St. Moritzer wollen ein Familienbad - Engadiner Post

Weitere Magazine

Empfehlungen

Info

6 Sanda, 9 avuost 2008 SENT Concert da jazz (anr/map) Il trio talian cun Tommaso Starace, Alberto Gurrisi e Paolo Pellegatti suna cumposiziuns da Tommaso Starace e musica standardisada da jazz. Pro quista toccan tocs da l’epoca da Swing e Bebop sco eir musica da Billy Strayhorn, Thelonious Monk, Clifford Brown e Cannonball Adderley. Implü sunarà il trio cumposiziuns originalas chi sun inspiradas da Brandford Marsalis, Joshua Redman e Rosario Giuliani. Il saxofonist Tommaso Starace es creschü a Milan e deriva da la famiglia Corradini da Sent ingio ch’el passainta sias vacanzas daspö l’infanzia. El ha stübgià jazz ed ha obtgnü dal 1999 il «Bachelor of Music» cum laude al conservatori da Birmingham. Alberto Gurrisi til accumpogna cun l’orgel Hammond e Paolo Pellegatti culla battaria. Il concert dal «Tommaso Starace Italian Trio» ha lö mardi, ils 12 d’avuost, a las 20.15, illa chasa da scoula da Sent. MÜSTAIR Concert illa clostra (anr/map) Il «Engadin Festival 2008» fa üna visita a Müstair. Il quartet d’archets Carmina cun Matthias Enderle e Susanne Frank, gïa, Wendy Champney, viola e Stephan Görner, violoncello es fich cuntschaint. Illa baselgia da la clostra a Müstair suna il quartett ouvras da Wolfgang Amadeus Mozart, Franz Schubert ed Antonin Dvorák. Il concert ha lö in dumengia, 10 avuost, a las 18.30. Cumün da Sent 7554 Sent Nus tscherchain süls 1. december 2008 obain tenor cunvegna ün manader d’infrastructura Las incumbenzas principalas da quista plazza sun: – administraziun dal uffi zi da fabrica cumünal – direcziun da la gruppa da lavur cumünala – respunsabiltà operativa sur da l’infrastructura stabels: plazza da sport, chasa da scoula e scoulina, chasa cumünala, lavuratori cumünal, sunteri, deponias ed immundizchas, tualettas, reservuars, sarinera, ulteriurs stabels cumünals eui. vias: rait da vias e plazzas cumünalas raits: provedimaints d’aua, chanalisaziun ed electric – planisaziun e survaglianza da progets d’infrastructura plü pitschens – execuziun da diversas incumbenzas sül sectur da la survaglianza e da l’administraziun da l’infrastructura cumünala Es El adüsà a partir aint svessa Sia lavur; ha El experienza i’l manar üna pitschna gruppa; ha El cugnuschentschas tecnicas; es El pront da prestar lavur corporala insembel culla gruppa (ca. 30%); ha El cugnuschentschas da computer (word, excel ...) ed ha El ün dun d’organisaziun? Es El eir pront da prestar servezzan da piket? Lavura El gugent insembel cun otras persunas in ün ambiaint orientà al servezzan ed al turissem e discuorra rumantsch e tudais-ch o es pront d’imprender quistas linguas? Dispuona El d’üna scolaziun in direcziun da disegnadur da fabrica, prümlavuraint o da manader da fabrica o d’üna scolaziun equivalenta? Nus spordschain üna plazza da lavur variada ed interessanta a cundiziuns modernas tenor l’uorden da persunal chantunal. Nus giavüschain da tour domicil a Sent. Vaina svaglià Seis interess? Lura giavüschaina da trametter la documainta d’annunzcha fi n il plü tard als 22 avuost 2008 al: Cumün da Sent Chancellaria cumünala Chavazzin «manader d’infrastructura» 7554 Sent Telefon 081 861 20 60 Il referat davart da la flora alpina e’l temp da glatsch ha preschantà il cumbat da las plantas cunter il clima crüj. Grazcha a la perscrutaziun han pudü gnir sclerits tscherts fenomens ma i dà daplü dumondas co respostas. (anr/map) La biologa Conny Thiel- Egenter ha trat adimmaint co chi guardaiva oura la cuntrada dürant l’ultim temp da glatsch chi’d es i a fin avant 10 