ՆՈՐՔ 2018-II
2018-2
2018-2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ղությամբ, նրա համար աշխարհարարումը որոնումների մշտական ցիկլի մի անբաժան<br />
մաս է, նման այն ճամփորդության, որը կատարում էր Գիլգամեշը։- Կրակի<br />
ցայտող շիթերի միջից հնչում էր բժշկագետ Ռոնինի ձայնը։- Որպես ակնառու օրինակ<br />
վերցնենք վաղ միջնադարյան ճարտարապետությունը՝ կատարյալն արվեստներից:<br />
Այս շրջանում բոլոր բարդ կոնստրուկցիաները՝ տաճարները նախագծել և<br />
ղեկավարել են բարձրաստիճան կղերականները, օգտագործելով հունահռոմեական<br />
կառուցողական արվեստի գիտական փորձն ու նվաճումները և կատարելության<br />
են հասցրել տաճարի կառույցի կոնցեպտը, օրինակ, հրեշտակների տաճարը՝ Զվարթնոցը։<br />
Հայ եկեղեցին իր հաստատմամբ ամենևին չմերժեց ու չոչնչացրեց անցյալի<br />
ահռելի գիտելիքային հենքը, դրա հիմքի վրա ստեղծվեց գրային համակարգ, ծավալվեց<br />
թարգամանչաց շարժում և կայացավ ոսկեդարը, իսկ արդեն միջնադարի մեծ<br />
նվաճումներից էին համալսարանները, որոնք նպաստում էին գիտելիքի վերարտադըրմանն<br />
ու մտքի զարգացմանը։<br />
-Այո՜, հայրս մի ընկեր ուներ, որ ծանոթանալով այդ թարգմանական տեքստին<br />
այն անվանեց «թարգմանությունների թագուհի»։- Աչքը կրակի լույսերից կկոցելով<br />
կիսաձայն ասաց Կոստանը։<br />
Մտավոր զարթոնքին զուգընթաց հայ իրականության մաս դարձան արիստոտելականությունը,<br />
նորպլատոնականությունը և մի շարք այլ փիլիսոփայական<br />
ուղղություններ, որոնց կողմից ընդգծված հայեցումները փիլիսոփայության, բնագիտության,<br />
գեղագիտության և իրավագիտության բնագավառներում հարազատ<br />
արձագանք ստացան մեզանում։ Քրիստոնյա աշխարհից մեկուսացված, անխառն<br />
դավանական աշխարհայացք ունեցող Հայ եկեղեցու միասնական արմատական<br />
մոտեցումը հստակ էր, ու հոգևոր հայրերը չէին հանդուրժում զարտուղի աստվածաշնչյան<br />
մեկնաբանումները։ Զարմանալի չէ, որ նրանք, ովքեր փոքր-ինչ կասկած<br />
կամ անհամաձայնություն էին հայտնում, դիտվում էին իբրև հերձվածներ։<br />
-Այո, այդ պատճառով հազարավոր պավլիկյան աղանդավորներ լքեցին երկիրը<br />
հասնելով մինչև Եվրոպա։ Հասարակական հուզումների պատճառը, անօրինություններն<br />
էին, եկեղեցու և պետության սերտաճումը, որ կաթվածի հասցրեց երկիրը։-<br />
Գլուխը թափահարելով մտմտում էր Ալբերտը։<br />
-Բայց հենց այս փոթորկումների և ցնցումներ մեջ ծնվեց մի հանճարեղ բան, որն իր<br />
արժեքով հավասարվեց Ավետարանիչների մտքին, արտածելով սերը տառապանքի<br />
մեջ՝ Նարեկացու «Ողբը»։- Առարկեց Կոստանը։- Նարեկացին խոսքային տարերքի<br />
մեջ թափանցեց ու անուղղակի տվեց լոգոսի բանալին, առաջիններից էր, որ տաճարը<br />
կառուցեց բառերի միջոցով։ Նա մի ներբողով սահմանեց տաճարի հրաշագեղ պատկերումը,<br />
կառուցելով այն Թեոդոքոսի՝ Տիրամոր մարմնաձևությամբ։ Եկեղեցի կառույցը<br />
ի սկզբանե կրում է մարմնաձևության տիպ: Դրանով է մեկնաբանվում այն,<br />
որ եկեղեցին միջնադարում ընդհանրացվում է կույսի, հարսի և կնոջ հետ։ Որոշ<br />
ժամանակ առաջ, Լաուրենցիանա գրադարանում, աչքովս մի ձեռագիր ընկավ,<br />
որտեղ Վիտրուվիոսն էլ էր տաճարի կառուցման հիմքում դրել մարդու անատոմիական<br />
կառուցվածքը։ Հապա տե՛ս․<br />
35
Change language