29.12.2014 Views

CH-2014-15

CH-2014-15

CH-2014-15

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Punjab Times Vol <strong>15</strong>, Issue <strong>15</strong>, April 12, <strong>2014</strong> pMjfb tfeImjL sfl <strong>15</strong>, aMk <strong>15</strong>, 12 aprYl, <strong>2014</strong> (14)<br />

pMjfb ivc kxk dI vfZI byÈwk<br />

ivsfKI qoN ÈurU ho jFdI hY pr ieh inrf<br />

PslI iqAuhfr nhIN hY. sMn 1699 dI<br />

ivsfKI vfly idn sRI anMdpur sfihb dI<br />

DrqI Auqy jo ieiqhfsk aqy alOikk<br />

kOqk dsvyN gurU jI ny vrqfieaf, Aus ny<br />

ivsfKI dI Dfrimk aqy ieiqhfsk<br />

mhfnqf nMU vwKrf hI rMg dy idwqf jF ieAuN<br />

kih skdy hF ik ivsfKI Kflsf pMQ df<br />

pRgt idvs bx geI. msMd Qfpx dI<br />

prMprf nOvyN gurU jI qwk bfdsqUr jfrI<br />

rhI, pr ies prMprf ivc Zyr sfry ivgfV<br />

pYdf ho gey. msMd afpxIaF pdvIaF ƒ<br />

jwdI pusLqI ivrfsq smJx lwg pey. keI<br />

QFeIN qF Auh gurU hI bx bYTy! ieh rog<br />

dsm pfqÈfh dy smyN qwk ‘asfD rog’<br />

bx igaf. gurU drbfr ivc msMdF dIaF<br />

krqUqF dIaF iÈkfieqF puwjxIaF ÈurU ho<br />

geIaF. iek BMz-jQy ny qF dsLmysL ipqf<br />

dy snmuK msMdF dI JlkI pysL krky<br />

aslIaq hI pysL kr idqI. ies ku-pRQf<br />

ƒ sdf leI bMd kr ky ‘pMc pRvfn pMc<br />

pRDfn’ dy isDFq df bfnxUM bMnHx leI,<br />

dsvyN gurU jI vwloN iqafrI arMB kr idwqI<br />

geI. ienHF idnF ivc iswK sMgqF dy nF<br />

jfrI kIqy hukmnfmy ivcly Èbd ies gwl<br />

dI gvfhI idMdy hn,<br />

“sRI gurU jIAu dI afigaf hY: BfeI<br />

kilafx<br />

rfie srbwq sMgiq mfCIvfVy kI! gurU<br />

rKYgf.<br />

sMgq myrf ‘Kflsf’ hY[[[jo gurU ky<br />

nivq kf hovY[[[golk, dsvMD, mMnq so<br />

hjUir afp lY afvxf. msMdF no mMnxf<br />

nfhI[[[gurU ky invq kf hovY, so ivsoey ƒ<br />

hjUir lY ky drsnu afvxf[[[hors iksy<br />

msMd ƒ nfhI mMnxf[[[msMd, msMdIey dY<br />

mrxY prxy, gurU kY iswK nfhI jfxf[[[gurU<br />

ky iswK! hukmu mMngu so inhfl hogu]”<br />

ienHF hukmF duafrf dys-prdys qoN<br />

smUh gurU nfnk nfm lyvf sMgqF ƒ 29<br />

mfrc 1699 dI ivsfKI vfly idn sRI<br />

anMdpur sfihb ivKy phuMcx leI afdyÈ<br />

idwqy gey. ies ieiqhfsk iekwT dIaF<br />

agfAUN iqafrIaF Ëor-Èor nfl arMB ho<br />

geIaF. anMdF dI purI ivc rOxkF ÈurU ho<br />

geIaF. drbfrI kvI sYnfpiq ny ‘sRI gur<br />

soBf’ ivc anMdpur sfihb dI soBf ieAuN<br />

ibafn kIqI hY,<br />