000 ons: «Tuot il territori da las Alps, da Nizza a Vienna, d’eira cuernà cun glatsch fin sün ün’otezza da 2000 meters sur mar. Üna restanza tipica da quist temp es il vadret dschet permanent (Blockgletscher) chi’d es zoppà suot üna grossa vetta da crappa.» Ils stizis dal movimaint dal glatsch chi s’ha retrat e creschü adüna darcheu as poja verer pro las sfessas e las ruottadüras vi da las paraids da grippa a l’ur dals vadrets. Ils biologs prouvan da chattar üna resposta a la dumonda ingio e co cha las plantas pon avair survivü il temp da glatsch. «Sgür es chi ha dat lös ingio cha las plantas alpinas han pudü surviver. Süsom ils pizs ed in tscherts lös exposts d aja adüna pitschnas surfatschas sainza naiv», ha declerà Conny Thiel-Egenter. Quists lös nomna la biologa refugis centrals e refugis da l’ur. I’s sa cha las plantas han sviluppà strategias da surviver: «Las plantas POSTA LADINA Invista fascinanta i’l muond da la flora Süls stizis dals misteris da la natüra alpinas sun sco las plantas dal desert. Ellas s’han adattadas al clima extrem.» Co resister a vent, glatsch, naiv e razs ultraviolets pro temperaturas chi’s müdan cuntinuantamaing? Cun fuormar plümatschs, avair ragischs fich lungas, avair föglias cuortas e düras chi mantegnan l’ümidità, be per nomnar ün pêr pussibiltats. Quai as poja constatar pro tuot las fluors alpinas. Per respuonder a la dumonda da surviver il temp da glatsch vain examinada la genetica da las plantas. I’s ramassa plantas da listess gener in differents lös, tillas analisescha e conguala. Pro’l proget cha Conny Thiel-Egenter s’ha partecipada s’haja chattà ils listess muosters genetics tanter las Alps e la Carpatas. Listess terrain, da silicat o da chaltschina, dà pro listessa planta listess muoster. Dimena ston avair survivü las plantas il temp da glatsch e lura as derasadas. Il ranunchel nanin per exaimpel chi’s chatta sün territori da Macun e chi’d es rar pro nus es fich derasà in Sibiria. Quai es la cumprova chi’d exista la parantella tanter duos plantas chi creschan ad üna distanza geografica fich gronda. Plünavant ha Conny Thiel-Egenter explichà cha las perscrutaziuns scientificas hajan muossà la gronda influenza dal pitschen temp da glatsch chi ha regnà tanter 1500 e 1850. Controllas periodicas davart da la diversità da las sorts vegnan fattas daspö il 1906 sülla Isla Persa. Quistas conferman la tesa cha las plantas cre- FÖS ILLAS ALPS Sanda, ils 9 avuost 2008 a las 20.30 Bernina Ospiz + 10 minuts a pè Da dar a fi t PRO BERNINA PALÜ Localitats dáffar e/o da büro a Zernez Stabilimaint: Chasa Fuschina, plan terrain a schnestra, vart vers il Center Ladin Localitats: • butia/büro grond ca. 49 m2 • büro pitschen ca. 14 m2 • magazin pitschen ca. 6 m2 • tualetta/gardaroba/suler ca. 10 m2 • schler/magazin i´l plan suot terra ca. 30 m2 • 2 plazzas da parcar • Surfatscha totala da fi ttanza ca. 109 m2 Entrada principala cun gronda fanestra davantoura (Via Sura – Via Maistra). Entrada secundara davovart (Via Suot). Fittanza a partir dals 1. schner 2009 obain tenor cunvegna Interessats sun giavüschats dínoltrar ünófferta a la seguainta adressa: Cumün da Zernez, Chanzlia cumünala, Chasa Plaz, 7530 Zernez, telefon 081 851 47 77 Il saimperviv es üna tipica fluor alpina chi s’ha adattada al clima crüj. fotografia: Mario Pult schan vieplü ot sü. «I nu’s po cumprovar cha qua saja pervi dal s-chodamaint dal clima. Nus vain però constatà cha’ls müdamaints capitan DIVERS Top Pop Rumantsch cun Gino Clavuot (pl) Il 15avel Top Pop Rumantsch dal Radio Rumantsch es Gino Clavuot da Scuol alias Snook cun sia chanzun