WiT 10_2021 (73)_opt

Uzbrojenie morskie
31 sierpnia br., historyczne wystrzelenie pocisku RBS 15 Mk3 z ORP Orkan.
Rakietowy sprawdzian Orkanów
Tomasz Grotnik
Na przełomie sierpnia i września
okręty rakietowe projektu 660M OORP
Piorun i Orkan wykonały strzelania
z użyciem pocisków kierowanych
RBS 15 Mk3. Było to pierwsze takie
przedsięwzięcie z udziałem jednostek
tego typu. To jedyne polskie okręty
uzbrojone w ten system rakietowy.
Fotografie w artykule:
bsmt Łukasz Lewandowski/3. FO,
bsmt Michał Pietrzak/3. FO, Tomasz Grotnik.
30
sierpnia pięć okrętów Marynarki
Wojennej RP, wchodzących w skład
3. Flotylli Okrętów z Gdyni, rozpoczęło
działania na poligonie rakietowym Test
och evaluering provplatser koło Härnösand
na Zatoce Botnickiej, należącym do FMV (Försvarets
materielverk, Administracja Zaopatrywania
Sił Zbrojnych Królestwa Szwecji). Oprócz
wspomnianych na wstępie Orkanów, na północny
Bałtyk wyruszyły: fregata rakietowa ORP
Gen. K. Pułaski typu O. H. Perry, okręt ratowniczy
ORP Lech proj. 570M i zbiornikowiec ORP Bałtyk
typu ZP-1200.
Zespół ten udał się tam, aby Orkan i Piorun mogły
wykonać pierwsze w historii polskich sił morskich
strzelania pociskami przeciwokrętowymi
z możliwością rażenia celów lądowych w pasie
wybrzeża Saab/Diehl Defence RBS 15 Mk3. Ze
względu na zasięg tego uzbrojenia, w Polsce nie
ma poligonu odpowiednio zlokalizowanego
i wyposażonego do pełnego przetestowania
możliwości bojowych RBS-ów 15 Mk3.
Okręty proj. 660M mogą przenosić do ośmiu
pocisków (po dwa na czterech stelażach),
choć typową jednostką ognia są cztery rakiety.
Na ćwiczenie każdy z Orkanów zabrał dwa pojemniki
transportowo-startowe z pociskami,
użyto tych ustawionych na rufowych, prawoburtowych
stelażach.
Pierwszy strzelał 31 sierpnia ORP Orkan. Celem
była tarcza ustawiona na morzu w odległości
ok. 150 km. Prawdopodobnie użyto pocisku
bojowego. Nazajutrz do akcji wszedł
ORP Piorun. W tym przypadku scenariusz był
bardziej złożony. Na akwenie poligonu rozlokowano
trzy tarcze. Załoga okrętu dokonała
wyboru właściwego celu, a po odpaleniu RBS-a
śledziła jego lot po zaplanowanej trasie, dzięki
aparaturze telemetrycznej zainstalowanej
w pocisku. Niestety, Ministerstwo Obrony Narodowej
nie udzieliło odpowiedzi na nasze pytania
o szczegóły przedsięwzięcia, stąd wiedza
na ten temat jest fragmentaryczna.
Głównym celem ćwiczenia było sprawdzenie
zdolności rażenia pocisków RBS 15 Mk3 na
dużych odległościach i zgranie załóg OORP
Orkan i Piorun. Strzelania obserwowali m.in.:
szef Zarządu Uzbrojenia Inspektoratu Marynarki
Wojennej kadm. Krzysztof Zdonek, dowódca
3. Flotylli Okrętów kadm. Mirosław Jurkowlaniec,
dowódca Dywizjonu Okrętów
Bojowych kmdr Radosław Hurbańczuk i delegacja
oficerów Dowództwa Generalnego Rodzajów
Sił Zbrojnych.
❚ RBS-15 w Polsce
W 2001 r. ruszył program Żeglarek dotyczący
modernizacji trzech okrętów rakietowych proj.
660M, którego jednym z zasadniczych elementów
było dozbrojenie tych jednostek
w pociski przeciwokrętowe. Weszły one do
służby w 1992, 1994 i 1995 r. Kontrakt na zakup
partii 36 rakiet (w tym dwóch w wariancie telemetrycznym)
za 110 mln EUR, podpisano
16 października 2006 r. pomiędzy konsorcjum
firm Bumar Sp. z o.o. i Zakłady Metalowe
MESKO S.A., reprezentujących Saab Dynamics AB
a Ministerstwem Obrony Narodowej. Ze względów
formalnych kontraktowi towarzyszyła
umowa kompensacyjna zawarta z Ministerstwem
Gospodarki o wartości 127,3 mln EUR,
m.in. w ramach której MW RP otrzymała osiem
„przejściowych” pocisków RBS 15 Mk II, stanowiących
jednostkę ognia dwóch Orkanów. Pochodziły
one z nadwyżek sprzętowych szwedzkiej
floty. Obecnie nie są już użytkowane.
Dostawy właściwych rakiet rozpoczęto
z opóźnieniem spowodowanym czynnikami
zewnętrznymi. A konkretnie problemami z dostawą
odbiorników GPS Rockwell Collins
NavStrike, którą negocjował samodzielnie polski
resort obrony. W marcu 2011 r. do Polski
trafiły dwa pierwsze pociski. Do grudnia tego
samego roku dotarło kolejnych dziesięć. Następne
pojawiły się w trzech transzach: osiem
74 Wojsko i Technika • Październik 2021
www.zbiam.pl