Wojsko i Technika Historia nr specjalny 5/2022
by ZBIAM
by ZBIAM
- TAGS
- wwwzbiampl
- jagdpanther
- wojny
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tomasz Szlagor<br />
3<br />
Brytyjskie okręty podwodne<br />
na Morzu Śródziemnym 1943-1944<br />
Początek 1943 r. zastał<br />
włosko-niemieckie wojska<br />
w Afryce Północnej walczące<br />
na dwa fronty. Od zachodu<br />
zbliżały się siły aliantów, które<br />
w listopadzie poprzedniego<br />
roku, w ramach operacji<br />
„Torch”, wylądowały w Maroku<br />
i Algierii. Od wschodu natomiast<br />
natarcie prowadziła<br />
8. Armia Montgomery’ego,<br />
która po wygranej bitwie pod<br />
El Alamein przeszła do pościgu<br />
za przeciwnikiem przez<br />
pustynie Libii.<br />
się zbyt niebezpieczny, operowały na północ<br />
i południe od niego. Stacjonująca w Algierze<br />
8. Flotylla mogła przechwytywać konwoje<br />
na Morzu Tyrreńskim, wkrótce po tym, jak<br />
wyruszały z Neapolu. Z kolei okręty 10. Flotylli<br />
na Malcie wybijały te statki, które odważyły<br />
się popłynąć dalej, w dół wschodniego<br />
wybrzeża Tunezji. Pozostałe siły podwodne<br />
Royal Navy – 1. Flotylla z bazą w Bejrucie<br />
22<br />
W<br />
tym okresie brytyjskie siły podwodne,<br />
nawodne i powietrzne zadawały<br />
ciężkie straty konwojom, które<br />
dostarczały posiłki i zaopatrzenie do Afryki,<br />
dlatego Rommel miał już tylko nadzieję,<br />
że zdoła wycofać się do Tunezji. Wojska Osi<br />
wciąż dysponowały portem w Trypolisie,<br />
ale rejs tak daleko miał nikłe szanse powodzenia.<br />
Z tego względu prawie cała żegluga<br />
kierowała się do portów tunezyjskich – głównie<br />
do Tunisu i Bizerty na północy, niewielka<br />
część do Soussy i Sfaxu na wschodnim wybrzeżu.<br />
Pokonując Cieśninę Sycylijską, konwoje<br />
płynęły korytarzem, po obu stronach<br />
którego Włosi postawili rozległe zapory minowe.<br />
Ponadto miały stałą osłonę samolotów<br />
stacjonujących na Sycylii.<br />
Na tym ostatnim odcinku szlaku żeglugowego<br />
do Afryki nieprzyjaciel był atakowany<br />
głównie przez lotnictwo (RAF i Fleet Air Arm).<br />
Okręty podwodne, dla których ten silnie<br />
strzeżony i gęsto zaminowany akwen stał<br />
Stawiacz min Rorqual wraca z patrolu. Na pierwszym planie Thunderbolt; Malta, luty 1943 r.<br />
– patrolowały głównie Morze Jońskie i Egejskie<br />
(opływające okupowaną Grecję) oraz<br />
Morze Adriatyckie. Straty, które tam zadawały,<br />
wprawdzie nie miały bezpośredniego<br />
przełożenia na przebieg walk w Afryce, ale<br />
dla sił Osi były dotkliwe, ponieważ Niemcom<br />
i Włochom zaczynało brakować statków<br />
na Morzu Śródziemnym.<br />
Tymczasem Brytyjczycy szykowali się<br />
do przeprowadzenia operacji „Principle”<br />
– ataku tzw. żywych torped na pancerniki<br />
i krążowniki w bazach Regia Marina. Plan był<br />
mocno spóźniony, ponieważ te okręty nie<br />
stanowiły już żadnego realnego zagrożenia.<br />
Rzadko kiedy wychodziły w morze, ponieważ<br />
Włochom brakowało do nich paliwa. Był to raczej<br />
rewanż, którego domagał się sam Churchill,<br />
za atak przeprowadzony przez włoskich<br />
nurków-sabotażystów w Aleksandrii. Wówczas<br />
(w grudniu 1941 r.) podłożone przez nich<br />
ładunki wybuchowe ciężko uszkodziły pancerniki<br />
Queen Elizabeth i Valiant.<br />
Do przewozu dwuosobowych pojazdów<br />
podwodnych, którymi nurkowie mieli dotrzeć<br />
na miejsce – Brytyjczycy nazwali je rydwanami<br />
– przystosowano trzy duże okręty typu<br />
T (P311, Trooper i Thunderbolt), które w tym<br />
celu przybyły na Maltę w listopadzie 1942 r.<br />
Rydwany były przewożone w cylindrycznych