da hiphop «Buna not». Il giuven rapper da Scuol tschercha adüna darcheu da surpassar limits sitlistic – restond però fidel a la filosofia basica dal hiphop: far buna musica, avair ün flot temp, inscuntrar glieud in gamba e mantgnair sia lingua individuala – i’l cas da Gino Clavuot üna «critica sociala positiva».Eir scha quella vain, in quist nouv Top Pop Rumantsch, surculurida dal genuin gust da mü- dürant ils ultims decennis plü svelt co avant il 1985. Quai es ün indiz per l’influenza da l’uman,» ha manià la biologa. tschir da las staintas dal lündeschdi bunura e da scappar illas grondas vacanzas. Il tema preschainta el i’l tipic stil da Snook, quell’art da laschar fluir sias duos linguas dal minchadi, il vallader e’l schwyzerdütsch, ün aint in tschel. Insembel cul producent Manfi Zazzi ha Snook dat a seis rap modern üna leiva taimpra da reggae chi fa our da «Buna not» üna dretta chanzun per la stà. Dad udir es la chanzun da Gino Clavuot da Scuol, alias Snook, süllas uondas da Radio Rumantsch www.rtr.ch. Tgi che sa rumantsch sa dapli. Radio e Televisiun Rumantscha tschertga ... dapli sin www.plazzas.rtr.ch Radio e Televisiun Rumantscha www.rtr.ch
Sanda, 9 avuost 2008 Ils silvicultuors valladers e jauers collavuran Gruppas da god s’han unidas Las organisaziuns da god da la Pro Engiadina Bassa e dal consorzi forestal da la Val Müstair s’han unidas. Ün dals böts es da pisserar per la transparenza da la vendita da laina. (anr/fa) «La fin da gün vaina decis, ils schefs da god e’ls silvicultuors da l’Engiadina Bassa e da la Val Müstair, da collavurar ingio chi’d es pussibel», declera il silvicultur da revier Arnold Denoth dal Forestal Macun, il qual cumpiglia il god dals cumüns da Susch fin Tarasp. Ch’els collavuraivan bainschi fingià plü bod fond excursiuns cumünaivlas ed organisond cuors da scolaziun ed oter plü, cuntinuescha’l. Uossa però, «güst eir in vista a la fu- siun dals cumüns in Val Müstair», d’eira nat il bsögn da far quai ufficialmaing. Cun collavurar as poja ragiundscher, sco ch’el manzuna, plüs böts: «La gruppa da god cumünaivla s’in- gascha in tuottas duos regiuns per üna cultivaziun da god natürala e per ün’ütilisaziun perdüraivla da la laina.» Ch’uschè saja eir pussibel da ragiundscher ils böts definits i’l plan da svilup dal god per las regiuns Engiadina Bassa e Val Müstair, intuna Arnold Denoth. Ultra da quai han ils respunsabels da la gruppa da god cumünaivla eir in mera da promouver lavur publica in connex cul god e l’ambiaint. Ün’exaimpel per quista lavur d’eira la demonstraziun da la teleferica Valtellina a chaschun dals dis da god al principi da la stà a Sur En da Sent. «Uschè as voul svagliar l’interess e l’incletta per la lavur forestala.» Implü organisescha la gruppa da god PEB/Val Müstair cuors per giarsuns, lavuraints da god e silvicultuors sco eir excursiuns cumünaivlas. Ün ulteriur böt ha da chefar culla vendita da lain. Glistas da predschs i’l internet «In quai chi reguarda la vendita da laina d’eira fin uossa uschè cha’ls cliaints, impustüt ils Talians, improvaivan da surgnir la laina per predschs plü favuraivels dschond cha’ls oters cumüns nu pretendan uschè bler», L’olimpiada da Pradella declera il silvicultur, «perquai ramassaina uossa ils predschs e tils publi- chain i’l internet sün üna pagina accessibla be per nossa glieud.» Mincha silvicultur po dimena verer per quant cha seis collega ha vendü la laina, «uschè vaina invers ils cumpraders ün pa daplü forza, quai es ün grond avantag.» Quistas glistas da predschs ramassa e metta i’l internet il silvicultur Ruedi Just da Tarasp. Nouvas masüras