13.08.2020 Views

Lotnictwo Aviation International 8/2020 short

Magazine by ZBiAM

Magazine by ZBiAM

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

PRZEMYSŁ LOTNICZY<br />

Eurocopter<br />

Współpraca zakończona<br />

sukcesem<br />

Leszek A. Wieliczko<br />

Dzieje firmy Eurocopter, utworzonej w styczniu 1992 r. przez francuską Aérospatiale i niemiecką MBB w celu<br />

projektowania, rozwoju, produkcji i sprzedaży śmigłowców, to już zamknięty rozdział historii lotnictwa. Chociaż<br />

trudno wyobrazić sobie lepszą nazwę dla europejskiego producenta wiropłatów niż Eurocopter, to w styczniu<br />

2014 r. firma została przemianowana na Airbus Helicopters. Od tej pory kontynuuje działalność jako część<br />

koncernu Airbus. Nazwa Eurocopter pozostała natomiast jednym z symboli przemian, jakie zaszły w europejskim<br />

przemyśle lotniczym w ostatnich dekadach XX wieku.<br />

Program śmigłowca<br />

bojowego Tigre/Tiger<br />

był pierwszym realizowanym<br />

wspólnie<br />

przez Aérospatiale<br />

i MBB i stał się impulsem<br />

do utworzenia<br />

firmy Eurocopter.<br />

Na zdjęciu: pierwszy<br />

egzemplarz seryjny<br />

wersji HAD dla sił<br />

zbrojnych Francji.<br />

Pierwszym śmigłowcem<br />

noszącym oznaczenie<br />

AS zamiast SA<br />

był AS350 Écureuil,<br />

którego prototyp<br />

oblatano 27 czerwca<br />

1974 r. (na zdjęciu).<br />

Najnowsze wersje<br />

rodziny Écureuil/Fennec<br />

są produkowane<br />

do dziś.<br />

Rozpoczęty w 1936 r. proces nacjonalizacji<br />

i konsolidacji francuskiego przemysłu<br />

lotniczego – przerwany przez<br />

II wojnę światową i wznowiony wkrótce po<br />

jej zakończeniu – doprowadził w drugiej połowie<br />

lat 50. do utworzenia dwóch dużych<br />

państwowych spółek lotniczych: Société<br />

nationale de constructions aéronautiques<br />

Sud-<strong>Aviation</strong> i Nord-<strong>Aviation</strong>. Pod koniec<br />

lat 60., na mocy decyzji francuskiego rządu,<br />

nastąpił podział zadań: Sud-<strong>Aviation</strong> zajęła<br />

się głównie cywilnymi i wojskowymi samolotami<br />

transportowymi i śmigłowcami,<br />

a Nord-<strong>Aviation</strong> – pociskami rakietowymi.<br />

Do kolejnego etapu konsolidacji doszło<br />

w styczniu 1970 r. Najpierw 1 stycznia Sud<br />

-<strong>Aviation</strong> przejęła udziały w firmie SEREB<br />

(Société d'étude et de réalisation d’engins<br />

balistiques), a następnie 26 stycznia 1970 r.,<br />

dekretem prezydenta Francji, Sud-<strong>Aviation</strong><br />

i Nord-<strong>Aviation</strong> zostały połączone w jedną<br />

firmę Société nationale industrielle aérospatiale<br />

(SNIAS), od 1984 r. znaną jako Aérospatiale.<br />

Pierwszym prezesem zarządu nowej<br />

spółki został Henri Ziegler.<br />

Aérospatiale odziedziczyła po Sud-<strong>Aviation</strong><br />

fabrykę w Marignane koło Marsylii,<br />

w której kontynuowała produkcję śmigłowców<br />

wielozadaniowych SA313/318 Alouette<br />

II, SA315B Lama, SA316/319 Alouette III<br />

i SA340/341 Gazelle oraz transportowych<br />

SA321 Super Frelon i SA330 Puma (Gazelle<br />

i Puma zostały skonstruowane wspólnie<br />

z brytyjską firmą Westland Helicopters).<br />

Gazelle zasługuje na szczególną uwagę ze<br />

względu na zastosowanie kilku nowinek<br />

technicznych. Jedną z nich było obudowane<br />

wielołopatowe śmigło ogonowe, nazwane<br />

początkowo Fenestrou, a ostatecznie Fenestron.<br />

Jego twórcami byli inżynierowie Paul<br />

Fabre i René Mouille (ten drugi był od 1963 r.<br />

głównym konstruktorem wydziału śmigłowcowego<br />

Sud-<strong>Aviation</strong>, a potem SNIAS/<br />

Aérospatiale). Fenestron zapewnia większe<br />

bezpieczeństwo podczas lotu i obsługi naziemnej<br />

śmigłowca oraz znacząco redukuje<br />

poziom hałasu. Jako pierwszy dostał je<br />

drugi prototyp SA340, oblatany 12 kwietnia<br />

1968 r. Śmigło Fenestron zostało certyfikowane<br />

w 1972 r. i wkrótce stało się znakiem<br />

rozpoznawczym śmigłowców Aérospatiale,<br />

a następnie Eurocopter i Airbus Helicopters,<br />

choć z różnych przyczyn nie był i nie jest stosowany<br />

we wszystkich modelach.<br />

Pierwszym śmigłowcem od początku<br />

wyposażonym w śmigło Fenestron był<br />

SA360 Dauphin, którego prototyp oblatano<br />

16<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> SIERPIEŃ <strong>2020</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!