ad plenum a- magistratum co wtorek i sobota oddawać -a będzie. Na każdy zaśpodany memoryjał rezolucyja obywatelom w polskim języku, a nie innym,dawana być powinna, jako też konkluzyje magistratu, propozycyje communitatisintymowane 91 , responsa 92 i uwagi po polsku pisane i w protokół sesyi, czyli kolokwiarz,indukowane 93 być mają.§ IV. {O czterech prezydentach w przyszłym czasie, elekcyidepartamentów co trzy lata i kiedy, o sposobie w czasie funkcyiprezydencyi którego z departamentu lub choroby pisarzówdepartamentowych}Ponieważ w przyszłym czasie, gdy magistrat do liczby dwunastu osób przyjdzie,wszystkie osoby radne w departamentach zasiadać będą i żaden supernumerarius94 nie zostanie, elekcyja zaś b- prezydentów czterech -b na c- rok, corocznie,a -c elekcyja osób departamentowych co trzy lata odprawiać się będzie. Przeto gdyosoba z innych departamentów prócz sądowego na prezydencyją obrana będzie,ex prezydent miejsce jej w tymże// departamencie, z którego radny na prezydencyjąpostąpi, przez ten czas zastępować powinien, równie w przypadku chorobyktórej osoby z departamentu sprawiedliwości, osoba radna z innego departamentu(aby bieg sprawiedliwości nie był opoźniony) <strong>dla</strong> kompletu sądowego,miejsce chorego zastępować będzie. Podobnie gdyby syndyk lub regent miejskizachorował, albo w interesie publicznym <strong>miasta</strong> wyjechał, w tych departamentach,w których pióro trzymają, jedna z osób departamentowych do pióra użytabyć ma, a w sądzie potocznym szlachetny prezydent w pomienionym przypadku,na któregokolwiek oficyjalistę d- lub sekretarza <strong>miasta</strong> -d95 do pióra przybrać sobiemoże, komisyja ostrzega i stanowi.A ponieważ departamentom pomienionym elekcyja nazajutrz po elekcyiprezydentów wyznaczona, która w styczniu corocznie dawnym zwyczajem przypada,a na rok teraźniejszy już są prezydenci obrani, przeto tak elekcya osóbdepartamentowych, jako też wykonanie powinności każdemu departamentowiw szczególności i wszystkim w powszechności nieniejszą ordynacyą ustanowionych,dopiero w <strong>roku</strong> przyszłym 1779 od miesiąca stycznia zaczynać się będzie.[s. 24]a-apodkreślenie innym atramentemb-bjw.c-cjw.d-djw.91Intymować – oznajmiać, obwieszczać.92Respons – odpowiedź, opinia.93Indukować – wciągać, wprowadzać, wpisywać. Por. s. 28, przyp. 107.94Supernumerarius – urzędnik nadetatowy, nadliczbowy.95Sekretarz miejski opiekował się archiwum miejskim i sądowym.25
I do tego czasu departamenta wszystkie regułami opisanemi rządzić się i takowewypełniać powinny będą, komisyja determinuje.[s. 25]§ V. {O dozorze magistratu nad departamentamisub responsione}A jako dozór nad departamentami całemu magistratowi jest zlecony i ukaranieza niedopełnienie obowiązków temuż zostawiono, tak gdyby tenże magistratin pleno nie starał się o to, aby każdy departament ściśle swoje zachował powinności,tedy za doniesieniem czyimkolwiek tam gdzie z prawa należy paenis//arbitrariis subesse powinien.[Rozdział VII]O urzędzie wójtowskim i ławniczym§ I. {O liczbie in post ławników i mocy komplanacyi 96in anno 1776 zawartej}Ordynacyją <strong>roku</strong> 1750 titulo „O urzędzie wójtowskim i ławniczym krakowskim”97 Komisyja Boni a Ordinis reasumuje. A jako liczba osób jedenastu urządławniczy sprawujących, tak komplanacyją między szlachetnym magistratemz jednej, a pospólstwem <strong>miasta</strong> Krakowa z drugiej strony w Warszawie dnia17 miesiąca sierpnia 1775 <strong>roku</strong> zawartą, dekretem Jego Królewskiej Mościasesorskim