pur afnMd gurU goibMd isMG<br />

ab kib krq bKfn]<br />

igrd phfr apfr aiq<br />

sqludR-qit suB Qfn]<br />

iswK ƒ isMG bxfAux leI aqy ‘Drm<br />

clfvn sMq Aubfrn’ dy vfk ƒ amlI<br />

rUp dyx ihwq ‘qIsir mËhb Kflsf’ pRgt<br />

ieAuN qIsr pMQ clfiean[[[<br />

krn leI ivsfKI df idn cuixaf igaf.<br />

hux qwk nON gurU sihbfn vwloN iqafr kIqy<br />

gey ‘POlfd’ dI ‘ikRpfn’ bxfAux df smF<br />

af cuwikaf sI. ipqf gurU qyg bhfdr jI<br />

dI Èhfdq qoN bfad, bflk goibMd rfey ny<br />

jo aYlfn kIqf, Auh sI,<br />

ies ibiD ko aib pMQ bnfvo.<br />

skl jgq mih bhuq ibdqfvo.<br />

lfKhuM nr jwg ky iek Qfie.<br />

iqn mYN imlY eyk iswK jfie.<br />

sB mih pRQk pCfnXoN pry.<br />

rlY nf kXONhU kYishu kry.<br />

(kvI sMqoK isMG)<br />

ies ƒ sfkfr krn leI gurU jI<br />

vwloN XojnfbMdI kr leI geI. afKr,<br />

1699 eIsvI dI ivsfKI df suBfgf idn<br />

ciVHaf. kysgVH dI TyrI sfhmxy,<br />

Èfimafny sjfey gey. hËfrF sMgqF df<br />

iekwT afx juiVaf. sRI anMdpur sfihb<br />

dI pfvn ngrI ivc hr pfsy cihl-pihl<br />

ho geI. gurU sfihb dy bYTx leI AucI QF<br />

afsx iqafr kIqf igaf, ijs dy nfl hI<br />

iek qMbU Kfs qOr ‘qy lgvfieaf igaf.<br />

gurU drÈnF leI ibhbl hoeIaF sMgqF<br />

AuqfvlIaF ho rhIaF sn ik kdoN siqgurU<br />

jI dIvfn ivc pDfr ky drÈn dyxgy.<br />

acfnk dsmyÈ ipqf hwQ ivc nMgI ikRpfn<br />

lY ky drbfr ivc afAuNidaF hI grj ky<br />

boly, “hY koeI gurU kf lfl, jo Drm leI<br />

afpxf sIs dyx leI awgy afvy awj<br />

sfƒ iek sIs dI loV hY.”<br />

ieh anoKI mMg suxidaF sMgqF ivc<br />

Gusr-musr hox lwg peI[[[kuJ plF<br />

bfad gurU jI ny iPr pUry joÈ nfl isr<br />

dI mMg kIqI. cfry pfsy sMnftf Cf<br />

igaf[[[jdoN qIjI vfr bVy roh nfl gurU<br />

jI ny sIs mMigaf qF lfhOr Èihr df<br />

rihx vflf dieaf rfm (KwqrI) sMgq<br />

ivcoN AuT ky pfqÈfh dy hËUr pyÈ ho ky<br />

kihx lwgf, “gurU jI, isr hfËr hY.”<br />

PurqI nfl dieaf rfm ƒ bfhoN PV<br />

ky gurU jI qMbU ivc lY gey. qMbU ivcoN<br />

bfhr afAux vyly, gurU jI dy hwQ PVI<br />

ikRpfn lhU nfl ilbVI hoeI dyK ky bhuq<br />

sfiraF dy sfh suwk gey. dIvfn ivc<br />

afAuNidaF hI AunHF mMg duhrfeI, “mYƒ<br />

iek isr dI hor loV hY” BYa-BIq hoeI<br />

sMgq ieh ajb nËfrf dyK ky hwkI-bwkI<br />

rih geI. pihly nON gurUaF ny kdI ieho<br />

ijhf krVf iemiqhfn nhIN sI ilaf.<br />

keIaF dy ichry pIly pY gey.<br />

