You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Óëñûí àíõäóãààð Èõ õóðàë Ìîíãîëûí á¿õ õºäºëìºð÷èí àðä ò¿ìíèé<br />
ºìíººñ ÇÑÁÍÕÓ áîë ÁÍÌÀÓ-ûí ãàíö ¿íýí÷ õàíü õîëáîîòîí ìºí ãýäãèéã<br />
äàõèí áàòëàí èëýðõèéëæýý. Èõ õóðàë, ÁÍÌÀÓ, ÇÑÁÍÕÓ-ûí àæèë÷èí àíãèòàé<br />
õîëáîîòîé ÿâæ õºðºíãºòíèé õºãæëèéí øàòûã àëãàñààä öààøèä íèéãýì<br />
æóðàìä äýâøèí îðæ áîëíî ãýæ ¿çæýý.<br />
1924 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 26-íä Èõ õóðàë ¯íäñýí õóóëèéã áàòàëñíààð Á¿ãä<br />
Íàéðàìäàõ Àðä Óëñûã õóóëü ¸ñîîð òóíõàãëàí çàðëàæýý. Ýíý ºäºð Ìîíãîëûí<br />
àðä ò¿ìíèé àìüäðàëûí ãàéõàìøèãò ÷óõàë ¿å ãýæ ò¿¿õýíä òýìäýãëýãäñýí<br />
áèëýý.<br />
¯íäñýí õóóëèéí òºñëèéã áîëîâñðóóëàõäàà Á¿ãä Íàéðàìäàõ Ìîíãîë Àðä<br />
Óëñûí àíãèéí ÷èãëýë, òºðèéí áàéãóóëëûã îíöãîé àíõààðàí ¿çñýíýýñ ãàäíà,<br />
Àðäûí Çàñãèéí îëîëòûí òóðøëàãûã áàñ õàðãàëçæýý.<br />
1921 îíû “Òàíãàðãèéí ãýðýý” áóþó Àðäûí Çàñãèéí ãàçðààñ Áîãä õààíû<br />
ýðõèéã õÿçãààðëàñàí ä¿ðýì, (1921 îíä ãàðñàí) Óëñûí Ò¿ð öàãèéí õóðëûí<br />
òóõàé ä¿ðýì, (1923 îíä ãàðñàí), íóòãèéí çàñàã ýàõèðãààíû ä¿ðýì, çàñàã áà<br />
çàñàã áóñ âàí, ã¿íã¿¿äèéí ýðõ õýìæýýíèé ä¿ðýì, Ìîíãîë óëñûí õýìæýýò ýðõò<br />
õààíû óëñûí õóðëûí ä¿ðýì, òóñ óëñàä á¿ãä íàéðàìäàõ áàéãóóëàë òîãòîîõ<br />
òóõàé Àðäûí Çàñãèéí ãàçðûí 1921 îíû 6 äóãààð ñàðûí 13-íû ºäðèéí øèéäâýð,<br />
(1924 îíû) ÁÍÌÀÓ-ûã Óëñûí õóðëûí (Óëñûí Èõ õóðëûí) ä¿ðýì çýðýã ¯íäñýí<br />
õóóëèéí ÷àíàðòàé ÷óõàë ÷óõàë áàðèìò áè÷èã ¯íäñýí õóóëèéí íèëýýä õýäýí<br />
ãîë á¿ëãèéí ¿íäýñ áîëæýý.<br />
ÌÀÕÍ, Àðäûí Çàñãèéí ãàçðûí 1921-1924 îíä õýðýãæ¿¿ëýí áèåë¿¿ëñýí<br />
ôåîäàëûí õàìæëàãûí ¸ñ áà ãàäààäûí êàïèòàëûí òàëõèäëûã óñòãàõ òóõàé<br />
øèéäâýð¿¿ä íü ÁÍÌÀÓ-ûí àíõäóãààð ¯íäñýí õóóëèíä õóóëü÷èëñàí òóñãàëàà<br />
îëæýý. ¯íäñýí õóóëü íü àðäûí àðä÷èëñàí çàñàã, Ìîíãîëûí àðä ò¿ìíèé<br />
òóñãààð òîãòíîëûí ¿íäñèéã áàòàòãàí áýõæ¿¿ëýâ.<br />
1924 îíä áàòàëñàí ÁÍÌÀÓ-ûí ¯íäñýí õóóëü íü îðøèë, çóðãààí á¿ëãýýñ<br />
á¿ðäæýý. Îðøèëä íü Åðºíõèéëºã÷ã¿é Á¿ãä íàéðàìäàõ òºðèéí áàéãóóëàë òóñ<br />
îðîíä òîãòîîõ ãýñýí Àðäûí Çàñãèéí ãàçðûí 1924 îíû 6 äóãààð ñàðûí 13-íû<br />
ºäðèéí òîãòîîëûã á¿ðýí èø ¿íäýñ áîëãîæýý.<br />
“Ìîíãîëûí æèíõýíý àðäûí ýðõ ÷ºëººã èëòãýí òóíõàãëàõ íü” ãýñýí<br />
íýãä¿ãýýð á¿ëýãò ¯íäñýí õóóëèéí åðºíõèé ç¿éëèéã “Óëñûí äýýä ýðõèéã áàðèõ<br />
ãàçðûí òóõàé”, õî¸ðäóãààð á¿ëýãò 2 Óëñûí Èõ õóðàë, Óëñûí Áàãà õóðàë,<br />
Óëñûí Áàãà õóðëûí òýðã¿¿ëýã÷èä, Çàñãèéí Ãàçðûí ýðõ ìýäýë á¿òöèéí òóõàé,<br />
ãóðàâäóãààð á¿ëýãò “Íóòãèéí çàõèðãààíû òóõàé”, äºðºâä¿ãýýð á¿ëýãò “Óëñûí<br />
òàìãà áà ñ¿ëä òýìäýã, òóã äàëáàà ãóðâûí òóõàé” òóñ òóñ ºã¿¿ëæýý.<br />
¯íäñýí õóóëèéí “Ìîíãîëûí æèíõýíý àðäûí ýðõ ÷ºëººã èëòãýí òóíõàãëàõ<br />
íü” ãýñýí îðøëûí õýñýãò: “Íýãä¿ãýýð ç¿éë. Á¿õ Ìîíãîë óëñûã ¿¿íýýñ õîéø<br />
Á¿ãä Íàéðàìäàõ Á¿ðýí Ýðõòýé Àðä Óëñ ãýæ óëñûí äýýä ýðõèéã æèíõýíý<br />
àðäàä ýçë¿¿ëýí, óëñûí àëèâàà õýðãèéã Óëñûí Èõ õóðàë áà ìºí õóðëààð<br />
ñîíãîãäñîí Çàñãèéí ãàçðààñ ã¿éöýòãýí øèéòã¿¿ëýõ ÿâäëûã íèéòýýð ñ¿ñëýí<br />
äàãàâàë çîõèíî. Õî¸ðäóãààð ç¿éë. Á¿ãä Íàéðàìäàõ Ìîíãîë Àðä Óëñûí çîðèëò<br />
áîë õóó÷èí ýçýðõýã õàðãèñûí ¸ñ ñóðòëûí ¿ëäýãäëèéã ¿íäñýýð óñòãàæ, óëñ<br />
59
Change language