1

ÿâäàëä ò¿ëõýö áîëæ, Óíãåðíû öàãààíòíû ººäººñ òýìöýã÷ àðäûí ïàðòèçàí
îòðÿäóóä îëøèðîõîä äîõèî áîëæýý.
Àõ ä¿¿ Óëààí öýðãèéí àíãèóä Ìîíãîëûí íóòàãò äàâøèí îðñíû ¿ðýýð òóñ
îðîí äàõü õ¿÷í¿¿äèéí õàðüöàà õóâüñãàëä àøèãòàéãààð á¿ð ººð÷ëºãäñºí þì.
Ýíý äàâøèëò íü àðä îëíû õóâüñãàëò òýìöëèéã èäýâõòýé áîëãîõûí õàìòààð
õàðãèñëàëûí õ¿÷èéã ñàìãàðäóóëæýý.
Óëààí àðìèéí àíãèóä, àðäûí õóâüñãàëò çàëóó àðìè íü öàãààíû
äýýðýì÷äèéí ýñðýã õàìòðàí òýìöýæ, Ìîíãîë Ǻâëºëòèéí àðä ò¿ìíèé
ýâäýðøã¿é õîëáîî, àõ ä¿¿ ¸ñíû íàéðàìäëûã áýõæ¿¿ëýâ.
Íàìûí Òºâ Õîðîî, Àðäûí Ò¿ð Çàñãèéí ãàçðààñ òóñ îðíû òºâ Íèéñëýë
Õ¿ðýýã Óëààí àðìèéí àíãèóäààð òóñëóóëàí ÷ºëººëºõººð áýëòãýæ áàéâ.
Óëààí àðìèéí êîìàíäëàëààñ Ìîíãîëûí àðä èðãýäýä óðèàëàë ãàðãàæ
ò¿¿íäýý ºã¿¿ëñýí íü: “Îðîñûí àæèë÷èí, òàðèà÷íû óëààí öýðýã Ìîíãîë íóòàãò
ñàéí íºõðèéí æóðìààð îðæ èðëýý. Îðîñûí àæèë÷èí, òàðèà÷èí íàð óäòàë
äàðëàãäñàí Ìîíãîëûí ò¿ìýí àðäàä ýëýãñýã íàéðòàéãààð òóñëàõ ãàðàà ñóíãàí
ºã÷ áàéíà. ¯¿íä áóñäûí ãàçàð íóòãèéã ýçýëæ àâàõ ñàíàà îãò áàéõã¿é, ÿìàð ÷
àðä ò¿ìíèéã òóëãàí íî¸ðõîõûã îãò áîäîõã¿é, õàðèí äýëõèé äàõèíû ò¿ìýí
óëñòàé ýâ íàéðòàéãààð ýíõ ò¿âøèí àìüäðàí ñóóõûã õ¿ñíý” ãýæýý.
Àðäûí Ò¿ð Çàñãèéí ãàçàð, Ìîíãîë Àðäûí Íàìûí Òºâ Õîðîîíîîñ àðä
ò¿ìýíä ãàðãàñàí àíõààðàë áè÷èãò ºã¿¿ëýõäýý “Îäîî ìàíàé àðäûí çàñãèéí
öýðãèéí õàìò Ǻâëºëò çàñàãò èõ Îðîñ óëñûí Óëààí öýðãýýñ ¿ëýìæõýí òîîíû
õ¿ì¿¿ñ õ¿÷èí òóñàëæ ÿâàà á¿ëãýý. Ýíý áîë...ãàãöõ¿¿ àðä ò¿ìíèé òóñûã áîäîí,
àìü, õºðºí㺺 õàéðëàëã¿é ç¿òãýí òóñëàõ ¸ñòîé óëñûí æóðàìò öýðýã ìºíèé
òóë Ìîíãîëûí îëîí ò¿ìýí àðäûã äàðëàí çîâîîõ ÿâäàë º÷¿¿õýí ÷ ¿ã¿é, çºâõºí
Áàðîí Óíãåðíû çýðýã ñàìóóí õóëãàéã óñòãàí, óóë íóòàãòàà áóöàõ þì” 18 ãýæýý.
Ñ¿õáààòàðûí óäèðäñàí Ìîíãîë àðäûí öýðýã, Ǻâëºëòèéí öýðãèéí
àíãèóäûí õàìòààð 1921 îíû 6 äóãààð ñàðûí 27-íä Íèéñëýë Õ¿ðýýã ÷ºëººëºõ
ò¿¿õýí àÿëëûã ýõëýâ.
Òºëºâëºñºí ¸ñîîð Ìîíãîë, Ǻâëºëòèéí öýðýã äîð äóðäñàí õî¸ð ÷èãëýëýýð
õºäºëñºí, ¿¿íä: Ìîíãîë àðäûí öýðãèéí ãîë õ¿÷, Êóáàíû ìîðèí öýðãèéí 5
äóãààð äèâèç, Ñðåòåíèé ìîðèí öýðãèéí 2 äóãààð áðèãàä, ÿâãàí öýðãèéí 103
äóãààð áðèãàä, Ñèáèðèéí 35 äóãààð äèâèçýýñ á¿ðäñýí Óëààí öýðãèéí àíãè
Íèéñëýë Õ¿ðýýíèé ç¿ã ãîë ÷èãëýëýýð, ×îéáàëñàíãèéí óäèðäñàí òóñãàé àíãè,
Ñèáèðèéí íýðò ïàðòèçàí Ï.Å.Ùåòèíêèí òýðã¿¿òýé ïàðòèçàí íàðûí ìîðüò
îòðÿä, ÿâãàí öýðãèéí 105 äóãààð áðèãàä, Ê.Ê.Ðîêîññîâñêèéí çàõèðñàí ìîðèí
öýðãèéí 35 äóãààð õîðîî Ñýëýíãý ìºðíèé ýðãýýð áàðóóí ºìíº ÷èãëýëýýð òóñ
òóñ ãàð÷ýý. Ǻâëºëò Îðîñ óëñûí 104 ä¿ãýýð áðèãàä áýëòãýë áîëîí ¿ëäæýý.
Óëààí öýðãèéí àíãèóäûã Ñèáèðèéí 35 äóãààð äèâèçèéí äàðãà Ê.À.Íåéìàí
êîìàíäàëæýý. Õóâüñãàëò öýðãèéã Ìîíãîëûí àðä îëîí áàÿðòàéãààð óãòàæ
áàéâ. Õºäºëìºð÷èí àðäóóä Ìîíãîëûí õóâüñãàëò öýðýã, Ǻâëºëòèéí öýðãèéí
àíãè îéðòîæ àéñóéã ìýäýýä, ïàðòèçàí îòðÿä áàéãóóëæ, öàãààíòíû á¿ëýã
äýýðýì÷èäòýé òóëàëäàæ áàéâ.
18
Ìîíãîë àðäûí õóâüñãàëò íàìûí ò¿¿õèéí ÷óõàë áàðèìò áè÷ã¿¿ä. ò. 84
42