ieiqhfskfr ilKdy hn ik keI<br />

mohqbr iswK, ies alokfry kOqk iKlfÌ<br />

mfqf gujrI jI kol iÈkfieq lY ky vI gey<br />

pr ieDr gurU jI dI mMg anusfr<br />

hsqnfpur invfsI Drm dfs AuiTaf. Aus<br />

ƒ vI pkV ky siqgurU jI qMbU ivc lY<br />

gey. qIjI vfr sIs dI mMg pUrI krn<br />

leI jgnnfQ purI df ihMmq rfie<br />

inqiraf. cOQI vfr dvfrkf qoN afieaf<br />

muhkm cMd aqy pMjvIN vfr isr dI mMg<br />

dy jvfb ivc ibdr vfsI sfihb cMd,<br />

vfrI-vfrI AuTdy gey. hux gurU sfihb<br />

qMbU ivc kuJ pl rukx AuprMq jdoN bfhr<br />

afey qF ikRpfn gfqry ivc sI. gurU jI<br />

bVy hI pRsMn icwq aqy gMBIr mudrf ivc<br />

sn. AunHF dy ipwCy-ipwCy qMbU ivc iljfey<br />

gey pMjy iswK ieko ijhy vsqr pihny hoey<br />

qury af rhy sn. AunHF dy gfqry ikRpfnF,<br />

nIly dsqfry, goizaF qwk kCihry, hwQF<br />

ivc srb loh dy kVy pfey hoey, mfno Auh<br />

pMjy sky Brf hox.<br />

ieMny icr ƒ sqluj dy inrml jl<br />

ivcoN srb loh df bftf Br ky ilaFdf<br />

igaf. gurU jI ny ‘bIr-afsx’ sjf ky<br />

bfty ivc do Dfrf KMzf Pyrnf ÈurU kr idwqf.<br />

pMjF iswKF ƒ iDafn bfty ivc rwKx leI<br />

afK ky cuPyry KVHf kIqf igaf. KMzf Pyrdy<br />

hoey gurU jI nfl nfl jpu jI, jfpu sfihb,<br />

svwXy, cOpeI aqy anMd sfihb df pfT<br />

krdy rhy. pRiswD ieiqhfskfr zf[ sMgq<br />

isMG anusfr ies mOky bfbf buwZf jI dy<br />

poqry BfeI rfm kuier (ipwCoN nfm gurbÉÈ<br />

isMG) dy suJfa `qy gurU ky mihl mfqf<br />

jIqo jI ny pqfsy ilaf ky bfty ivc pfey.<br />

pfT dI smfpqI AuprMq ardfsf soD ky<br />

pMjF ƒ aMimRq Ckfieaf igaf. ‘gur<br />

iblfs pfqÈfhI ds’ df krqf BfeI kuier<br />

isMG ilKdf hY,<br />

aMimRq gurU qXfr kir,<br />

kY ardfs kI rIq.<br />

TfZy kmr CkfiekY,<br />

sunmuK pMc sunIq.<br />

pfn joiV iqn amIN ipvfvYN.<br />

bol vfihgurU! muKoN khfvYN.<br />

pMcn ko aYsy qb dXo.<br />

nfm, ngr iqn pUCn kXo.<br />

ienHF pMjF ƒ hI gurU jI ny afpxy<br />

‘pMj ipafry’ hox df mfx bÉiÈaf aqy<br />

pMjF dy smUh ƒ hI Kflsf pMQ dI agvfeI<br />

sONpI (Xfd rhy, ieiqhfs ivc ikqy iËkr<br />

nhIN hY ik ienHF ivcoN iksy iek ƒ koeI<br />

ivÈyÈ aiDkfr idwqy jF pihlF AuT ky sIs<br />

dyx vfly ƒ pMjF ipafiraF df muKI afid<br />

Qfipaf).<br />

goibMd rfey qoN ‘goibMd isMG’ sjx<br />

vfsqy gurU jI ny Kud pMjF ipafiraF pfsoN<br />

aMimRqpfn kIqf. BfeI rqn isMG ‘BMgU’<br />

krqf ‘pRfcIn pMQ pRkfÈ’ ilKdy hn,<br />

