EGELIFE SAYI_111_kucuk

lır”, ya da “kızların erken evlenmesi, onun eşine ve gelin gittiği eve
uyumunu/itaatini kolaylaştırır” şeklindeki kalıp yargılar, kızların
erken evlendirilmelerinin nedenleri arasında görülüyor.
Kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmeleri; Çocuğa yönelik
cinsel istismarı içermektedir. Okula gitme hakları ellerinden
alınmaktadır. Ev içi sorumlulukları artmaktadır (doğumla bu
daha da yükselmektedir). Evliliklerindeki rolleri daha edilgen
olmaktadır (bütün kararları eşleri vermektedir) Kimlik gelişimleri
tamamen oluşmamaktadır. Fiziksel şiddete 2, cinsel şiddete
3 kat daha fazla maruz kalmaktadırlar. İntihar düşüncesi daha
yaygındır. Gebelik önleyici yöntemleri bilmediklerinden, istenmeyen
gebelik yaşama riskleri daha yüksek olmaktadır. Erken
gebelik, beden sağlığı açısından da zararlıdır çünkü üreme sistemleri
henüz gelişmemiştir. Kendine dahi bakamayan anne, çocuğuna
da bakamamaktadır.
İyi de, “Çocuk Evlilikleri” Türkiye’de Neden Bu Kadar Yaygın?
Medeni Kanun’un 124. maddesi gereğince, mahkemeler çeşitli
şartlar nedeniyle çocuk yaşta evlilikler olabilir diyor. Bir hukukçu
olmasanız da rağmen, bu ifadenin ne kadar ürkütücü olduğunun
sizler de farkındasınızdır. 15 yaşındaki bir kız çocukla evlenen kişi,
ancak şikayet olması durumunda ceza almakta. Böyle bir durum
çocuğun, ya kendi kocasını ya da kendi ailesini karşısına alması anlamına
geliyor ki, bu durumu çok fazla sayıda çocuğun üstlenmesi
mümkün değilmiş gibi gözüküyor. İşin bir başka üzücü tarafı ise bu
iki şart Türkiye’de 15-18 yaş arasında evlilikleri meşrulaştırıyor ve
herkese doğalmış gibi görünmesine neden olabiliyor.
Kız çocukların neden erken yaşlarda evlendirildiği sorusunun
başka nedenleri arasında; maddi sıkıntı çeken ailelerde, kız
çocukların evlenmesi aile yükünün azaltmasına neden olabiliyor.
Evlilik sonucunda kız tarafı başlık parası alıyorsa, ailenin ekonomisine
de katkıda bulunmuş oluyor.
Çocuk Gelinlerin Kamusal Alan Ve Özel Yaşamda Yeri
Çocuk gelinler yaptıkları evlilikler nedeniyle okulu terk etmek
zorunda kalıyorlar. Evli kadınların karşılaştığı toplumsal kısıtlamalara
maruz kalıyorlar (örneğin evli kadınlar sokakta tek başlarına
gezemezler). Sosyal çevreden kopmaları nedeniyle ergenlik
dönemlerinde kazanmaları gereken sosyal becerileri edinmekte
zorlanıyorlar. Bu üç temel durum, kız çocuklarının kendi ayakları
üzerinde durmalarını engellerken, hep edilgen kişiler olarak kalacaklarının
da bir göstergesi oluyor. UNICEF’in 2005 yılında yaptığı
bir araştırmada, çocuk gelinlerin evlilikleri ve kendi hayatları
ile ilgili kararlarda daha az etkin oldukları ortaya konulmuştur.
Türkiye’de Çocuk Gelin Sorunu
Türkiye’de 18 yaşın altında yapılan evliliklerin büyük bir çoğunluğu;
Orta Anadolu, Batı Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu
Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülmektedir.
Gerçekten acı olan bir başka konu ise: “aile içinde şiddete maruz
kalan çocuklar, evliliği bir kurtuluş olarak” görebiliyorlar.
Korumacı cinsiyetçilikle bir yandan kadına onun temiz ve saf olması
gerektiği gibi idealler koyulurken, diğer yandan kadın zayıf
ve güçsüz kabul ediliyor. Kadın zayıf olduğu için de, saflığını (bekaretini/namusunu)
koruyamayacağı ve bu nedenle de erkekler
tarafından korunması gerektiği düşünülüyor.
Dünyada Neler Yapılıyor?
İngiltere’de zorla evlilikleri önlemek için “zorla evlilik birimleri”
kuruluyor. Bu birimin kurulma amacı; çocukların maruz
kaldığı zorla evliliklerle mücadele etmek. Sadece bu kadarla da
kalmıyor. “Zorla evlilik yasası” bu konuda toplumda konunun ne
kadar önemli olduğunu ve yaptırımlarının olduğunu açıklıyor.
Almanya’da ise durum çok daha farklı. Çünkü burada yaşayan
Türkler halen gelenek ve göreneklerini sürdürmeye devam ediyorlar.
Çocuklarının yabancılaşmasını engellemek amacıyla, Türkiye’den
akrabalarının getirilmesi ile hem akraba evliliği geleneğini
sürdürüyorlar hem de çocuk yaşta evliliklere imkan oluşturuyorlar.
Ancak güzel tarafı, Almanya’da çocukları ve gençleri koruma-
122 Ege Life MART 2017