скачать сборник в формате *.pdf

momenti contendebant? Idem cadit in ea, quae Augustinus de bello iusto
docuerat, quae et ii, qui bella Christiana susceperunt gerenda, et ii, qui
contra disputabant, sibi vindicarunt. Sed quid haec omnia ad nos?
Primum pacem, non bellum finem rei publicae esse hodieque etiam
atque etiam dicere debemus. Deinde populum multitudinem rationalem
esse magni refert (nam ii populi, qui cogitare didicerunt et mea quidem
sententia ii qui Latine didicerunt – a tyrannis minus decipi possunt). Tum
Augustinus nos docet (id quod philosophi medii aevi optime
intellexerunt) certos gradus esse bonorum; inter quae res publica medium
quendam locum obtinet; non enim per se expetitur, neque in se posita est,
sed adiumento, subsidio, instrumento est, quippe quae non dea sed
administra consiliorum divinorum sit. Qua re nomine iuris naturalis atque
divini nobis iniustis magistratibus resistere licet. Quam doctrinam
Calvinus et Hugo Grotius suam fecerunt. Denique paene omnia, quae
Americani iustissime de iure naturae humanae sanxerunt, ab Augustino
et a Cicerone posteris tradita sunt. Quodsi Augustinus non unam sed
multas civitates temporales esse docuit, hoc quoque nobis adiumento esse
potest contra eos, qui id student, ut omnia rei publicae subiecta sint. Est
igitur res publica magnum bonum, non summum. Quod superest, re
publicâ inter bona temporalia numeratâ etiam Romanorum res publica
eorumque virtutes ab Augustino denuo aestimari poterant; quo factum
est, ut illo tempore studia humanitatis renascerentur. Quod ut hodie
quoque fiat, non philologorum tantum, sed omnium hominum salutis
causa optare licet.
~ 17 ~