krI ju siqgur pRQm ibiD,<br />

soeI puin ibD kIn]<br />

pMj BujMgI jo Bey,<br />

gur Aun qy pfhul lIn]<br />

iek kvI anusfr gurU goibMd isMG<br />

jI ny aMimRq Ckx qoN bfad pihlI jfqpfq<br />

kul krm nfÈ hox bfbq BfeI Drm<br />

isMG ƒ muKfiqb huMidaF afiKaf,<br />

‘qUM vI nhIAuN jwt,<br />

mYN vI soZI nhIN rih igaf.’<br />

ieMj ‘afpy gurU cylf’ dy isDFq ƒ<br />

hkIkq ivc bdl ky Kflsy dy rUp ivc<br />

prm mnuwK sfijaf igaf. ienHF pMjF<br />

ipafiraF ƒ pMj kwkfr (kys, kVf,<br />

kCihrf, ikRpfn, kMGf) sdYv Dfrn krn<br />

df afdyÈ dy ky ienHF kwkfrF dI ivÈyÈ<br />

mhfnqf bfry dwisaf igaf. kVf pRiqigaf<br />

dy rUp ivc, ikRpfn prAupkfr qy svYrwiKaf<br />

leI, kCihrf afcrxk Aucqf<br />

leI, kMGf kysF dI sPfeI qy suwcm df<br />

sMkyq aqy kysF ƒ kwkfrF dI isrmOrqf<br />

bÉÈI geI. ibnF kysF dy bfkI inÈfnF dI<br />

koeI aihmIaq nhIN hovygI. hr qrHF dy<br />

niÈaF df iqafg, Ëulm dy nfÈ leI sdf<br />

iqafr-br-iqafr rihx leI afiKaf<br />

igaf. cfr bwjr kurihqF (kysF dI<br />

byadbI, kuwTf Kfxf, qMbfkU syvn, priesqrI<br />

jF pr-purK gmn) qoN dUr rih<br />

ky Kflsy leI pUjf akfl kI, prcf<br />

Èbd kf, dIdfr Kflsy df inÈicq kIqf<br />

igaf.<br />

purfqn ieiqhfskfrF anusfr ies<br />

mOky ivÈfl aMimRq sMcfr kIqf igaf ijs<br />

ivc BfrI igxqI ivc sMgqF ny aMimRqpfn<br />

kIqf. aMimRqDfrI isMGF ƒ rihq mrXfdf<br />

idRV krvfAuNidaF ieh dwisaf igaf ik<br />

hux qoN AunHF df ipqf sRI gurU goibMd isMG<br />

jI, mfqf sfihb kOr jI aqy Auh sfry sRI<br />

anMdpur sfihb dy vfsI hn. mrdF dy<br />

nfm awgy isMG (Èyr) aqy bIbIaF dy nfm<br />

awgy kOr (rfj kumfrI) Èbd lgfAuxy<br />

ËrUrI krfr idwqy gey.<br />

ieAuN Kflsy df pRkfÈ ienHF pihly<br />

pMj guriswKF ivc hoieaf jo Drm dI Kfqr<br />

sIs qlI ‘qy rwK ky awgy afey. pMj ipafry<br />

gurU df rUp hI huMdy hn. gurU AunHF ivc<br />

afp vwsdf hY. smUh isMGF ƒ dsmyÈ gurU<br />

ilKqum<br />

qrlocn isMG dupflpur<br />

Pon: 408-9<strong>15</strong>-1268<br />

vwloN ies smyN idwqy gey AupdyÈF ƒ sRI<br />

gur soBf ivc ieAuN aMikq kIqf igaf hY,<br />

vfih smYN gur bYn sunfXo]<br />

Kfls afpno rUp bqfXo]<br />

Kfls hI so hY mm kfmf]<br />

bKÈ idXo Kfls ko jfmf]<br />

jb lg Kflsf rhY inafrf]<br />

qb lg qyj dIAu mY sfrf]<br />

jb ieh ghY ibpRn kI rIq]<br />

mY n krAuN ien kI pRqIq]<br />

pr vrqmfn smyN Kflsf pMQ dy<br />

