Kənan Hacı. Sonuncu dərviş (gerçək roman)
“Gerçək roman” kimi təqdim olunan bu əsər müəllifin “Yaddaş kartı” romanının davamı - ikinci hissəsi kimi yazılıb. Doğulduğu kənd, yaşadığı şəhər və bu kəndin, şəhərin onun taleyində izi, acı xatirələr, dərvişmisalı keçən ömür yarıbədii, yarısənədli dillə təsvir olunur. Əsər bəzən xəyalla gerçəkliyin qovuşub itdiyi, nələrin xəyal, nələrin gerçək olduğu bilinməyən məqamlar, hadisələrlə zəngindir. Bu əsərdə təsvir olunan keçmiş elə dərvişanə həyatın sonu deməkdir. Beləcə, “Sonuncu dərviş”in ömür hekayəsi ilə bütöv bir çevrə qapanır... Bu, xanənişin həyatın, bir epoxanın sonudur.
“Gerçək roman” kimi təqdim olunan bu əsər müəllifin “Yaddaş kartı” romanının
davamı - ikinci hissəsi kimi yazılıb. Doğulduğu kənd, yaşadığı
şəhər və bu kəndin, şəhərin onun taleyində izi, acı xatirələr, dərvişmisalı
keçən ömür yarıbədii, yarısənədli dillə təsvir olunur. Əsər bəzən xəyalla
gerçəkliyin qovuşub itdiyi, nələrin xəyal, nələrin gerçək olduğu bilinməyən
məqamlar, hadisələrlə zəngindir. Bu əsərdə təsvir olunan keçmiş
elə dərvişanə həyatın sonu deməkdir. Beləcə, “Sonuncu dərviş”in ömür
hekayəsi ilə bütöv bir çevrə qapanır... Bu, xanənişin həyatın, bir epoxanın
sonudur.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Beynimizin labirintlərində dolaşırıq, unudulmayan xatirələr<br />
bizi keçmişə doğru sürükləyir. Cəmi bircə görüntü keçmişin<br />
sərt qabığını parçalayır və içindən çoxdan unutduğunuz<br />
adamlar, cizgiləri itməkdə olan küçələr çıxır. Yaddaşımızın<br />
bizi keçmişə daşıyan gücü bəzən zəifləyir, hansısa hadisəylə<br />
bağlı ən vacib detalı unuduruq. Bir müddət keçəndən sonra<br />
qatarda və ya avtobusda gedərkən, yaxud sakit bir guşədə<br />
kitab oxuyarkən qəfildən həmin təfərrüatı xatırlayırsınız.<br />
Gördüyünüz bir adam, bir məkan, oxuduğunuz kitabdan<br />
hansısa söz, fikir sizə ipucu verir. Yaddaşınızın itirdiyiniz<br />
guşəsi işıqlanır və siz hər şeyi aydınlığı ilə xatırlayırsınız.<br />
Yaşı 70-80 civarında olan bir ixtiyarın yaddaşında iki-üç xatirə<br />
qalır ki, qarşısına çıxan hər kəsə o hadisələri danışır. O<br />
hadisələr o qədər təkrar danışılır ki, bayatlaşır. Qoca ağzını<br />
açanda hansı hadisəni danışacağını artıq bilirsən. Mexaniki<br />
şəkildə təkrarlanan bu bir ovuc xatirə ixtiyar adamın qos-qoca<br />
ömründən qalan yeganə mirasdır. Keçmişindən bir-iki boyat<br />
xatirə qalan qocalar o hadisələri təsbeh kimi bütün günü<br />
o üz-bu üzə çevirirlər. Belə insanlarla tez-tez qarşılaşırıq və<br />
hər dəfə əli həyatdan, keçmişdən üzülməkdə olan, ölümün<br />
soyuq nəfəsi üz-gözündə dolaşan ixtiyar insanları görəndə<br />
həyatın amansızlığı, etibarsızlığı, ömrün faniliyi içimi üşüdür...<br />
Yaddaş sözlər vasitəsilə mənim yaşadığım, gördüyüm<br />
tarixi fiksə edir. Təkcə mənim yox, həm də Bakının dünəni<br />
və bu gününün tarixini...<br />
Bu gün həm də gələcəyin tarixidir, gələcək həm də keçmişə<br />
görə var olacaq. Bu günümüzə keçmişin sayəsində gəlib<br />
çıxmışıq. Həm də insanın həmişə keçmişə ehtiyacı var, o,<br />
keçmişindən heç də asanlıqla qopmur. Zaman bizi keçmişdən<br />
ayırsa da xəyal bizi həmişə geriyə qaytarır. Fantaziyamız<br />
itirilmiş zamanı yaddaşımızda bərpa edə bilir. Yazılan<br />
kitablar da bizi keçmişə aparan “sehrli xalat” misalındadır.<br />
Bu baxımdan, yəqin ki, yazdıqlarımızda bir fayda var. Hər<br />
halda, yazılan qalır.<br />
Həyatım boyunca rastlaşdığım ən maraqlı adamlar, ta-<br />
5
Change language