Lotnictwo Aviation International 1/2021 short

More documents

Recommendations

Info

Siły powietrzne Leszek A. Wieliczko Dassault Rafale w indyjskich siłach powietrznych Pod koniec lipca 2020 r. rozpoczęły się dostawy do Indii 36 wielozadaniowych myśliwców Dassault Aviation Rafale. Samoloty zostały kupione w 2016 r., co było zwieńczeniem (choć nie takim, jak oczekiwano) programu zainicjowanego na początku XXI wieku. W ten sposób Indie stały się trzecim po Egipcie i Katarze zagranicznym użytkownikiem francuskich myśliwców. Być może nie jest to jeszcze koniec historii Rafale w Indiach. Obecnie jest on bowiem kandydatem w dwóch kolejnych programach, mających na celu pozyskanie nowych wielozadaniowych samolotów myśliwskich dla Indyjskich Sił Powietrznych i Indyjskiej Marynarki Wojennej. Rafale ląduje w bazie Ambala w Indiach po dwuetapowym przelocie z Francji w dniach 27-29 lipca 2020 r. Indie stały się trzecim po Egipcie i Katarze zagranicznym użytkownikiem francuskich myśliwców. Ministrowie obrony Indii Manohar Parrikar i Francji Jean-Yves Le Drian podpisują kontrakt o wartości 7,87 mld euro na zakup przez Indie 36 Rafale; New Delhi, 23 września 2016 r. Od chwili uzyskania niepodległości Indie aspirują do bycia największym mocarstwem w regionie Azji Południowej i szerzej w basenie Oceanu Indyjskiego. Stosownie do tego oraz w obliczu sąsiedztwa dwóch nieprzyjaźnie nastawionych krajów – Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) i Pakistanu – utrzymują jedne z największych na świecie sił zbrojnych. Indyjskie Siły Powietrzne (Bharatiya Vayu Sena, BVS; Indian Air Force, IAF) od kilku dekad są na czwartym miejscu po Stanach Zjednoczonych, ChRL i Federacji Rosyjskiej pod względem liczby posiadanych samolotów bojowych. Stało się tak dzięki intensywnym zakupom poczynionym w ostatnich ćwierćwieczu XX wieku oraz podjęciu licencyjnej produkcji w zakładach Hindustan Aeronautics Limited (HAL) w Bangalurze. W Związku Radzieckim, a potem Rosji kupiono samoloty myśliwskie MiG-23MF i MiG-29, myśliwsko-bombowe MiG-23BN i MiG-27ML oraz wielozadaniowe myśliwce Su-30MKI, w Wielkiej Brytanii – myśliwsko-bombowe Jaguary, a we Francji – myśliwskie Mirage 2000 (zob. ramka). W celu zastąpienia licznej floty myśliwców MiG-21 i zarazem utrzymania pożądanej liczby 42–44 eskadr bojowych konieczne były wszakże dalsze zakupy. Zgodnie z planem rozwoju IAF następcą MiG-ów-21 miał być lekki samolot bojowy LCA (Light Combat Aircraft) Tejas indyjskiej konstrukcji, ale prace przy nim przedłużały się (pierwszy demonstrator technologii oblatano dopiero w 2001 r., zamiast – jak planowano – w 1990). W połowie lat 90. rozpoczęto więc program modernizacji 125 samolotów myśliwskich MiG-21bis do wersji UPG Bison, aby mogły pozostać w aktywnej służbie do czasu wdrożenia LCA Tejas. W latach 1999– 2002 rozważano również zakup dodatkowych Mirage’y 2000 i uruchomienie ich licencyjnej produkcji w HAL, ale ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu. W tym czasie na pierwszy plan wysunęła się bowiem kwestia znalezienie następcy samolotów myśliwsko-bombowych Jaguar i MiG-27ML. Na początku XXI wieku planowano, że oba typy zostaną wycofane ze służby około 2015 r. Priorytetowym zadaniem stało się więc pozyskanie nowego średniego wielozadaniowego samolotu bojowego (Medium Multi-Role Combat Aircraft, MMRCA). Program MMRCA W ramach programu MMRCA zamierzano kupić 126 samolotów, co pozwoliłoby 18 Lotnictwo Aviation International STYCZEŃ 2021
