏∫√ª∞π K ∞πƒø¡ E À¢∞πª√¡π∞!»
°. ª·˜ ¤ÁÈÓ˜ ÙÛÈÌappleÔ‡ÚÈ.
£· Û appleÂÙ¿ÍÔ˘Ó ¤Íˆ Ì ÙȘ ÎψÙÛȤ˜.
ª. ∞Ï›ÌÔÓÔ! Ô‡ Â›Û·È ‰ÔÍ·Ṳ̂ÓÔ ÌÔ˘
ÛÙÚ¿ÙÂ˘Ì·!
°. ¢ÂÓ Í¤Úˆ appleÔ‡ ›ӷÈ, fï˜ Â‰Ò ‰ÂÓ ¤¯ÂȘ apple¤Ú·ÛË.
ª. £Â¤ ÌÔ˘, appleÔÈÔ˜ ı· ÙÔ ¤ÏÂÁ appleˆ˜ ¤ÙÛÈ ı· Í¢ÙÂÏÈÛÙÒ;
°. °È·Ù› ‰·ÎÚ‡˙ÂȘ, Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘; °È·Ù› Û apple‹Ú ÙÔ apple·Ú¿appleÔÓÔ;
ª. AÓ·ÌÈÌÓ‹ÛÎÔÌ·È Î·ÈÚÒÓ Â˘‰·ÈÌÔÓ›·˜!
E˘ÚÈapple›‰Ë˜, EϤÓË, ÛÎËÓ‹ °ÂÚfiÓÙÈÛÛ·˜-MÂÓ¤Ï·Ô˘, ÛÙ. 503-515
(ÌÙÊÚ. K. M‡Ú˘)
(Aapplefi ÙÔ appleÚfiÁÚ·ÌÌ· Ù˘ apple·Ú¿ÛÙ·Û˘ E˘ÚÈapple›‰Ë˜, EϤÓË, AÌÊÈı¤·ÙÚÔ, 1999)
EYPIΠI∆H Eλένη 45