hflfq dyK ky idl ivc cIs AuTdI hY.<br />

aÌsos! nf sfzf ieÈt iek irhf, nf<br />

aMimRq iek irhf. nf sMgq iek rhI, nf<br />

ardfs iek. nf mrXfdf iek, nf srUp<br />

iek irhf. rihMdI ksr Drm qy rfjnIqI<br />

dy sumyl vfly isDFq dI durvrqoN ny kwZ<br />

idwqI hY.<br />

1699 dI ivsfKI mOky sQfpq kIqy<br />

gey pMc pRDfnI isstm dI QF qfnfÈfhI<br />

rucIaF pRbl ho geIaF hn. iek akfl<br />

dy pujfrI isMGF dI inwq KuMbF vFg AuTdy<br />

aKOqI zyrydfrF ny mwq mfrI peI hY. iswK<br />

isafsq ivc afpy bxy GVMm cODrIaF ƒ<br />

Drm dI icMqf nfloN kursI df iËafdf iPkr<br />

hY. aijhI afpf-DfpI ivc pMQk ieksurqf<br />

ikvyN afvygI ‘aMDf afgU jy QIaY’ dy vfk<br />

anusfr ijMnf icr Kflsf pMQ ƒ dUraMdyÈ<br />

lIzriÈp nhIN imldI. Aunf icr<br />

KuafrIaF hI pwly pYxgIaF. iPlhfl<br />

1699 dI ivsfKI dIaF pfvn XfdF hI<br />

Drvfsf dyxgIaF.<br />

‘dfmny-dIN hfQ sy CUtf,<br />

qo ËmeIawq khF<br />

ËmeIawq hUeI ruKsq qo,<br />

imwlq BI geI.<br />

(zf[ muhMmd iekbfl)<br />

jmhUrIaq, coxF aqy<br />

ivcfrF dI afËfdI<br />

(sPf 12 dI bfkI)<br />

ies phuMc bfry muwKDfrf isafsq dy sfry DVy<br />

iekmwq hn. iehI vjHf hY ik qbdIlI-psMd isafsq<br />

ƒ pRvfngI dyx, jQybMdIaF ‘qy pfbMdI lfAux dI<br />

qfnfÈfh nIqI Éqm krn, avfm dy jmhUrI hwkF df<br />

Gfx krn vfly aMgryËF dy Ëmfny dy aqy ipwCoN bxfey<br />

kul dmnkfrI kfƒn Éqm krn, Gwto-Gwt Éfs<br />

ivcfrF dy afDfr ‘qy jylHF ivc zwky dih-hËfrF lokF<br />

ƒ isafsI kYdIaF df drjf dyx dy bhuq hI aihm<br />

muwdy iksy isafsI DVy dy cox mnorQnfmy ivc Èumfr<br />

nhIN hn. avfm ƒ Gor dfby hyT rwK ky swqf df suwK<br />

mfnx vfly aqy isafsq ƒ puÈqYnI hwk bxfeI bYTy<br />

hukmrfn DVy ienHF ƒ muwdf bxfAuxgy vI ikAuN ies<br />

bfry lok-rfie lfmbMd krn dI iËMmyvfrI shI<br />

mfieinaF ‘c jmhUrI qfkqF dI hY.<br />

muwK svfl ieh hY ik ijhVf styt jmhUrIaq<br />

hox df dfavf krdf hY, Aus Aupr jmhUrI muwlF ƒ<br />

XkInI bxfAux dI buinafdI jvfbdyhI vI afied<br />

huMdI hY. kI ‘dunIaf dI sB qoN vwzI‘ jmhUrIaq ies<br />

ksOtI ‘qy pUrI AuqrdI hY<br />

aYqkIN ivsfKI `qy nhIN peygf isafsI sfieaf<br />

biTMzf: qÉq dmdmf sfihb dI ivsfKI aYqkIN<br />

isafsI rOÜy-rwpy qoN mukq hoeygI ikAuNik cox kimÈn<br />

ny ivsfKI myly ‘qy isafsI kfnPrMsF krn ‘qy pfbMdI<br />

lf idwqI hY. muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl, Aup muwK<br />

