You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Günümüzde uluslararası<br />
arenada giderek artan küresel<br />
ticaret havuzu bulunmaktadır. Bu<br />
küresel ticaret havuzu özellikle<br />
20. yüzyıldan itibaren yoğunlaşmıştır.<br />
Yoğunlaşan bu uluslararası<br />
ticari ilişkiler de zaman<br />
zaman küresel krizlere sebebiyet<br />
vermiş ve her bir küresel<br />
kriz de yeni bir para sisteminin<br />
oluşmasına zemin hazırlamıştır.<br />
Günümüze kadar uygulanan para<br />
sistemlerini genel olarak dört<br />
ana başlık altında inceleyebiliriz;<br />
birincisi Altın Standardı (1870-<br />
1930) dönemi, ikincisi Esnek Kur<br />
Sistemi (1930-1944) dönemi,<br />
üçüncüsü Bretton Woods Sistemi<br />
(1944-1973) dönemi, dördüncüsü<br />
ise 1973’den itibaren günümüze<br />
kadar uygulanan “karma politikalar”<br />
olarak nitelendirebileceğimiz<br />
dönemdir.<br />
Altın para standardı uygulandığı<br />
dönemlerde ülkeler kendi<br />
yerel paralarını ayar ve miktar<br />
karşılığında altın cinsinden<br />
tanımlamıştır. Şöyle ki; 1914<br />
yılında 1 ABD Doları 0,052 ons<br />
altın değerinde ilan edilmiştir.<br />
Yine aynı şekilde 1 Pound da<br />
0,257 ons altın değerinde ilan<br />
edilmiştir. Dolayısı ile her ülkenin<br />
kendi parası altın cinsinden<br />
değer ifade ettiği için ilgili<br />
dönemde sabit döviz kuru sistemi<br />
uygulanmıştır diyebiliriz. Yani<br />
her ülkenin parası altın cinsinden<br />
birbiri ile tanımlanabilmektedir.<br />
Mesela yukarıdaki eşitlikten<br />
çıkarabileceğimiz üzere 4,86 $ =<br />
1 £ olmaktadır. Bu sistemin arkasında<br />
yatan en temel fikir her ülkenin<br />
parasının altına konvertibl<br />
olması yani çevrilebilir olmasıdır.<br />
Yani milli para istenildiği an ilgili<br />
ülkede altına çevrilebilir. Diğer bir<br />
ifade ile karşılık parayı bulunduran<br />
her kişi kâğıt parayı getirdiği<br />
zaman o karşılığın altın olarak<br />
kendisine ödenmesi sözü verilmiş<br />
oluyordu. Altın standardı sistemi<br />
birinci dünya savaşının başladığı<br />
döneme kadar uygulanmış bir<br />
sistemdir. Ama 1. Dünya Savaşı<br />
ile birlikte ilgili yıllarda altın<br />
standardı uygulaması geçerliliğini<br />
yitirmeye başlamış ve ülkeler<br />
tarafından terkedilmiştir. Özellikle<br />
bu sebebin arkasında savaş<br />
gelirlerinin artması yatmaktadır.<br />
Savaşın bitmesinin ardından<br />
1919 yılında ABD, 1925 yılında<br />
ise Birleşik Krallık altın standardı<br />
sistemini yeniden uygulama yolunda<br />
adımlar atmışlardır. Ancak<br />
bu süreç başarılı olmamıştır.<br />
1929 yılı dünya iktisat tarihi için<br />
çok önemli bir dönüm noktasıdır.<br />
16<br />
eylül ‘18
Change language