You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ôåîäàëûí àæ àõóé, ëàì, æàñ, øàâü íàðààñ òàòâàð òàòàõ áîëñîí íü àðä<br />
îëíû àæ áàéäëûã èõýä õºíãºëñºí áàéíà. Àëáàí òàòâàðûí áîäëîãûí àíãèéí<br />
ìºí ÷àíàð íü áàñ óã òàòâàðûã ôåîäàë àíãèéã äàðàíãóéëñàí çàñàã áîëîõ àðäûí<br />
òºðèéí õýðýãöýýã õàíãàõààð õóðààæ áàéñàíä îðøèíî.<br />
Ýäãýýð õàìãèéí ÷óõàë íèéãìèéí àñóóäëóóäûã øèéäâýðëýõèéí<br />
çýðýãöýýãýýð, Áîãä õààíààñ ýõëýí çàñàã áà çàñàã áóñ íî¸ä, òàéæ íàðûã õ¿ðòýë<br />
òîì õàð øàð ôåîäàëóóäûí ýäèéí çàñàã, õóóëü öààçûí îíöãîé ýðõèéã ààæìààð<br />
õÿçãààðëàõ àðãà õýìæýý àâ÷ ÿâóóëæýý.<br />
Çàñãèéí ãàçàð íü àéìàã, çàðèì õîøóóã ýìõýëæ øèíý÷ëýí øèíý õîøóó, ñóì<br />
áàéãóóëàí, áýë÷ýýðèéí àñóóäàë, ººðººð õýëáýë, ãàçðûí àñóóäëûã àëü íýãýí<br />
õýìæýýãýýð çîõèöóóëæ áàéæýý. Ýäãýýð àðãà õýìæýý íü àðä èðãýäèéã íýã<br />
õîøóóíààñ íºãºº õîøóóíä í¿¿æ î÷èõûã õîøóóíû çàñàã íî¸ä ººðèéí ìýäýëä<br />
áàðüæ ÷àäàõã¿é áîëãîæýý.<br />
Îðîí íóòãèéí çàñàã çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí òóõàé, çàñàã áà çàñàã<br />
áóñ íî¸äûí ýðõ ìýäëèéí òóõàé õóóëü ä¿ðìèéã òîãòîîñíîîð õîøóóíû çàñàã<br />
ãàçðûã, ººðººð õýëáýë õîøóóíû íóòàã äýâñãýðèéã ¿å óëèðàí ºì÷ëºõ ýðõèéã<br />
óñòãàñíûã õóóëèàð áàòàëæýý.<br />
Øàâü íàðûí äóðòàé áýë÷ýýðòýý ÷ºëººòýé í¿¿äýëëýõ òóñãàé ýðõèéã óñòãàæ,<br />
ñóìûí àðäòàé àäèë áîëãîæýý. Ýíý íü 1923 îíä Çàñãèéí ãàçðûí áàòàëñàí<br />
øàâèéí òóõàé ä¿ðýìä òóéëûí òîäîðõîé ºã¿¿ëýãäæýý. 21<br />
Óëñûí òºñâèéã áàòëàí õàìãààëàõ àæèë, àæ àõóé, ñî¸ëûí àðãà õýìæýýã<br />
áèåë¿¿ëýõ, áàðèëãà áàðèõ, àðäûí òºðèéí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýíä çîðèóëæýý.<br />
1923 îíä ÇÑÁÍÕÓ, Ìîíãîëûí Çàñãèéí ãàçàð õàðèëöàí àøèãòàé òýãø<br />
ýðõòýé õóäàëäààíû õýëýëöýýð áàéãóóëæýý. Ýíý ¿åýñ ýõëýí Ìîíãîë óëñûí<br />
ãàäààä õóäàëäààíû á¿õ ýðãýëòýä ÇÑÁÍÕÓ-òàé õèéõ õóäàëäààíû ýðãýëòèéí<br />
õóâèéí æèí ¿ðãýëæëýí ºññººð èðæýý.<br />
Ìîíãîëûí Òºâ õîðøîî òýð ¿åä Àìåðèê, Äàíè, Ãåðìàí, Àíãëè çýðýã îðíû<br />
ï¿¿ñòýé õóäàëäààíû õàðèëöààòàé áàéñàí áèëýý. 1924 îíä Ìîíãîëûí Çàñãèéí<br />
ãàçðûí õ¿ññýí ¸ñîîð Ǻâëºëò óëñûí òóñëàìæòàéãààð õóâü íèéë¿¿ëñýí<br />
õóäàëäàà - àæ ¿éëäâýðèéí áàíê áàéãóóëæýý.<br />
Àðäûí Çàñãèéí ãàçàð, óëñ òºð, ýäèéí çàñãèéí á¿õ àðãà õýìæýýãýýð àðä<br />
îëíûã ìàëûíõàà òîî òîëãîéã îëøðóóëàí, àæ áàéäëàà ñàéæðóóëàõàä èõ òóñ<br />
áîëæ áàéæýý.<br />
1923-24 îíä òóñ îðíû ìàë àæ àõóé õóâüñãàëûí ºìíºõ ¿åèéí õýìæýýíä<br />
õ¿ðñíýýð ¿ë áàðàì, ò¿¿íýýñ íèëýýä èõ äàâàí ºñæýý. Ýíý íü þóíû óðüä<br />
õàìæëàãà, øàâü íàðûã ÷ºëººëæ, àëáàò àðäûí àæ áàéäëûã ñàéæðóóëñàí, õàð<br />
øàð ôåîäàëûí ýäèéí çàñàã, óëñ òºðèéí îíöãîé ýðõèéã óñòãàæ, òýäãýýðýýñ<br />
àëáàí òàòâàð xypaax áîëñîí, ãàäààäûí õ¿ì¿¿ñò òºëºõ ºðèéã óñòãàñàí, Àðäûí<br />
íàì, Àðäûí Çàñãèéí ãàçàð ÿäóó, õàìãèéí ÿäóó àðäûã àíõààðàí ¿çñýí, àðäûí<br />
àæ àõóéä ìàë ýìíýëãèéí áà áóñàä òóñëàìæ ¿ç¿¿ëñýí ýäãýýð íü íèéãýì-ýäèéí<br />
çàñãèéí àðãà õýìæýýíèé ¿ð ä¿í áàéëàà.<br />
21<br />
“Èõ øàâèéí çàõèðãààíû ä¿ðýì” Àðäûí çàñãààñ 1921-24 îíóóäàä àíãèéí õóâüñãàëò àðãà õýìæýýí¿¿ä.<br />
Óëñûí õýâëýë 1954. ò. 66<br />
54
Change language