[Rozdział X]O posłach 130Ordynacyją 1750 <strong>roku</strong> titulo a- „O posłach na sejm -a i zjazdy publiczne” 131komisyja in toto reasumuje b i aby podług opisu tejże ordynacyi, instrukcyja nasejm posłom przez magistrat wcześnie ułożona, pospólstwu komunikowana byłai toż pospólstwo swoje desideria 132 magistratowi podawało. A posłowie powróciwszy,bez omięszkania relacyją funkcyi swojej szlachetnemu magistratowi cumQuadraginta Viris wraz zgromadzonemu czynili i takowa relacyja zwyczajemdawnym w protokół zawsze zapisywana była, komisyja ponawia 133 .[Rozdział XI]O przyjmowaniu na miejskiePonieważ Stołeczne Miasto Kraków szczególniejszemi c nad inne <strong>miasta</strong>zaszczyca się przywilejami, przeto uważać powinno w przyjmowaniu do miejskiegoprawa zdatność osób, statek i talenta,// o których aby pewniejsza mogłabyć wiadomość, Komisyja Boni Ordinis stanowi: iż żaden do miejskiego prawaprzypuszczany być nie powinien, który by wprzód nie zostawał w mieście jakoobywatel bez wszelkiej noty lat dwa. Co się jednak nie ma rozumieć o osobachnaukami i estymacyją 134 powszechną zaszczyconych, lub zaświadczenia uczciwegogdzie indziej sprawowania się mających, nie wyciągając od przyjęcia namiejskie większej ceny nad ustanowioną w czasie teraźniejszej komisyi w instruktarzuwyrażonej.[s. 32]a-apodkreślenie innym atramentembna marginesie innym atramentem dopisane znaki: X oraz ||cjw.130Zatwierdzając ordynację 15 listopada 1780 r. król Stanisław August postanowił: „A co siętyczy punktu ordynacyi o posłach. Ponieważ podług ordynacyi dawniejszej <strong>roku</strong> tysiącznegosiedmsetnego pięćdziesiątego, wyznaczenie posłów miejskich na sejmy i inne zjazdy publicznez osób szlachetnego magistratu jest udeterminowane i ordynacyją <strong>roku</strong> tysiącznego siedmsetnegosiedmdziesiątego ósmego ponowione, więc magistrat krakowski przy pomienionych ordynacyjachzachowujemy, z tym jednak dokładem, gdy pospólstwa <strong>miasta</strong> zachodzą skargi o ekspensa znaczne,iżby wysłani z wziętych <strong>dla</strong> interesów <strong>miasta</strong> pieniędzy, za przybyciem swym nazad do <strong>miasta</strong>,najdalej w dwóch niedzielach, rachunek dostateczny przed wszystkiemi porządkami tegoż <strong>miasta</strong>oddali” (APKr, Akta <strong>miasta</strong> Krakowa, rkps 1491, s. 67).131Ordynacja „O posłach”, zob. APKr, Akta <strong>miasta</strong> Krakowa, rkps 1482, s. 340–342.132Desiderium (łac.) – żądanie.133Por. Leon Rymar, Udział Krakowa w sejmach i sejmikach Rzeczypospolitej, Kraków 1905.134Estymacyja – estyma, szacunek, poważanie.33
[Rozdział XII]O przyjmowaniu do inkolatu 135Żaden czeladnik z kondycyi kupieckiej nie ma być za obywatela przyjęty, któryby lat sześciu tu w Krakowie, lub gdzie indziej na kondycyi nie służył. Przetogdy się który o inkolat starać będzie, powinien od pana, u którego w kondycyizostawał testimonium 136 wiernego okazać sprawowania się. Także wyzwolenieccechowy nie ma być taki do inkolatu przypuszczony, który by po skończonejwędrówce, tu w Krakowie najmniej rok nie robił rzemiesła swego.