You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Wiroplaty wojskowe<br />
Łukasz Pacholski<br />
Bieżący rok to czas ożywionej dyskusji<br />
związanej z przyszłością floty<br />
wielozadaniowych śmigłowców rodziny<br />
Sokół, które od wielu lat stanowią<br />
dominujący element parku wiropłatów<br />
Sił Zbrojnych RP. Ma to związek z planowaną<br />
modernizacją części maszyn do<br />
standardu W-3WA WPW (Wsparcia<br />
Pola Walki), a także z informacjami<br />
o trudnościach z utrzymaniem Sokołów<br />
w sprawności w perspektywie<br />
średnio- i długoterminowej. Łącząc to<br />
z zamieszaniem przy programie<br />
Perkoz, można w związku z tym<br />
zapytać: „Jeśli nie Sokół, to co?”.<br />
Fotografie w artykule: Łukasz Pacholski, DGRSZ,<br />
Leonardo, Lockheed Martin.<br />
Wydawało się, że program Perkoz miał być następcą Mi-2, jednak wstępne propozycje przemysłu pozwalają na<br />
wysnucie wniosku, że może to być coś więcej.<br />
Jeśli nie Sokół, to co?<br />
Program gruntownej modernizacji, przynajmniej<br />
części, eksploatowanych Sokołów do<br />
standardu W-3WA WPW (Wsparcia Pola Walki)<br />
został zainicjowany 4 września 2018 r., kiedy Inspektorat<br />
Uzbrojenia ogłosił zamiar przeprowadzenia<br />
dialogu technicznego w tej sprawie.<br />
Wówczas szacowano, że program mógłby potrwać<br />
od pięciu do sześciu lat i pochłonąć ok. 1,5 mld PLN.<br />
Zgodnie z ówczesnymi deklaracjami, prace miałyby<br />
objąć ok. 30 śmigłowców. Dołączyłyby one do<br />
już zmodernizowanych maszyn, które na przestrzeni<br />
ostatnich lat odmłodzono w WSK PZL-<br />
-Śwdnik S.A.: siedmiu doposażonych do standardu<br />
W-3WA SAR/FADEC, siedmiu W-3PL Głuszec<br />
(ósmy został rozbity w czasie ćwiczeń we Włoszech<br />
22 czerwca 2017 r.), ośmiu W-3WA/WARM<br />
Anakonda dla Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej<br />
i dwóch W-3AE ewakuacji medycznej. Dodatkowo,<br />
16 września 2019 r., Inspektorat Uzbrojenia<br />
podpisał umowę z PZL-Śwdnik o wartości<br />
99,5 mln PLN brutto na przeprowadzenie remontów<br />
głównych i modernizacji czterech kolejnych<br />
śmigłowców W-3WA do wersji W-3WA SAR/FADEC,<br />
które trafią do Lotniczych Grup Poszukiwawczo-<br />
-Ratowniczych Sił Powietrznych (najprawdopodobniej<br />
zastąpią stare Mi-8P/RL i T/RL, które<br />
stacjonują w bazie w Krakowie, a których resurs<br />
techniczny zbliża się ku końcowi).<br />
Zgodnie z przewidywaniami, głównym podmiotem,<br />
który zgłosił się do wspomnianego dialogu<br />
technicznego było należące do koncernu<br />
Leonardo przedsiębiorstwo PZL-Świdnik, które<br />
połączyło siły z <strong>Wojsko</strong>wymi Zakładami Lotniczymi<br />
Nr 1 S.A. z Łodzi oraz Instytutem Technicznym<br />
Wojsk Lotniczych. Zgodnie z wymaganiami<br />
Inspektoratu Uzbrojenia, kluczowe dla potencjalnego<br />
wykonawcy było posiadanie praw własności<br />
intelektualnej do dokumentacji technicznej śmigłowca<br />
W-3 Sokół, w szczególności autorskich praw majątkowych<br />
lub licencji, zawierające dokładne wskazanie poszczególnych<br />
praw. Sam dialog został przeprowadzony<br />
w okresie pomiędzy październikiem 2018<br />
a lutym 2019 r., zaś wnioski sformułowane na jego<br />
podstawie pozostają niejawne. Procedura znajduje<br />
się nadal w fazie analityczno-koncepcyjnej. Na<br />
pytanie o aktualne losy programu zadane przez<br />
Dwa najpopularniejsze typy śmigłowców Wojska Polskiego – W-3 Sokół i Mi-2. Mi-2 wymagają pilnej wymiany, gdyż<br />
najmłodsze służą ponad 35 lat, następcy potrzebują także najstarsze Sokoły, które w służbie są od ponad 30 lat.<br />
autora artykułu pod koniec października br., Inspektorat<br />
Uzbrojenia udzielił następującej odpowiedzi:<br />
W związku z pojawieniem się nowych okoliczności<br />
mających wpływ na realizację zadania,<br />
aktualnie w resorcie obrony narodowej prowadzone<br />
są analizy, których celem jest wypracowanie stosownych<br />
rekomendacji dotyczących dalszej realizacji<br />
programu modernizacji śmigłowców W-3 Wojsk<br />
Lądowych do wersji W-3WA Wsparcia Pola Walki.<br />
W związku z faktem, że wypracowane w efekcie<br />
trwających prac wnioski mogą mieć wpływ na rekomendacje<br />
ujęte w opracowanych przez Inspektorat<br />
Uzbrojenia dokumentach wynikowych podjęto<br />
decyzję o przedłużeniu fazy analityczno-koncepcyjnej<br />
celem ewentualnej aktualizacji dokumentacji.<br />
W 2019 r. podczas Międzynarodowego Salonu<br />
Przemysłu Obronnego w Kielcach Leonardo zaprezentował<br />
koncepcję modernizacji Sokoła,<br />
oznaczoną W-3 Next Generation. Zgodnie z propozycją<br />
miała ona objąć wykorzystanie komponentów<br />
opracowanych już wcześniej do innych<br />
wiropłatów europejskiego producenta, przede<br />
wszystkim AW169. Chodziło głównie o awionikę,<br />
która nie musiałaby wówczas powstawać w ramach<br />
odrębnego projektu rozwojowego. Jednak<br />
już wtedy, na razie w kuluarach, zaczęto mówić<br />
o braku ekonomicznego uzasadnienia<br />
całego projektu. Program W-3WA WPW nie wyeliminowałby<br />
pięty achillesowej tej konstrukcji,<br />
czyli zbyt słabego w stosunku do obecnych potrzeb<br />
układu napędowego. Sprawa jest znana od<br />
lat i to właśnie ona sprawia, że najliczniej eksploatowany<br />
typ śmigłowca w Wojsku Polskim nie<br />
jest w szerszej skali wykorzystywany w działaniach<br />
ekspedycyjnych (jedynym wyjątkiem był<br />
kontyngent w Iraku w latach 2003–2006). Ponadto<br />
prace nie miały podstawy finansowej ze względu<br />
na niewielką skalę programu. Szczególnie jeśli<br />
<strong>62</strong> <strong>Wojsko</strong> i <strong>Technika</strong> • Listopad <strong>2020</strong><br />
www.zbiam.pl
Change language