directivas A chaschun dals dis da god a Sur En ha gnü lö la prüma sezzüda da constituziun. Sco commembers da la suprastanza da la gruppa da god PEB/Val Müstair sun gnüts tschernüts Arnold Denoth sco president e sco commembers il silvicultur da Sent Mario Riatsch ed il silvicultur Jörg Clavadetscher da Müstair. L’ulteriur commember es il geolog Matthias Merz da Scuol chi pissera tenor las infuormaziuns da Denoth per la col- liaziun culla politica. Ch’els hajan decis nouvas masüras directivas gnüdas approvadas da la gruppa da god cumünaivla. «Per esser sgürs cha tuot saja in uorden sgürezza tillas guardan tras uossa plüs giurists. Subit cur cha quai es terminà tillas suottamettaina lura a las suprastanzas da la PEB e da la Corporaziun Regiunala Val Müstair per far bun», infuormescha Arnold Denoth. Per predschs plü favuraivels D’avantag es la collavuraziun da las gruppas da god valladras e jauras eir per far nouvas cumpritas: «Scha nus postain plü grondas quantitats surgnina eir plü gronds pertschients.» Sco exaimpel nomna Arnold Denoth l’acquist dal benzin ecologic Aspen per las resgias a motor: «Uschè surgnina il benzin per ün predsch plü favuraivel.» Quist benzin chi vain prodüt da la firma svedaisa Aspen sün basa da parafin nu cuntegna ne plom, ne benzol ed neir ingün suolper. Sco ch’el manzuna sun ils uffizis forestals da l’Engiadina Bassa e da la Val Müstair certifichats sco uffizis chi resguardan l’ecologia pro lur lavur e possedan il label FSC: «Tuot ils uffizis forestals certifichats sun obliats da lavurar cul benzin Aspen.» Chi chi’d es stat in mardi passà a las 10.00 sül Stradun a Scuol ha vis il cortegi dals uffants chi han fat part dürant duos eivnas al chomp da stà «Rätia» a Pradella/Scuol. Pels uffants esa stat inschmanchabel da muossar a la populaziun che ch’els han pitturà, disegnà, zambrià e dafatta cumponü dürant ün’eivna e mez da lur chomp da vacanzas pro’l motto «Movimaint». Uschè d’eiran lura rapreschantats a quist’olimpiada da tuotta sorts sports. La Rätia spordscha chomps da vacanzas (chomp da Tschinquaisma, chomp da stà e chomp d’utuon). Ün inter team da manaders scolats es respunsabel per l’organisaziun e la direcziun dal chomp. A Pradella/Scuol vain il chomp da vacanzas Rätia fingià daspö 19 ons. Ils respunsabels s’allegran da bivgnantar in avegnir eir uffants indigens als chomps da vacanzas. Ulteriuras infuormaziuns: www.raetiaonline.ch. (protr.) POSTA LADINA Cun gronds placats e masüras extraordinarias fa üna interpraisa da la Bassa reclama pel proget «Platzhirsch» – üna surfabricaziuns cun 38 abitaziuns. fotografia: Nicolo Bass La cumischiun da planisaziun da Scuol tschercha soluziuns per l’avegnir «La situaziun nun es dramatica» Fingià plü lönch esa cuntschaint cha a Scuol vessan da gnir fabrichadas dürant ils prossems ons raduond 120 abitaziuns nouvas per gronda part abitaziuns da seguonda proprietà. La cumischiun da planisaziun es uossa landervia a tscherchar soluziuns per l’avegnir. Nicolo Bass Tuot il cumün da Scuol exista tenor explicaziuns dal capo cumünal Jon Domenic Parolini da raduond 2400 stabilimaints. Da quels sun fin hoz 600 abitaziuns da seguonda proprietà. Daspö l’on passà esa cuntschaint cha dürant ils prossems ons vessan da gnir fabrichadas a Scuol tanter 100 e 120 abitaziuns nouvas. Eir interpraisas da la Bassa han chattà interess vi dal cumün da Scuol e vöglian realisar surfabricaziuns grondas cun plüssas unitats. Per exaimpel voul l’interpraisa HRS Hauser Rutishauser Suter AG realisar cul proget «Platzhirsch» 38 abitaziuns nouvas sül territori «Schinnas». Cun grondas tablas