25.05.2017 Views

İSTANBUL TARİH DERGİSİ

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Araştırma<br />

İbrahim AKKURT<br />

Tarihçi - Yazar<br />

PAYİTAHT-I<br />

ABDÜLHAMİD<br />

15. yüzyılda yaşamış Floransalı düşünür<br />

Nikola Makyavelli “Hükümdar” isimli<br />

eserinde: “İki türlü insan vardır. Birincisi;<br />

Kitapları izleyen insanlar, ikincisi;<br />

kitapların izlediği insanlar…”demektedir.<br />

Bir döneme adını vermiş, yaşadığı asra<br />

mührünü vurmuş Sultan İkinci Abdülhamid<br />

Han, tarifi edilen insan türlerinden<br />

ikincisine yani kitapların izlediği insan<br />

tarifine uymaktadır. Sultan Abdülhamid,<br />

Dünya dengelerinin değiştiği, güçlü devletlerin<br />

Osmanlı’yı “Hasta Adam” olarak<br />

nitelendirdikleri ve Osmanlı’nın yıkılması<br />

konusunda ittifak ettikleri bir dönemde<br />

31 Ağustos 1876 tarihinde Osmanlı<br />

Devleti’nin 34. padişahı olarak tahta çıkmıştır.<br />

Mahir siyaseti sayesinde yıkılmakta<br />

olan devleti şaha kaldırmış, eserleri ve<br />

icraatları ile tarihçilerin ittifakıyla adeta<br />

devletin yıkılmasını 33 yıl geciktirmiştir.<br />

Sultan İkinci Abdülhamid, İstanbul’un Fatihi<br />

olan dedesi Sultan Fatih’in vakfiyesinde<br />

belirttiği “Hüner bir şehri bünyâd etmektir,<br />

Reâyâ kalbin âbâd etmektir” sözünden ve<br />

izinden giderek devletin başşehri, dünya<br />

küresinin mücevher beldesi İstanbul’u<br />

döneminde projeleri, eserleri ve hizmetleriyle<br />

parlayan bir yıldız haline getirmiştir.<br />

34.Osmanlı padişahı olarak 34 yaşında<br />

tahta çıkan ve yaklaşık 34 yıl saltanat süren<br />

Sultan Abdülhamid, genelde Osmanlı<br />

Coğrafyasına, özelde ise İstanbul’a farklı<br />

alanlarda birçok eser kazandırmıştır. Sultan<br />

İkinci Abdülhamid Han, İstanbul’a ve<br />

devletin dört bir yanına eğitim, kültür, sanat,<br />

mimari, askeri, sağlık, iktisat, bilim ve<br />

teknoloji alanlarında gerçekleştirdiği yenilik<br />

ve hizmetlerle devlet ve millete itibar<br />

kazandırmıştır. Siyasi yönlerinin ön plana<br />

çıkarılıp, sosyal-kültürel-sanatsal-bilim<br />

ve teknoloji yönleri göz ardı edilen Sultan<br />

İkinci Abdülhamid Han’ı, İstanbul’a kazandırdığı<br />

eserler üzerinden incelemeye çalıştığımız<br />

bu yazımızda Sultan Abdülhamid’in<br />

çağını aşan geniş ufku hakkında da ipucular<br />

arayacağız.<br />

Meselenin aslı ortaya konuldu mu<br />

çözümü de basit olur<br />

Osmanlı padişahları, gözbebekleri İstanbul’u<br />

devletin aynası ve vitrini olarak görerek, her<br />

dönemde ayrı bir önem vermişlerdir. 31<br />

Ağustos 1876 tarihinde tahta cülus eyleyen<br />

Sultan Abdülhamid, ilk iş olarak sevdalısı<br />

olduğu şehre dair olarak yetkililerden raporlar<br />

istedi. Raporlarda genel olarak Galata<br />

ve Pera bölgesinin modern yapısına karşın<br />

tarihi yarımadadaki yerleşimin harap halde<br />

olduğundan bahsedilmekteydi.<br />

58<br />

İstanbul NİSAN 2017<br />

Tarih

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!