mMqrI suKbIr isMG bfdl qy AumIdvfr hrismrq<br />

kOr bfdl aYqkIN afm ÈrDflU vFg hI qÉq dmdmf<br />

sfihb ivKy mwQf tykx jfxgy. pihlI dÌf hY ik<br />

ivsfKI df mylf isafsI GVmws qoN rihq hovygf.<br />

cox kimÈn dy PYsly ny afm lokF ƒ vI BIV-BVwky<br />

qoN bcf ilaf hY.<br />

iËlHf cox aPsr biTMzf kml ikÈor Xfdv df<br />

kihxf sI ik Auh iksy vI isafsI iDr ƒ ivsfKI dy<br />

myly ‘qy koeI isafsI kfnPrMs krn dI iejfËq<br />

nhIN dyxgy. AunHF hI afiKaf ik cox kimÈn dIaF<br />

spÈt hdfieqF hn ijnHF dI pflxf ieMn-ibMn kIqI<br />

jfvygI. AunHF afiKaf ik cox kimÈn df kihxf hY<br />

ik iksy vI Dfrimk myly ‘qy koeI isafsI iekwT nf<br />

krn idwqf jfvy. ÈRomxI akflI dl vwloN hmyÈf ÈRomxI<br />

kmytI dy BfeI zwl isMG dIvfn hfl ivc isafsI<br />

kfnPrMs kIqI jFdI rhI hY pr aYqkIN ÈRomxI kmytI<br />

vwloN dIvfn hfl ivc isrÌ Dfrimk styj hI lfeI<br />

jf rhI hY. qÉq dmdmf sfihb dy mYnyjr (ÈRomxI<br />

kmytI) jgpfl isMG df kihxf sI ik AunHF qoN jgHf<br />

lYx Kfqr iksy vI isafsI iDr ny drKfsq nhIN<br />

idwqI hY. AunHF afiKaf ik BfeI zwl isMG dIvfn hfl<br />

ivc ÈRomxI kmytI dI Dfrimk styj sjygI ijs ivc<br />

ÈRomxI kmytI dy pRDfn avqfr isMG puwj rhy hn.<br />

ÈRomxI akflI dl ny sRI afnMdpur sfihb ivKy<br />

kIqI kfnPrMs qoN mgroN hux ivsfKI myly ‘qy kfnPrMs<br />

krn qoN pfsf vwt ilaf hY ikAuNik cox kimÈn ny<br />

ies ‘qy sÉq ieqrfË pRgt kIqf sI. ÈRomxI akflI<br />

dl dy biTMzf hlky dy cox ieMcfrj qy koafrzInytr<br />

prmjIq isMG sMDvF df kihxf sI ik cox kimÈn<br />

dI pfbMdI krky akflI dl vwloN ivsfKI mOky<br />

kfnPrMs nhIN kIqI jf rhI hY.<br />

ÈnI dy brPIly cMdrmy `c smuMdr hox df dfavf<br />

vfiÈMgtn: amrIkI pulfV eyjMsI nfsf dy<br />

ivigafnkF ny dfavf kIqf hY ik AunHF ƒ ÈnI dy<br />

brÌIly cMdrmf aYnsylfdUs ‘qy brPIlIaF ctfnF<br />

Qwly iek ivÈfl smuMdr imilaf hY jo sMBfivq<br />

jIvn ƒ smrQn dyx ivc smrwQ hY.<br />

ivigafnkF df kihxf hY ik grUqfkrÈn qoN<br />

qkrIbn 30 qoN 40 iklomItr motI brPIlIaF<br />

ctfnF dy Qwly 10 iklomItr dI zuMGfeI ‘qy smuMdr<br />

hox dy sMkyq iml rhy hn. nfsf dy kYsInI pulfV<br />

qy zIp spys nYWtvrk ny ieh ivKfieaf hY ik<br />

aYnsylfdUs ‘qy qrl jÜ df ivÈfl smuMdr hY.<br />

nfsf dI ies Koj ny ÈnI dy ies cMdrmf ‘qy<br />

ivigafnkF dI rucI vDf idwqI hY ik ieQy sUKm<br />

jIvn dy afsfr iml skdy hn.<br />

kYisnI ny jdoN 2005 ivc aYnsylfdUs dy<br />

dwKxI Druv dy CydF qoN jÜ vfsp qy brP inkldI<br />

vyKI qF Aus smyN KojkrqfvF ny AuQy BUmIgq jl<br />

hox df isDFq pyÈ kIqf sI.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!