uszlachetnianie drewna - Forum Branżowe

FORUM BRANŻOWE
PODATKI
ZALICZKI A KASA
W ubiegłorocznym numerze wrześniowym (FB 9/53/2007) w artykule „Problem z zaliczkami”
poruszony został temat ewidencjonowania w kasie rejestrującej zaliczek pobieranych przez
producentów stolarki budowlanej.
Problematyczne może być nie tylko to, czy w ogóle
ewidencjonować zaliczki, ale również sposób,
w jaki należy to robić. Odpowiedź na pytanie nabiera
znaczenia szczególnie w przypadkach, gdy
producent stolarki budowlanej ma rozbudowaną
sieć punktów sprzedaży, w których przyjmuje zamówienia
i, oczywiście, zaliczki od osób fi zycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej.
Tak też było w przypadku jednego z naszych czytelników
z terenu Opolszczyzny.
Firma jest producentem stolarki budowlanej. Głównym
przedmiotem sprzedaży w kraju jest świadczenie
usług budowlanych, a także tych obejmujących
montaż i instalowanie wyprodukowanych okien
oraz drzwi. Pozyskiwanie zleceń odbywa się poprzez
sieć punktów sprzedaży, które nie są wyposażone
w kasy fi skalne. Natomiast sama sprzedaż
usług czy produktów odbywa się bezpośrednio
z zakładu głównego. Klient, który składa zamówienie
w takim punkcie, albo też bezpośrednio u siebie
(przy pomiarze, wycenie), jest zobowiązany wpłacić
określoną kwotę zaliczki; jest ona potwierdzana
dowodem „kasa przyjmie” (KP).
Otrzymana zaliczka jest wpłacana przez handlowca
na konto w banku oraz rejestrowana w raportach
kasowych, które następnie są przekazywane
do centrali fi rmy. Po otrzymaniu raportu zaliczki
są ewidencjonowane w kasie rejestrującej. Z uwagi
na to, że na udokumentowanie przyjęcia zaliczki
były wystawiane faktury VAT, paragony nie były
wydawane klientom, ale podpinane pod kopię
faktury, której oryginał wysyłano pocztą.
Firma funkcjonuje na rynku od wielu lat, miała
bardzo wiele kontroli podatkowych i nigdy nie był
kwestionowany sposób dokumentowania obrotu.
Jednak do czasu… Niedawno pojawiła się w jednym
z takich punktów sprzedaży kontrola z Urzędu
Kontroli Skarbowej i uznała taki sposób ewidencjonowania
za nieprawidłowy. Stwierdzono,
że fi rma naruszyła swoim postępowaniem art. 60
Kodeksu karnego skarbowego (kks). Przepis ten
stanowi, że kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi
księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek
dziennych. Zgodnie z art. 53 § 21 kks księgami
są: księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów
i rozchodów, ewidencja, rejestr i inne
podobne dokumenty, do których prowadzenia zobowiązuje
ustawa, a w szczególności zapisy kasy
rejestrującej. A zatem nieprowadzenie ewidencji
za pomocą kasy rejestrującej jest równoznaczne
z nieprowadzeniem księgi, a czyn ten jest karalny.
Rozważyć należy, czy zarzut postawiony
przez organ kontrolny ma swoje uzasadnienie.
W moim odczuciu nie, a wynika to z następujących
powodów.
Argumentem przemawiającym za tym, że nie ma
podstaw do stosowania wyżej cytowanego prze-
42 sierpień 2008
pisu jest fakt, że fi rma miała kasę rejestrującą
(księgę), w której ewidencjonowała wszystkie zdarzenia.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 Ustawy o podatku
od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży
na rzecz osób fi zycznych nieprowadzących
działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych
są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu
i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas
rejestrujących. Z przepisu wynika zatem obowiązek
ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu
kas. W jaki jednak sposób podatnik ma dokonywać
takiej ewidencji, komentowany przepis już nie stanowi,
ale w art. 111 ust. 7 i 8 odsyła do przepisów
wykonawczych.
Rozporządzenia wydane na podstawie tych delegacji
nie dają jednak wprost odpowiedzi, czy za zgodne
z prawem można uznać takie postępowanie,
gdy w fi rmie funkcjonuje jedna kasa, która rejestruje
wszystkie zdarzenia podlegające ewidencji, jednakże
jest ona niekoniecznie w miejscu, w którym
klient dokonuje zakupu czy wpłaty zaliczki.
Żaden przepis ustawy o podatku od towarów
i usług, ani przepis wykonawczy w sposób
bezpośredni nie nakładają na podatników
obowiązku posiadania kas rejestrujących
we wszystkich miejscach prowadzenia działalności.