Na tropach postępu Piotr Butowski Rosyjska droga do myśliwca piątej generacji. Su-57 rozpoczyna służbę W grudniu 2020 r. pierwszy samolot myśliwski nowej generacji Su-57 został formalnie przekazany Siłom Powietrzno-Kosmicznym (WKS, Wozduszno-Kosmiczeskije Siły) Federacji Rosyjskiej. W dniu 24 grudnia samolot Su-57 z numerem burtowym 01 wystartował z lotniska zakładu Suchoja w Komsomolsku nad Amurem (KnA- AZ) i skierował się na zachód. Po dwóch międzylądowaniach w Ułan-Ude i Nowosybirsku samolot przybył do Achtubińska, siedziby 929. Państwowego Ośrodka Testów Lotniczych (GLIC) Ministerstwa Obrony. Rzadkie spotkanie ośmiu prototypów T-50 na lotnisku 929. GLIC w Achtubińsku. Od 2016 r. samoloty przechodzą tam próby państwowe i spędzają tam większość czasu. Fot. MO FR Prototyp T-50-6, 056, pierwszy samolot wykonany według skorygowanego projektu ze wzmocnioną konstrukcją wystartował po raz pierwszy 27 kwietnia 2016 r., w dwa i pół roku po poprzednim T-50-5. Fot. Suchoj W ten sposób, po 11 latach prób, rozpoczęło się wdrażanie samolotu myśliwskiego nowej generacji Su-57 do służby. W 2021 r. WKS mają otrzymać cztery kolejne myśliwce, a do 2028 r. już trzy pułki rosyjskich sił powietrznych mają być wyposażone w Su-57. Druga piątka z mocniejszym płatowcem W samym początku realizacji programu PAK FA Rosjanie zamierzali obejść się czterema-sześcioma samolotami doświadczalnymi; potem miała ruszyć produkcja seryjna powstałego w jego ramach myśliwca. Jednakże opisane w poprzednim artykule problemy z niewystarczającą wytrzymałością konstrukcji spowodowały zmianę tych planów. Nakładkami i lokalnymi poprawkami w egzemplarzach T-50-1 do -5 można było załatać te problemy tylko tymczasowo. Dla dalszego postępu programu PAK FA potrzebne okazały się bardziej znaczące zmiany w strukturze płatowca samolotu. W październiku 2012 r. zapadła decyzja o budowie kolejnej partii samolotów doświadczalnych wykonanych według skorygowanego projektu nazwanego „drugim etapem”. Zauważmy, że użycie terminu „drugi etap” dla samolotów ze wzmocnionym płatowcem jest nieco mylące; w zasadzie bowiem „drugim etapem” programu PAK FA ma być myśliwiec Su-57M planowany w dalszej przyszłości, z nowymi silnikami izdielije 30. Pierwszym z samolotów o wzmocnionej konstrukcji był T-50-7, płatowiec przeznaczony do statycznych prób wytrzymałościowych; został on przywieziony z Komsomolska nad Amurem do Moskwy w grudniu 2014 r. W lutym 2015 r. Połączona Korporacja Lotnicza (OAK) zapowiedziała w swojej informacji prasowej, że w 2015 r. trzy kolejne prototypy powinny dołączyć do prób w locie. Faktycznie, pierwszy latający prototyp „drugiego etapu”, T-50-6 z numerem 056 odbył swój pierwszy lot 27 kwietnia 2016 r., dwa i pół roku po piątym T-50-5. Jest pewne zamieszanie z oznaczeniem T-50-6. Początkowo T-50-6 miał być ostatnim egzemplarzem oryginalnego projektu, ale zdecydowano, że nie jest on potrzebny; nie ma sensu go robić, jeśli i tak samolot ma być przekonstruowany. Jego elementy wykorzystano do remontu nadpalonego T-50-5. Kolejny T-50- 6 (przez jakiś czas nazywany T-50-6-2) został już wykonany według zmodernizowanego projektu. Kolejno wystartowały prototypy T-50-8 z numerem bocznym 058 (pierwszy lot 17 listopada 2016 r.), T-50-9 z numerem 509 (24 kwietnia 2017 r.), T-50-11 z 511 (6 sierpnia 2017 r.) oraz T-50-10 z 510 (23 grudnia 2017 r.). Druga piątka prototypów T-50 różni się od poprzednich pięciu samolotów wzmocnioną wewnętrzną strukturą płatowca. Pokrycie zostało częściowo wymienione na 28 Lotnictwo Aviation International STYCZEŃ 2021
Page 2 and 3: Vol. VII, nr 1 (65) StyczEŃ 2021 N
Page 6 and 7: Lotnictwo cywilne Jerzy Liwiński R
Page 8 and 9: Siły powietrzne Michał Petrykowsk
Page 10: Z P R E N U M E R A T Ą S A M E K

Lotnictwo Aviation International 1/2021 short

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?