Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi

Orgazm ve Nörotransmitterler
orgazm
serotonin
ejakülasyon
ve orgazm
norepinefrin
ŞEKİL 19-48 Orgazm ve nörotransmitterler. Orgazm insan cinsel yanıtının üçüncü evresidir. Erkeklerde
ejakülasyon eşlik eder. Serotonin orgazm üzerine inhibitör etkiliyken, norepinefrin kolaylaştıcıdır.
Orgazm
İnsanda cinsel yanıtın üçüncü evresi orgazmdır (Şekil 14-44). Orgazma erkeklerde ejakülasyon
eşlik eder. İnici serotonerjik lifler 5-HT reseptörleri (olasılıkla 5-HT 2A ve 5-
HT 2C ) aracılığıyla orgazm üzerine inhibitör etkiler gösterirler (Şekil 19-48). İnen spinal
noradrenerjik lifler ve genital bölgenin noradrenerjik sempatetik inervasyonu ejakülasyon
ve orgazmı kolaylaştırır (Şekil 19-44). Dopamin ve NO’nun orgazmı kolaylaştırmada pozitif
etkileri olabilir (Şekil 19-44).
Cinsel bozukluklar ve ödül
Ereksiyon bozukluğu
Cinsel ilişki için yeterli ereksiyonu sağlayamama durumuna erektil işlev bozukluğu (empotans)
denir. Birleşik Devletler’deki 20 milyon erkek bu problemi değişik derecelerde yaşamaktadır.
Durumu başka bir şekilde ortaya koymak gerekirse, toplumda 40 ile 70 yaş
arasındaki erkeklerin yalnızca yarısı ereksiyon sorunu yaşamamaktadır (Şekil 19-49). Yaşla
birlikte problem kötüleşir (Şekil 19-50). Kırk yaşındaki erkeklerin %39’u belirli bir düzeyde
erektil işlev bozukluğuna sahiptir (%5’i tamamıyla inpotenttir). Ancak 70 yaşa gelindiğinde
üçte iki oranında erektil işlev bozukluğu görülür (tam empontans oranı %15’e ulaşır). Erektil
işlev bozukluğunun çok sayıdaki nedenlerinden başlıcaları arasında vasküler yetersizlik, çeşitli
nörolojik durumlar, endokrin patolojiler (özellikle diyabet, üreme hormonu ve tiroid problemleri),
ilaçlar, peniste lokal patolojiler, psikolojik ve psikiyatrik problemler sayılabilir.
Yakın zamana dek psikofarmakologlar erektil işlev bozukluğu tedavi ekibinin pek de
faydalı olmayan üyeleriydiler. Tek yaptıkları reçete ettikleri ilacı kesmekti! Erektil işlev
bozukluğunun “organik” nedenlerinin bugüne dek etkin tedavisi ürolojik yaklaşımla protez
ve implantlarla mümkün olabiliyordu.
Ödül Sistemi Bozuklukları, İlaç Kötüye Kullanımı ve Tedavileri
999