Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3. Õóâüñãàëò á¿ëã¿¿ä áóé áîëæ òýäãýýðèéí 1919 îíû ýöñýýñ<br />
1920 îíû ýöýñ õ¿ðòýë ÿâóóëæ áàéñàí ¿éë àæèëëàãàà<br />
Ìîíãîëûí ýðõ áàðèã÷ äýýä õýñýã óðàâñàíû óëìààñ òîãòñîí õÿòàä öýðãèéí<br />
äàðàíãóéëëûí äýãëýìä àðä îëîí äóðã¿éöýõ ÿâäàë ºñºõ òóòàì ôåîäàë àíãè<br />
ººðèé㺺 çºâòãºõ ãýæ ç¿éë á¿ðýýð îðîëäîæ áàéâ.<br />
Ìîíãîëûí óäèðäàõ õ¿ì¿¿ñ àëñûí õàðààã¿é ãýõ áóþó ãåíåðàë Ñþé Øó<br />
×æàíèé çàíàëõèéëýëä Áîãäûí Çàñãèéí ãàçàð ñ¿ðäýæ, ò¿¿íýýñ ãàðàõ çàì ìºð<br />
õàéõ ñºõºº òàñàðñàí ãýõ çýðýã ¿ã ÿðèà Õ¿ðýýíä öººíã¿é áîëæ áàéâ. Àâòîíîìè<br />
óñòàæ àðä ò¿ìíèé àæ áàéäàë äîðîéòñîí íü ¿íýí õýðýã äýýðýý Îêòÿáðèéí<br />
õóâüñãàëûí ÿëàëòûí ¿ðýýð Îðîñ îðîíä òîãòñîí Ǻâëºëò Çàñãèéã Áîãäûí<br />
Çàñãèéí ãàçàð äàéñàãíàí ¿çýæ íºõºðñºã õàðèëöàà òîãòîîõ ãýñýí Ǻâëºëò<br />
óëñûí íýã áèø óäààãèéí õ¿ñýëòýýñ òàòãàëçàí óõàð÷, ãàäààäûí òºðºë á¿ðèéí<br />
õàðãèñ õ¿÷íèé òàëä îðæ ã¿éöýòãýñýí ººäã¿é ¿éë àæèëëàãààíû óðøãààñ áîëîâ.<br />
Á¿ðýí áîëîëöîî áàéñàí àâ÷... Äýýä õóðàë áà ñàéäóóä ýñýðã¿¿öýí òýìöýõ<br />
áîëîëöîîã¿é” 60 ãýæ ¿çæýý. Òýð ¿åä Ìîíãîëä öººí òîîòîé áîëîâ÷ ýðýëõýã<br />
õàòóóæèëòàé öýðýã áàéñàí áºãººä ò¿¿íèé òîîã øèíý öýðýã òàòàí íýìýãä¿¿ëæ<br />
áîëîõ áàéñàí ãýæ X.×îéáàëñàí íàð áè÷ñýí íü ¿íýí ç¿éë þì.<br />
1920 îíû õàâàð Ñþé Øó ×æàí Ãàäààä Ìîíãîëûí íî¸äûí ÷óóëãàí õèéëãýæ<br />
äýëãýðýíã¿é ¿ã õýëýâ. Õàðèí íî¸äóóä ýíý õóðàë äýýð àâòîíîìèéã óñòãàñíûã<br />
ýñýðã¿¿öýæ íýã ÷ ¿ã õýëñýíã¿é. 61 Ìîíãîëûí ôåîäàë, ò¿øìýë¿¿äèéí çàðèì<br />
íü ººðñäèéí ýðõ àøãàà õàñàãäàæ áóéã îéëãîæ ìýäýýä òýð áàéäëààñ ãàðàõ<br />
àðãà çàìûã ñ¿âýã÷ëýõ áîëæýý. ¯¿íä òýä Ǻâëºëò Îðîñòîé íºõºðñºã õàðèëöàà<br />
òîãòîîæ óã áàéäëûã ººð÷èëüå ãýæ áîäñîíã¿é, õàðèí èìïåðèàëèñò ã¿ðí¿¿ä,<br />
òýäíèé ãàð õºë Êîë÷àê, Ñåìåíîâ, Óíãåðí íàðààñ äýìæëýã òóñëàìæ àâàõûã<br />
áîäîëõèéëæ áàéâ. Òîì ôåîäàëóóäûí çàðèì ßïîíîîñ òóñëàìæ àâàõààð<br />
øèéäâýðëýæ ÿððàã÷àà (ã¿í ìýòèéí õ¿ì¿¿ñèéã ÿâóóëñàí áà íºãºº íýã õýñýã<br />
íü õóäàëäàà÷èí Ëàðñåíààð äàìæóóëàí Àìåðèêèéí Íýãäñýí óëñòàé õàðèëöàà<br />
òîãòîîõûã õ¿ñ÷ áàéâ.<br />
¯íäñýðõýã ¿çýëòýé æèæèã äóíä ò¿øìýä, áóé áîëñîí õ¿íä áàéäëààñ ãàðãàõ<br />
àðãà çàìûã ìºí ýðæ, àðäûí õºäºë㺺íèéã ò¿øèãëýí àâòîíîìèéã õàìãààëàí<br />
õýâýýð ¿ëäýýõèéã áîäîæ áàéñàí áà àâòîíîìèéã óñòãàñíû äàðàà áîë ò¿¿íèéã<br />
äàõèí ñýðãýýõèéã ýðìýëçýæ áàéâ.<br />
Ýäãýýð æèæèã äóíä ò¿øìýä íü òóóøòàé íýãäýëòýé áîëæ ÷àäñàíã¿é.<br />
Òýäíèé çàðèì õýñýã íü àðäûí õºäºëãººíººñ ò¿¿íèé õºãæëèéí ýõýí ¿åä,<br />
íºãºº õýñýã íü ò¿¿íýýñ àðàé õîéõíî òàñðàí õîëäñîí áºãººä çºâõºí öººõºí<br />
õýñýã íü àðäûí õºäºë㺺íèé òàëä íèëýýä òóéëáàðòàé ÿâæ èðæýý. Õóâüñãàëò<br />
á¿ëã¿¿äèéí á¿ðýëäýõ¿¿íä àðä ãàðàëòàé õ¿ì¿¿ñ çîíõèëæ, óã á¿ëã¿¿ä<br />
Îêòÿáðèéí õóâüñãàëûí íºëººãººð èìïåðèàëèçì áà ôåîäàëèçìûí ýñðýã<br />
òýìöëèéí óäèðäàõ õ¿÷èí áîëæ õóâèðñàí íü æèæèã ôåîäàë, ò¿øìýä¿¿ä àðäûí<br />
60<br />
ÖÃÀÎÐ ÑÑÑÐ, ô. 200, îí. 7, ä. 53. ë 93<br />
61<br />
×îéáàëñàí Õ., Ëîñîë., Äýìèä. Ìîíãîë Àðäûí ¿íäýñíèé õóâüñãàëûí àíõíû ¿¿ñ÷ áàéãóóëàãäñàí òîâ÷<br />
ò¿¿õ. Äýýä äýâòýð 1934. ò. 84-85<br />
80
Change language