Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Anma Araştırma Programı<br />
SULTAN ABDÜLHAMİD’İN<br />
YADİGARI<br />
İstanbul’un su macerasının köklü<br />
bir geçmişi vardır. Batı Roma<br />
İmparatorluğu’nun yaptırdığı su<br />
anıtlarından günümüze kalan en<br />
önemli eser, bugün Şehzadebaşı’ndan<br />
Unkapanı’na inen yolun üzerinde bulunan<br />
28 metre yükseklikteki Valens (Bozdoğan)<br />
Kemeri’dir. İmparator Valens, 370’li<br />
yıllarda Belgrad Ormanları’ndan getirttiği<br />
suyun şehre dağıtılması için yaptırmıştır.<br />
Doğu Roma İmparatorluğu Dönemi’nden<br />
hamamlarla, sebillerle, arınmanın da<br />
sembolü yapmıştır. Camilerin avlularına,<br />
evlerin bahçelerine ulaştırmıştır.<br />
Su ihtiyacını karşılamak için Kanuni Sultan<br />
Süleyman’ın şehre uzak bölgelerden<br />
su getirmiş ve kurulan çeşmelerden<br />
akıtmıştır. Belgrat Ormanı’ndan Kırkçeşme<br />
tesisleriyle İstanbul’a su getirmiştir.<br />
Belgrat Ormanı’ndan Kırkçeşme<br />
tesisleriyle İstanbul’a su getirmiştir.<br />
Su şirketleri kuruldu<br />
Sultan II. Abdülhamit, bu suyun şehre<br />
ulaşması için 1902’de, yani bundan tam<br />
113 yıl önce 100 bin altın lira harcamıştı.<br />
40 km uzakta Terkos Gölü’nden kurulan<br />
isale hatlarıyla şehre su getirilmiştir. 133<br />
çeşmeye su verilmekteydi. Bu hizmet<br />
karşılığında 40 yıllığına bir şirkete işletme<br />
imtiyazı verilmiştir.<br />
Rumeli (Avrupa) Yakası’nın su<br />
ihtiyacı için Terkos Gölü’nden<br />
Beyoğlu, Galata ve Haliç’in batı<br />
sahiline oradan Boğaziçi’nin<br />
Rumeli Bölgesi’ne Hastane,<br />
Kışla, Mekteplere günün<br />
belli saatleri ücretsiz<br />
su verilecekti. Geri<br />
kalanı konutlara belli<br />
bir ücret mukabilinde<br />
satılabilecekti.<br />
günümüze kalan iki önemli sarnıçtan biri<br />
330 yılında yaptırılan eski Sultanahmet<br />
Adliye binasının karşısındaki Binbirdirek<br />
(Phıloksenos) Sarnıcıdır. Diğeri de<br />
Ayasofya’nın karşısındaki 565 yılında<br />
yapılan Yerebatan (Basilika) Sarnıcıdır.<br />
Osmanlı sanatı ve dehası suyu aziz<br />
kılmıştır. Kemerlerle, şadırvanlarla,<br />
Kanuni ve Mimar Sinan su ile<br />
bütünleşmişti<br />
O dönem¬deki bazı suyollarında Mimar<br />
Sinan’ın imzasını görürüz. 3 katlı 14 gözlü<br />
Moğlo¬va Sukemeri ondan bir hatıradır. İki<br />
katlı 97 gözlü Uzunkemer, 2 katlı 19 gözlü<br />
Güzelcekemer, 3 katlı 13 gözlü Paşakemeri<br />
bugün hala su medeniyetinin anıtları<br />
olarak ayaktadır.Dünyada bir sultana<br />
ait ilk su vakfiye¬si de Kanuni Sultan<br />
Süleyman’a aittir. O, suları getirdiği<br />
gibi bakımı için de gelirler bırakmış ve<br />
korun¬masını vasiyet etmiştir.<br />
Bu¬gün hâlâ o dönemlerde yapılan<br />
suyollarından ve bentler¬den de<br />
istifade ediyoruz.İşte bunlardan<br />
Kemer burgaz civarında yer<br />
alan kaynak sularının şehre<br />
ulaştırılması amacıyla Sultan II.<br />
Abdülhamid tarafından yaptırılan<br />
ve onun adını taşıyan Hamidiye<br />
sutesisleri, bu işlevini bu¬gün de<br />
sürdürüyor.<br />
Anadolu Yakası’ndaki<br />
bölgeye ise Elmalı<br />
Barajı üzerinden su<br />
hizmeti verilmekteydi.<br />
Dersaadet Su Şirketi<br />
1883 yılında kuruldu.<br />
1893’de Elmalı Su Şirketi<br />
açıldı. Ardından da 1902’de<br />
Hamidiye Su Şirketi kuruldu.<br />
68<br />
İstanbul Tarih<br />
NİSAN 2017
Change language