stwierdzoną 98 , jako też powtórną między tymże szlachetnym magistratemz jednej, a szlachetnemi ławnikami z drugiej strony, tu w Krakowiepodczas agitującej się komisyi dnia 22 miesiąca marca, <strong>roku</strong> 1776 spisaną 99 ,komisyi do aprobaty podaną i utwierdzoną, między innemi punktami zmniejszenieosób ławniczych salvis modernis possessoribus in post b- do osób sześciuna zawsze być mających -b jest ustanowiona. Tak i teraźniejszą ordynacyą tażana marginesie innym atramentem dopisany podwójnie podkreślony znak: Xb-bpodkreślenie innym atramentem96Komplanacyja – tu: ugoda.97Ordynacja „O urzędzie wójtowskim i ławniczym krakowskim”, zob. APKr, Akta <strong>miasta</strong>Krakowa, rkps 1482, s. 354–358; BJ, rkps 87, t. 8, k. 18v–19r.98Zob. Wstęp, s. VI.99W zasobie APKr znajduje się „Projekt do dobrego rządu od magistratu krakowskiego doPrześwietnej Komisyi Jego Królewskiej Mości P.M. die 26 Martii [26 III] anno Domini 1776 punctationispodany”. W jednym z punktów projektu – zapewne wskutek wspominanego w ordynacjiporozumienia z 22 marca 1776 r. – zapisano, iż: „Co się tyczy jurysdykcyi szlachetnego magistratuwedług przywilejów, tej szlachetny magistrat nie ma rozciągnionej, ale w obrębach okryśnioną,jako przywilej 1659 die 15 Iulii [15 VII] w sobie opiewa i tak <strong>dla</strong> szlachetnego magistratu, któresprawy sądzić ma i porządki <strong>miasta</strong>, wyłuszcza, a zaś inne wszystkie szlachetnym ławnikomz wójtem sądzić pozwala” (APKr, Akta <strong>miasta</strong> Krakowa, rkps 1485, s. 1).26
- Page 2: ORDYNACJA DLA MIASTA KRAKOWAZ 1778
- Page 5 and 6: © Copyright by Archiwum Państwowe
- Page 8: WSTĘPKrakowska Komisja Boni Ordini
- Page 11 and 12: nowości. W ordynacji zamieszczone
- Page 13 and 14: ordynację zatwierdził, pozytywnie
- Page 15 and 16: tekstowych istniejących, a wskazan
- Page 18: ORDYNACJA DLA MIASTA KRAKOWAZ 1778
- Page 21 and 22: jednak wszystkie osoby radne teraz
- Page 23 and 24: konstytucyją anni 1668 12 aprobowa
- Page 25 and 26: w czasie wyżej wyrażonym odprawow
- Page 27 and 28: oszukania czynią, a z takowemi pro
- Page 29 and 30: [Rozdział III]O departamencie ekon
- Page 31 and 32: § III. {O kasyjerze i jego powinno
- Page 33 and 34: odbierać a- i one -a rezolwować 5
- Page 35 and 36: wyciągała, wolno i innego dnia se
- Page 37 and 38: [s. 16][Rozdział V]O departamencie
- Page 39 and 40: § VI. {O sprowadzaniu drzewa na op
- Page 41 and 42: tego by nie słuchał, ma być pier
- Page 43: [Rozdział VI]Reguły generalnedo w
- Page 47 and 48: pieczęcią urzędową ekstrakty 10
- Page 49 and 50: trzymać, protokoły departamentowe
- Page 51 and 52: propozycyją, nie więcej jak dwa i
- Page 53 and 54: [Rozdział XII]O przyjmowaniu do in
- Page 55 and 56: [s. 34]§ II. {Jak się cechowi na
- Page 57 and 58: Fryderyk Piotr hrabia na Skrzynnie
- Page 59 and 60: Suscepta kancelaryi[s. 38]ZłoteGro
- Page 61 and 62: Te zaś taksy i rewizyje powinny by
- Page 63 and 64: § VIII. O ochędostwie w mieście
- Page 65 and 66: Wykaz skrótówAGADAPKrBUWBJJ.P.rkp
- Page 67 and 68: Herburt Jan 37Jan II Kazimierz, kr
- Page 69 and 70: Uruski Seweryn IXUruszczak Wacław
- Page 71 and 72: chleb - zob. victualiachoroba 2, 25
- Page 73 and 74: inkonweniencyja 21 - zob. złodziej
- Page 75 and 76: most 12, 21mury miejskie 21naboże
- Page 77 and 78: - departamentu ekonomii 14, 15- mia
- Page 79 and 80: syndyk VIII, 4, 5, 7, 8, 18, 25, 29
- Page 81 and 82: Spis treści:1 Przedmowa ..........
- Page 102:
errata: brakująca ilustracja, stro