You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
çàìäàà Íèéñëýë Õ¿ðýý, Ýðõ¿¿ õîò äàõü íºõäèéí õîîðîíä õîëáîî áàðèóëàõààð<br />
Ïóíöàã, Ö.Æàìñðàí íàðûã Õèàãò õîòíîî ¿ëäýýæýý.<br />
Áîäîî íàð Ýðõ¿¿ãýýñ áóöàæ èðýýä Íàìûí òàíãàðàã áîëîí íºõ人ñºº àâñàí<br />
¿¿ðýã äààëãàâðûã õºñºðä¿¿ëæ Õ¿ðýýíä õóâüñãàëò àæëûã ñàéæðóóëàõ òàëààð<br />
îëèãòîé ñàíàà÷ëàãà ãàðãàñàíã¿é. Ýíý ¿åä óëñ îðíû áàéäàë ò¿ãø¿¿ðòýé áàéõàä<br />
Õ¿ðýýí äýõ á¿ëãýìèéí àæèë ñàéæðàõ áàéòóãàé ñóëàð÷ áàéæýý.<br />
Õàðèí Ǻâëºëò Îðîñò î÷èõîîð õ¿ì¿¿ñ ÿâñàí òóõàé ÿðèà õ¿í àìûí äîòîð<br />
äýëãýðñýýð áàéæýý. ªðãºí îëîí óëñ òºðèéí òóõàé èéíõ¿¿ ñîíèðõîæ áàéõàä<br />
òýäíèé äóíä àæëûã ñàéæðóóëàí çîõèîõ áîëîìæ Íèéñëýë Õ¿ðýýíä õàíãàëòòàé<br />
áàéâ. Ýíä á¿ëãèéí ãèø¿¿í Äóãàðæàâ, Æàìúÿí, áàãà Äàíçàí, Æèãìýä, Äýíäýâ,<br />
Îéäîâ, Øàðàâ íàðûí 16 õ¿íýýñ ãàäíà Ìàíëàéáààòàð Äàìäèíñ¿ðýí, ã¿í<br />
Áàâóó, ò¿øìýë Àëòàíãýðýë, äà ëàì Ïóíöàãäîðæ, õóðö Ìàãñàðæàâ íàðûí<br />
çýðýã òàëàðõàã÷ õ¿ì¿¿ñ 10 îð÷èì áàéæýý. Ãàãöõ¿¿ Áîäîî íàðûí õîéðãîîñ<br />
áîëæ îëîí ò¿ìíèé äóíä àæèë òºäèé ë çîõèîãäîõã¿é áàéæýý. Ìîíãîëûí<br />
çàðèì ôåîäàëóóäûí (âàí Äîðæïàëàì, ò¿¿íèé õ¿¿ çýðýã) òóñëàìæààð õÿòàä<br />
öýðã¿¿ä, á¿ëãèéí ãèø¿¿ä áà ò¿¿íèéã òàëàðõàã÷ Ìàãñàðæàâ, Æàìúÿí, Æèãìýä<br />
çýðýã õ¿ì¿¿ñèéã áàðèâ÷èëæýý. Ò¿¿íèé äîòîð Ìàíëàéáààòàð Äàìäèíñ¿ðýí<br />
áàðèâ÷ëàãäæýý. 78<br />
×îéáàëñàíãèéí áè÷ñýíýýð áîë Õÿòàäûí õàðãèñ öýðýãò áàðèâ÷ëàãäñàí<br />
Æàìúÿí ã¿í áàéöààëòàíä óëàéæ íàìûí áóñàä ãèø¿¿äèéã èë÷èëæýý. Ýíý<br />
¿åä õóâüñãàëò á¿ëã¿¿äýä òàëàðõàæ áàéñàí ò¿øìýë¿¿ä àéí ÷èð÷ ò¿¿íýýñ<br />
õºíäèéðýí õîëäæýý. Èéì íºõöºë áàéäàëä áàéíãà õàðäàãäàí ìºðäºãäºõ<br />
áîëñîí õóâüñãàë÷èä Íèéñëýë Õ¿ðýýíýýñ çóãàòàí ãàð÷ îé ìîä, óóë õàäàíä<br />
á¿ãýí õîðãîäîæ àæëàà ÿâóóëäàã áàéâ.<br />
Õÿòàäûí öýðãèéí äýãëýì Ìîíãîëûí áàéäëûã óëàì õ¿íäð¿¿ëæ áàéæýý.<br />
Õÿòàäûí öýðãèéí ýðõòýí íàð õàðãèñ õàòóó äýãëýì òîãòîîí, õóâüñãàëò<br />
õºäºë㺺íèéã õÿíàí ìºðäºæ áàéõ áîëîâ. Òýäíýýñ Õ¿ðýý, Óëèàñòàé, Õîâäûí<br />
Ìîíãîë çàõèðãààíä ãàðãàñàí òóøààëä “...áàðóóí ç¿¿í õàðóóëóóä îíöãîé<br />
à÷ õîëáîãäîëòîé áîëæ áàéíà. Õ¿íä öàã ¿åä òóëãàðñàí ó÷èð òóñ îðíû ýíõ<br />
àìãàëàí áàéäëûã õàíãàõûí òóëä õèëèéí õàìãààëàëò, ñîíîð ñýðýìæèéã õ¿÷òýé<br />
áîëãîõûã òóøààÿ. Õàðóóëóóä Ìîíãîëä íýâòðýõ ãýñýí áîëüøåâèê áà áîëüøåâèê<br />
áóñ õýí á¿õíèéã áàéöààí õÿíàæ, òóõàé á¿ðèéã ò¿ðãýí èëòãýí ìýäýãäýæ áàéâ.<br />
Èäýâõ ç¿òãýë ãàðãàñäûã îíöãîéëîí øàãíàõ áà õàìãààëàëò, ìýäýýëëèéã<br />
òàñàëñàí õ¿ì¿¿ñèéã õàéð íàéðã¿é øèéòãýíý” 79 ãýæýý.<br />
Ǻâëºëò Îðîñò ÿâñàí äîëîîí õ¿ì¿¿ñèéã áàðüñàí õ¿íä õ¿í á¿ðèéí ò¿ìýí<br />
òºãðºã øàãíàíà ãýñýí çàðëàë Õ¿ðýýíèé ýíä òýíäã¿é íààëòòàé áàéõ áîëæýý. 80<br />
1920 îíû 12 äóãààð ñàðä õÿòàä öýðãèéí ýðõ áàðèã÷èä, õóâüñãàë÷èä áà<br />
Óíãåðí÷¿¿äòýé òýìöýõýýð óëàì ÷àíãà àðãà õýìæýý àâ÷ýý. 81 Õ¿ðýýíä àæèë<br />
óäèðäàõààð èðñýí Áîäîî, Äîãñîì íàð á¿ëãèéí íºõºäòýé õàðèëöàà òàñàð÷ýý.<br />
78<br />
ÓÒÒÀ. Àðäûí çàñãèéí Ñàí. Ø¿¿õ ÿàìíààñ Çàñãèéí ãàçðàà ÿâóóëñàí áè÷èã.<br />
79<br />
ÓÒÒÀ àâòîíîìèéí ñàí. Øèôðã¿é.<br />
80<br />
×îéáàëñàí Õ. Ìîíãîëûí õóâüñãàëûí òîâ÷ ò¿¿õ. ÓÁ., 1944. ò. 35. 1950. ò. 51.<br />
81<br />
Ñîâåòñêàÿ Ñèáèðü. Ñîíèí. 1920 îíû 12 äóãààð ñàðûí 26.<br />
92
Change language