Co prawda w §6 ust. 1 Rozporządzenia
Ministra Finansów z 20 grudnia 2007 roku w sprawie
kas rejestrujących jest mowa o tym, że w obowiązujących
terminach podatnicy są obowiązani
rozpocząć ewidencjonowanie przy zastosowaniu
co najmniej 1/5 (w zaokrągleniu w górę do liczb
całkowitych) liczby kas rejestrujących, która zgodnie
z art. 111 ust. 4 ustawy została zgłoszona przez
podatnika do właściwego naczelnika urzędu skarbowego
do prowadzenia ewidencji we wszystkich
miejscach prowadzenia sprzedaży,
na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania, jednakże
przepis ten odnosi się do liczby kas zgłoszonych
i jest przepisem stricte technicznym, a nie nakładającym
obowiązki na podatników. Nie można zatem
z niego wywodzić obowiązku wprowadzania
kas rejestrujących w każdym miejscu prowadzenia
sprzedaży, w sytuacji gdy podatnik zapewnia
taki sposób ewidencjonowania obrotu, że każda
sprzedaż jest zarejestrowana, a odpowiedni dokument
(paragon albo faktura) jest wydawany
kupującemu.
Takiego obowiązku nie można również wprost
wyprowadzić z przepisów Rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 4 lipca 2002 roku w sprawie
kryteriów i warunków technicznych, którym muszą
odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków
stosowania tych kas przez podatników. Czynią tak
organy podatkowe, wskazując na § 5 ust. 1 pkt
1 tego Rozporządzenia, w którym zawarto obo-
wiązek dokonywania rejestracji każdej sprzedaży
przy zastosowaniu kasy i dokonywania wydruku (z
każdej sprzedaży) paragonu fi skalnego lub faktury
VAT oraz do wydawania oryginału wydrukowanego
dokumentu nabywcy. W sytuacji, gdy podatnik
wypełnia nałożone na niego obowiązki, czyli
ewidencjonuje w kasie każdą sprzedaż, drukuje
paragon (fakturę) oraz wydaje go kupującemu,
nie powinno być zastrzeżeń co do takiego postępowania.
Problemem może się okazać wyłącznie
upływ czasu pomiędzy np. przyjęciem zaliczki
a wydaniem dokumentu. Nie jest to jednak w jakikolwiek
sposób uregulowane przepisami, a zatem
przyjąć należy, że dopuszczalne jest, aby po dokonaniu
sprzedaży w określonym miejscu (przyjęciu
zaliczki) jej ewidencja była dokonywana w innym.
Istotne jest jedynie to, aby ta ewidencja w ogóle
się odbyła, a dokument (faktura lub paragon) trafi ł
do nabywcy.
Niektóre organy podatkowe na dowód
tego, że kasy rejestrujące powinny być
przez podatnika używane w każdym miejscu
prowadzenia działalności (czyt. przyjmowania
pieniędzy) wskazują § 4 ust. 1 pkt 6 lit. a,
wymienionego wcześniej Rozporządzenia Ministra
Finansów w sprawie kryteriów i warunków
technicznych (…) stanowiący, że paragon fi skalny
drukowany przez kasę musi zawierać następujące
informacje: imię i nazwisko lub nazwę podatnika,
adres punktu sprzedaży, natomiast dla sprzedaży
prowadzonej w miejscach niestałych – adres siedziby
podatnika.
Według mojej oceny, przepis ten – podobnie jak
poprzednie – nie daje odpowiedzi na pytanie,
czy sposób ewidencjonowania, przyjęty przez
opisywaną fi rmę jest prawidłowy. Odnosi się on
bowiem do obowiązkowych elementów paragonu,
a nie tego, czy w miejscu, gdzie przyjmowane
jest zamówienie i zaliczki na poczet przyszłej dostawy
towarów bądź wykonania usług, powinna
być kasa rejestrująca. Byłoby to z resztą nielogiczne
i pozbawione uzasadnienia. Jak bowiem
wynika z opisu stanu faktycznego, przedstawiciel
fi rmy często zaliczkę przyjmuje przy dokonywaniu
pomiarów na miejscu u klienta. Każdy więc przedstawiciel
musiałby być wyposażony w przenośną
kasę rejestrującą, aby natychmiast po przyjęciu
zaliczki zapisać ją w tym urządzeniu. Jednocześnie
z uwagi na to, że na każdą sprzedaż wystawiana
jest faktura, klient nie mógłby i tak otrzymać
paragonu fi skalnego, ponieważ ten musi być
podpinany pod kopię faktury. Pomijając nawet
względy fi nansowe i niebagatelny koszt wyposażenia
w takie urządzenia wszystkich handlowców,
sama procedura ewidencjonowania nie ma w takim
przypadku żadnego logicznego sensu i uzasadnienia,
skoro ograniczałaby się tylko do tego,
że kwota otrzymanej zaliczki zostałaby „wbita”
w kasę. Równocześnie klient i tak nie otrzymałby
potwierdzenia innego niż KP, ponieważ paragon
zostałby zatrzymany. Z uwagi na to, że kasa służyłaby
ewidencjonowaniu obrotu nie tylko w punktach
handlowych, ale także na miejscu, u samego