U.F.O UNIVERSITY - Albanian University

7 White House Years, Henry Kissinger (New York 1979), fq. 54.
8 White House Years, Henry Kissinger (New York 1979), fq. 54.
9 White House Years, Henry Kissinger (New York 1979), fq. 55.
10 Years of Upheavel, Henry Kissinger (New York 1982), fq. 65.
44
Për n jë stu d iu es të p ërfsh irë n ë p olitikë n u k ësh të m ë e
mjaftueshme d uartrokitja e një mend imi të d hënë. Është më
tepër sesa e domosdoshme fuqia e tij bindëse nga një veprim i
ndërmarrë. Për historianin e përfshirë në diplomaci problemet
nuk janë më teorike. Interlokutorët e tij nuk janë më akademikë,
por vende sovrane dhe disa prej tyre kanë fuqinë dhe aftësinë
të jenë më të përparuar në pikësynimet e tyre.
Çdo historian i kthyer në shtetar është pjesërisht i burgosur i
nevojës për veprim ose jo. 7 Ai përballet me një rreth veprimi, të
cilin nuk e ka krijuar vetë, ndeshet me të vërteta historike që
nuk mund t’i ndryshojë. Është iluzive të mendohet dhe, madje,
të supozohet se, në shumicën e rasteve, udhëheqësit bëhen më
të fshehtë dhe më të përmbajtur. Rrallëkush nga udhëheqësit
nuk e fsheh përvojën e vet, madje, të pakët janë ata që synojnë
të lënë gjëra të shkruara. 8
N jë d iplom at d he politikan i vërtetë është ai që, para se t’i
nënshtrohet zyrës së politikës, ka grumbulluar kapital intelektual
të mjaftueshëm, të cilin i duhet ta konsumojë gjatë gjithë jetës
së tij politike. Politikanët nuk kanë shumë kohë për t’u menduar.
Ata duhet të veprojnë edhe në bazë të njohurive të tyre gjatë
jetës jashtë politikës. Është i çuditshëm, por i vërtetë, fakti se
çdo figurë politike gjendet përpara dilemës së vazhdueshme për
të sh p ëtu ar veten n ga n jë zgjed h je e gabu ar d h e p ër t’iu
përshtatur trysnisë së rrethanave.
Nëse një diplomati do t’i duhet të mësojë ndonjë gjë nga historia,
duhet të dijë se në diplomaci nuk mund të ketë paqe pa ekuilibër
të forcave. Gjithashtu, nuk mund të ketë d rejtësi, po nuk u
njohën kufijtë e vetëpërmbajtjes.
Në d iplomaci, asnjë komb nuk mund të jetë i drejtë, po nuk
zbatoi të drejtat e tij të moralshme, duke hequr dorë nga revanshi
për t’u hakm arrë për d içka që mund t’i ketë nd od hur në të
kaluarën. 9
Kur një akad em ik përfshihet në p olitikë e, aq m ë tepër një
historian, duhet ta përshkojë përkushtimi ndaj moralit, sikur të
kishte kohë të gjatë në politikë. Nëse politika apo diplomacia
shikohen nga jashtë, nuk ka dallim të kuptueshëm ndërmjet së
mirës dhe së keqes. Por, nëse angazhimi është i plotë, atëherë
vija n d arëse n d ërm jet tyre d u h et të jetë m ë tep ër sesa e
dallueshme. Një udhëheqës politik e ka shumë të vështirë ta
dallojë vijën ndarëse, nëse nuk ka kaluar një kohë të gjatë në
politikë. Rrallë herë ndodh që një udhëheqës e kupton në kohën
e d u hu r d allim in nd ërm jet së m irës d he së keqes në këtë
profesion. 10
Q ëllim i i n jë h istorian i, ku r stu d ion d ip lom acin ë d h e
m arrëd h ën iet n d ërkom bëtare ësh të që të arsyetojë p ërtej
maksimumit të tij në këtë shkencë.
Objektivi i një politikani në këto fusha është caktimi i qëllimeve
dhe shmangia e katastrofave. Për njerëzimin është e nevojshme
të dijë, brenda caqeve të caktuara, se cila ishte gjëja e mirë që u
O PTI M E