U.F.O UNIVERSITY - Albanian University

4.Situata në vendet e tjera
ballkanike
18
“si dhe praktikat e bashkërenduara ndërmjet ndërmarrjeve, të cilat
veprojnë në të njëjtin nivel, pra, marrëveshje horizontale ose në nivele
të ndryshme, pra, marrëveshje vertikale”.
Është e nevojshme të bëhet një përkufizim më i saktë, në gjuhën
shqipe, i marrëveshjeve horizontale dhe vertikale, duke qenë se
vendi ynë gjendet në kushtet e një mungesë, thuajse totale, të
doktrinës juridike në fushën e konkurrencës.
Një nga mënyrat e zgjidhjes, të shumë nga problemeve të lidhura
me keqinterpretimin e disa prej dispozitave të mësipërme, mund të
jetë nëpërmjet akteve nënligjore, në të cilat legjislatori të specifikojë
qartë, mënyrën e interpretimit të dispozitave problematike.
Për të rikaluar tek risitë e ligjit nr. 9121, i cili pa diskutim ka
edhe meritën e krijimit të autoritetit të parë të pavarur në fushën
e konkurrencës – elementi i dytë i domosdoshëm në përkthimin
e principeve në kritere konkrete në procesin e negocimit për
konkurrencën.
Duhet të kemi të qartë se një treg konkurrues kërkon që rregullat
e konkurrencës të jenë të sigurta dhe të zbatohen në mënyrë
teknike, sipas kritereve objektive. Është pikërisht kjo arsyeja që
në modelin e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian, autoriteti
garant i konkurrencës është imagjinuar gjithmonë si institucion
administrativ, i pavarur dhe i karakterizuar nga një kompetencë
teknike e një niveli shumë të lartë.
Në konceptin integrues të BE-së, ekzistenca e autoriteteve të
p avaru ra si garan të të kon ku rren cës sh faqet si jetike p ër
in stitu cion et evrop ian e, p asi krijon sistem e ad m in istrim i
uniforme dhe të përbashkëta, d.m.th., teknike dhe të sigurta,
d u ke lehtësuar procesin e afrim it të sistem eve ju rid ike d he
integrimit administrativ.
Në të vërtetë, përafrimi i legjislacionit kombëtar me atë europian
në fushën e konkurrencës është një dukuri që vihet re edhe në
vend et e tjera ballkanike, si Maqed onia, Kroacia, 13 Bosnjë-
Hercegovina, Mali i Zi dhe Serbia. 14 Në kushtetutat e tyre këto
vende i kushtojnë një vëmendje të veçantë ekonomisë së tregut,
lirisë së veprimtarisë ekonomike si dhe pronës private. 15
N ënvizoj se, nga njëra anë, mod eli komunitar i cilëson liritë
ekonomike dhe, në veçanti, lirinë e veprimtarive ekonomike si
principe bazë të disiplinës së konkurrencës 16 dhe, nga ana tjetër,
principi i konkurrencës, sipas nenit 4, paragrafi 1, të Traktatit,
prek tërë sistemin komunitar, duke u shndërruar në bazën e
Kushtetutës Ekonomike Evropiane. Njohja në rang kushtetues
i lirive ekonomike dhe i sistemit të ekonomisë së tregut përbën
pikën e nisjes së disiplinës së konkurrencës në këto vende.
13 Maqedonia dhe Kroacia kanë statusin e vendeve kandidate. Ndërsa të tjerat gëzojnë statusin e kandidatëve të mundshëm.
14 Në rast se pranojmë që Bashkimi Evropian ka një ‘kushtetutë ekonomike’, atëherë mundemi ta shohim procesin e përafrimit me disiplinën e tregut,
të vendeve ballkanike, si një nga shtyllat nëpërmjet të cilave po realizohet tranzicioni i këtyre vendeve drejt kushtetutës ekonomike evropiane.
15 Neni 11, Kushtetuta e RSh.: “Sistemi ekonomik i Republikës së Shqipërisë bazohet në pronën private e publike, si dhe në ekonominë e tregut dhe
në lirinë e veprimtarisë ekonomike”.
16 G.Amato “Il mercato nella costituzione”, në Fletoret kushtetuese 1992, 17. R. Nania “Libertá economiche, Impresa e proprietá”, në R. Nania,
P.Ridola “I diritti costituzionali”, Torino; Giapicchelli 2006. P. Ridola “Diritti di libertá e mercato nella costituzione europea”, në Fletoret kushtetuese,
2000.
O PTI M E