Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Technika</strong> wojskowa<br />
RIB 4D – najnowocześniejsza diagnostyka<br />
przewodu luf dużego kalibru<br />
Adam M. Maciejewski<br />
W październiku bieżącego roku światową<br />
premierę miał system RIB 4D spółki KAPPA<br />
OPTRONICS GmbH. Urządzenie RIB 4D<br />
to innowacyjny system służący<br />
do diagnostyki przewodów luf systemów<br />
artyleryjskich. Podczas jego rozwoju<br />
KAPPA OPTRONICS wykorzystała ponad<br />
30 lat doświadczeń w projektowaniu<br />
i produkcji takich przyrządów,<br />
które spółka z Gleichen w Dolnej Saksonii<br />
od 1988 r. dostarczyła odbiorcom<br />
z ponad 20 państw.<br />
Fotografie w artykule: KAPPA OPTRONICS, Internet.<br />
RIB 4D umożliwia diagnostykę przewodu lufy<br />
bez konieczności demontażu armaty.<br />
Wystarczy nadać lufie ujemne kąty elewacji.<br />
Przedstawicielem<br />
KAPPA OPTRONICS GmbH w Polsce jest<br />
GRIFFIN GROUP S.A. DEFENCE sp.k.<br />
Aleja Armii Ludowej 26<br />
00-609 WARSZAWA<br />
e-mail:warszawa@griffin-defence.pl<br />
tel. +48 22 579 66 00; fax. +48 22 579 66 01<br />
Innowacyjna głowica pomiarowa RIB 4D łączy osiem cyfrowych kamer z matrycami CMOS ze skanerem laserowym<br />
o polu widzenia 360°.<br />
Eksploatacja systemów artyleryjskich różnych<br />
kalibrów wymaga odpowiedniej diagnostyki<br />
przewodów luf. Takie inspekcje,<br />
aby w porę wychwycić najwcześniejsze symptomy<br />
procesów niszczących ścianki przewodu lufy,<br />
trzeba przeprowadzać regularnie i jak najczęściej,<br />
zgodnie z zaleceniami producenta lufy. Artyleria<br />
okrętowa, ze względu na środowisko eksploatacji,<br />
zasolenie nader sprzyjające korozji i specyfikę służby<br />
jednostek pływających, tym bardziej wymaga<br />
niezawodnego oprzyrządowania do przeprowadzania<br />
inspekcji przewodów luf. Dlatego jest potrzebny<br />
odpowiedni sprzęt inspekcyjny, który<br />
może być łatwo użyty zarówno na terenie jednostki<br />
wojskowej (w miejscu bazowania uzbrojenia), jak<br />
i w warunkach polowych. Zatem sprzęt do takiej<br />
diagnostyki, bez względu na użytkowany system<br />
artyleryjski, musi umożliwiać inspekcję lufy wyjętej<br />
z wieży, w której jest osadzona, jak również przeprowadzanie<br />
takiego badania bez konieczności<br />
demontażu lufy, szybko, łatwo i skutecznie. System<br />
RIB 4D może być stosowany przez użytkownika<br />
sprzętu do kontroli stanu technicznego luf w jednostkach<br />
wojskowych, bazach morskich i wojskowych,<br />
rejonowych warsztatach technicznych<br />
(RWT), miejscach składowania sprzętu (MSS), a także<br />
w zakładach produkcyjnych i remontowych.<br />
Erozja, wżery, rozdęcia…<br />
Diagnostyki przewodu lufy nie można przeprowadzać<br />
wyrywkowo, pobieżnie i nie zachowując parametrów<br />
określonych przez producenta. Podczas<br />
strzelania na przewód lufy oddziałuje szereg negatywnych<br />
zjawisk termicznych, chemicznych, mechanicznych<br />
i erozyjnych, za które odpowiadają<br />
gorące gazy prochowe, wydobywające się pod<br />
znacznym ciśnieniem i pocisk trący o przewód lufy,<br />
zwłaszcza jego miedziany pierścień wiodący lub<br />
prowadząco-uszczelniający (tzw. sabot) w amunicji<br />
podkalibrowej, o ile nie jest wykonany z tworzyw<br />
sztucznych. Najpierw na powierzchni przewodu<br />
lufy pojawia się siatka wypaleń, czyli mikropęknięć<br />
powierzchniowych. Wraz z kolejnymi wystrzałami<br />
mikropęknięcia powiększają się, a z czasem przechodzą<br />
w siatkę pęknięć. W rezultacie w przewodzie<br />
lufy pojawia się korozja wżerowa, punktowa<br />
i plamowa. W lufach o chromowanych przewodach<br />
tworzą się odpryski i wykruszenia na powlekanej<br />
powierzchni. Takie defekty w porę niezauważone<br />
i niezdefiniowane technicznie spowodują w końcu<br />
trwałe uszkodzenie lufy, tj. powiększenie średnicy<br />
przewodu, rozdęcie, a nawet jej rozerwanie, co bezpośrednio<br />
zagraża bezpieczeństwu obsługi. Ale zanim<br />
jeszcze dojdzie do jakiejkolwiek awarii, spada<br />
żywotność balistyczna lufy ergo parametry balistyczne<br />
armaty, przede wszystkim celność, na której<br />
najbardziej nam zależy.<br />
RIB 4D na ratunek<br />
Właśnie dlatego tak ważna jest nowoczesna, nieniszcząca<br />
diagnostyka przewodu lufy. Pozwala<br />
ona wykryć pierwsze symptomy powyższych zjawisk<br />
zanim dojdzie do nieodwracalnego uszkodzenia<br />
przewodu lufy lub groźnej w skutkach jej<br />
awarii. RIB 4D jest technicznie bardzo zaawansowaną<br />
rynkową nowością – debiutował w minionym<br />
miesiącu, a pierwszym odbiorcą jest Bundeswehra,<br />
która rozpocznie użytkowanie swoich<br />
nowych systemów do diagnostyki luf RIB 4D już<br />
w 2021 r. RIB 4D opracowano do wykrywania<br />
w przewodach luf erozji, korozji, wad chromowej<br />
powłoki, rozdęć i innych uszkodzeń. RIB 4D automatycznie<br />
wykona diagnostykę przewodu lufy<br />
wraz z lokalizacją, identyfikacją i pomiarem wykrytej<br />
wady. Ponadto urządzenie mierzy średnicę lufy<br />
i określa jej pozostałą żywotność balistyczną. Jest<br />
to możliwe dzięki kompatybilnemu oprogramowaniu<br />
pomiarowemu do luf Rh120 czołgów Leopard<br />
2A4/2A5 (zgodnie z normą producenta<br />
TDv018 – Technische Dienstvorschrift).<br />
RIB 4D to wyjątkowo dokładny przyrząd, który<br />
przewyższa inny dostępny sprzęt do diagnostyki<br />
luf o dużych kalibrach precyzją pomiaru,<br />
niezawodnością z uwagi na zastosowanie laserowego<br />
pomiaru, a jednocześnie jest łatwy w użyciu<br />
i transporcie.<br />
38 <strong>Wojsko</strong> i <strong>Technika</strong> • Listopad <strong>2020</strong><br />
www.zbiam.pl