da reclama vain fat reclama per quist proget e tscherchà interessents per las abitaziuns. Tenor la ledscha cumünala ston 25 pertschient da las abitaziuns star a disposiziun per indigens e’l rest po gnir vendü sco seguondas abitaziuns. Sco cha Marco Müller, cusglier cumünal e president da la cumischiun da planisaziun declera, s’haja eir la pussibiltà da’s cumprar liber da quista quota. In quist cas ston ils interessats pajar 20 pertschient da la stima da fabrica. «Il cumprar liber nun es però uschè attractiv», declera Müller ed argumentescha quai cul relativ ot predsch d’indemnisaziun. Tscherchar soluziuns per l’avegnir In general nu vezza Müller la situaziun a Scuol amo uschè dramatica, però sco ch’el disch saraja in avegnir «da star sü cullas uraglias». La cumischiun da planisaziun es uossa landervia a tscherchar soluziuns per evitar in avegnir ün svilup dramatic. Üna varianta füss tenor Müller d’introdüer üna contingentaziun sco chi’d es per part gnü fat in Engiadin’Ota. «Quai es però üna soluziun be a cuorta vista ed ha per conseguenza ün adozzamaint massiv dals predschs da cumprita», es el persvas. Ün’otra varianta füss da crear zonas da fabrica per indigens o d’augmantar la quota da prümas abitaziuns sün 60 pertschient. Eir Parolini es persvas cha per l’avegnir s’esa plü sensibilisà pel tema seguondas abitaziuns e perquai eir plü precaut i’l rom da la planisaziun. Per Parolini nun es il marchà da seguondas abitaziuns congualabel cull’Engiadin’Ota. Quai demuossa eir il fat, cha pel proget «Platzhirsch» esa fingià l’on passà gnü dat il permiss da fabrica, ma fin hoz nun es amo gnü cu- manzà culla fabrica. Eir Marco Müller conferma, cha scha la dumonda Imprender meglder rumantsch Fleisch charn davo seguondas abitaziuns a Scuol füss gronda, schi vessan ils respunsabels dalönch innan cumanzà cullas lavuors da fabrica. Surofferta d’ogets in EB «In Engiadina Bassa ha pel mumaint lö üna surofferta d’abitaziuns» declera eir Joannes Perner, agent d’immobiglias a Scuol, chi cugnuoscha il marchà fich bain. «Normalmaing vegnan vendüts illa regiun tanter 20 e 30 ogets l’on», declera el la situaziun in Engiadina Bassa. Per vender tuot las abitaziuns previssas esa perquai da far quint cun divers ons. Tenor el nun esa perquai amo lönch na dit cha tuot ils progets previs vegnan a la fin eir realisats. das Hasenfleisch la charn leivra die Haxe il vantrigl da vdè / vadè das Hirschfleisch la charn tschierv / tschiervi der Hohrücken il spinel / spinal die Huft il chalun / gialun das Huftplätzli la fletta da la crusch das Huftstück il töch dal chalun / toc dal gialun der Kalbsbraten il rost da vdè / da vadè die Kalbshaxe il vantrigliet da vdè / vadè das Kaninchenfleisch la charn da cunigl das Karree il carè, la s-chagna / il carè, la s-chaina das Kotelett la cotletta die Kutteln la trippa (tripla) der Lachs il salm(un) die Laffe la spedla / spadla der Lendenbraten il rost da filè, filet das Lendenstück las tendas die Marinade la marineda / marinada etw marinieren mariner / marinar qchs mild gewürzt cundieu, cundida / cundi, cundida ligermaing
Seite 1 und 2: AZ 7500 St. Moritz 115. Jahrgang Nr
Seite 3 und 4: Samstag, 9. August 2008 oBerengadin
Seite 5: Samstag, 9. August 2008 5 Über 300
Seite 9 und 10: Samstag, 9. August 2008 9 OBERENGAD
Seite 11 und 12: Samstag, 9. August 2008 11 Almut Ka
Seite 13 und 14: Samstag, 9. August 2008 13 Mit Karl
Seite 15 und 16: Samstag, 9. August 2008 15 VERMISCH

St. Moritzer wollen ein Familienbad - Engadiner Post

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Template löschen?

Als Template speichern?