[Rozdział XIII]O przyjmowaniu do cechów 137[s. 33]Ponieważ się praktykowało, że wstępujący do cechu a znaczne ekspensa pieniężnewkupując się i na niepotrzebne uczty podejmować musieli, a przetozaraz na wstępie potrzebujący zapomożenia rujnowali się. Zaczym KomisyjaBoni Ordinis stanowi, aby wstępujący do cechów b- najpryncypalniejszych, -binkludując c wstęp i poczęstowanie magistrów, na większe koszta// jak na d- złotychdwieście nie wyciągano, -d w podlejszych zaś cechach mniejszą do połowyproporcyją zachowano. Na co magistrat cały mieć dozór powinien.ana marginesie innym atramentem dopisane znaki: X oraz ||bpodkreślenie innym atramentemcna marginesie innym atramentem dopisany znak: ||d-dpodkreślenie innym atramentem135Inkolat – kategoria obywatelstwa miejskiego. W okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej nastąpiłpodział jednolitego do tej pory miejskiego obywatelstwa. Istniały cztery kategorie obywateli (ordynki):kupcy, rzemieślnicy, biedniejsi rzemieślnicy i przekupnie oraz inkolat – <strong>dla</strong> pachołków,służby, wyrobników, ubogich przekupniów. Inkolat, dający ograniczone prawa miejskie, zostałwprowadzony w Krakowie w 1693 r.136Testimonium (łac.) – świadectwo.137Zatwierdzając ordynację 15 listopada 1780 r. król Stanisław August postanowił: „Co się należyprzyjmowania do cechów. Lubo szlachetny magistrat krakowski przez swoje rezultata możniejszymw tymże mieście cechom pozwolił od przyjmujących cech za całą magisteryją brać dozłotych trzechset. Gdy przecież to pozwolenie sprzeciwia się ordynacyi <strong>roku</strong> tysiącznego siedmsetsiedmdziesiątego ósmego i ludzie w początkach swego majstrostwa przyjmując cech i na dorobkudopiero co będąc, wyniszczaliby się, zaczym takowe zezwolenia szlachetnego magistratu znosimy,a zachowanie się podług ordynacyi często wspomnionej, nakazujemy” (APKr, Akta <strong>miasta</strong>Krakowa, rkps 1491, s. 67–68).34
- Page 2: ORDYNACJA DLA MIASTA KRAKOWAZ 1778
- Page 5 and 6: © Copyright by Archiwum Państwowe
- Page 8: WSTĘPKrakowska Komisja Boni Ordini
- Page 11 and 12: nowości. W ordynacji zamieszczone
- Page 13 and 14: ordynację zatwierdził, pozytywnie
- Page 15 and 16: tekstowych istniejących, a wskazan
- Page 18: ORDYNACJA DLA MIASTA KRAKOWAZ 1778
- Page 21 and 22: jednak wszystkie osoby radne teraz
- Page 23 and 24: konstytucyją anni 1668 12 aprobowa
- Page 25 and 26: w czasie wyżej wyrażonym odprawow
- Page 27 and 28: oszukania czynią, a z takowemi pro
- Page 29 and 30: [Rozdział III]O departamencie ekon
- Page 31 and 32: § III. {O kasyjerze i jego powinno
- Page 33 and 34: odbierać a- i one -a rezolwować 5
- Page 35 and 36: wyciągała, wolno i innego dnia se
- Page 37 and 38: [s. 16][Rozdział V]O departamencie
- Page 39 and 40: § VI. {O sprowadzaniu drzewa na op
- Page 41 and 42: tego by nie słuchał, ma być pier
- Page 43 and 44: [Rozdział VI]Reguły generalnedo w
- Page 45 and 46: I do tego czasu departamenta wszyst
- Page 47 and 48: pieczęcią urzędową ekstrakty 10
- Page 49 and 50: trzymać, protokoły departamentowe
- Page 51: propozycyją, nie więcej jak dwa i
- Page 55 and 56: [s. 34]§ II. {Jak się cechowi na
- Page 57 and 58: Fryderyk Piotr hrabia na Skrzynnie
- Page 59 and 60: Suscepta kancelaryi[s. 38]ZłoteGro
- Page 61 and 62: Te zaś taksy i rewizyje powinny by
- Page 63 and 64: § VIII. O ochędostwie w mieście
- Page 65 and 66: Wykaz skrótówAGADAPKrBUWBJJ.P.rkp
- Page 67 and 68: Herburt Jan 37Jan II Kazimierz, kr
- Page 69 and 70: Uruski Seweryn IXUruszczak Wacław
- Page 71 and 72: chleb - zob. victualiachoroba 2, 25
- Page 73 and 74: inkonweniencyja 21 - zob. złodziej
- Page 75 and 76: most 12, 21mury miejskie 21naboże
- Page 77 and 78: - departamentu ekonomii 14, 15- mia
- Page 79 and 80: syndyk VIII, 4, 5, 7, 8, 18, 25, 29
- Page 81 and 82: Spis treści:1 Przedmowa ..........
- Page 102:
errata: brakująca ilustracja, stro