Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

ΣE AYTO TO TEYXOΣΤο παρόν τεύχος του περιοδικού επιχειρεί να παρουσιάσει τον πιο ισχυρό -μέχρι σήμερα- λιποειδικό φλεγμονώδημεσολαβητή, τον Παράγοντα Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων (PAF, Platelet-Activating Factor). Ειδικότερα,τα άρθρα που ακολουθούν εστιάζονται κυρίως στην εμπλοκή/ρόλο του PAF στην αθηροσκλήρωση που αποτελείτο πιο κοινό αίτιο καρδειαγγειακών νοσημάτων. Μετά την αποδοχή της θεωρίας γνωστής ως «απόκριση στοντραυματισμό», η φλεγμονή είναι σε θέση να εξηγήσει - με τον πλέον αποδεκτό σήμερα τρόπο - μέσα από τουςμηχανισμούς που τη διέπουν την παθολογία της αθηροσκλήρωσης. Με βάση τα δεδομένα των δικών μας πειραμάτωνκαι εκείνων της διεθνούς βιβλιογραφίας, έχουμε επιχειρήσει μια νέα προσέγγιση στο θέμα και προτείνουμετην «νέα θεωρία της αθηρογένεσης με εμπλοκή του PAF» με συγκεκριμένο μηχανισμό, σύμφωνα με τονοποίο ο PAF φαίνεται να παίζει κεντρικό ρόλο στην πρόκληση της αθηρογένεσης.Έτσι, γίνεται κατ’ αρχήν μια συνοπτική ανασκόπηση για τον PAF ώστε να ενημερωθεί ο αναγνώστης και ναγίνουν πιο εύκολα κατανοητά τα επόμενα άρθρα.Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο ρόλος του PAF ως πιθανός συνδετικός κρίκος ανάμεσα στη δυσλιπιδαιμία καιτη φλεγμονή μέσα από μοριακούς μηχανισμούς κατά την αθηροσκλήρωση.Ακολουθεί η πρώτη μελέτη παρατήρησης όπου παρουσιάζονται βιοχημικές παράμετροι και παράμετροι του τρόπουζωής (όπως η διατροφή), που επηρεάζουν τον PAF και τα μεταβολικά του ένζυμα σε φαινομενικά υγιή πληθυσμό.Στο επόμενο άρθρο, παρουσιάζονται και παράλληλα σχολιάζονται, σε σχέση με τα δεδομένα της διεθνούςβιβλιογραφίας, τα ερευνητικά δεδομένα της ομάδα μας, σύμφωνα με τα οποία είναι πιθανόν να εμπλέκεται οPAF και στην αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου που παρατηρείται σε HIV ασθενείς κατά τη θεραπεία τουςμε κάποιες αντιρετροϊκές θεραπείες υψηλής δραστικότητας (HAART).Στο τελευταίο άρθρο που σχετίζεται με την εμπλοκή του PAF στους μηχανισμούς αθηρογένεσης, ανασκοπείταικαι σχολιάζεται η μεταγευματική ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων ως πιθανός μηχανισμός σχηματισμού της αθηρωματικήςπλάκας και η εμπλοκή του PAF στην αντιαιμοπεταλιακή δράση της ινσουλίνης.Η θεωρία μας αυτή, όπως παρουσιάζεται στα προηγούμενα άρθρα, εξηγεί επίσης – με βιοχημικό τρόπο – καιτη γνωστή επιδημιολογική παρατήρηση ότι η διατροφή και ειδικά η μεσογειακή δίαιτα, λόγω της ύπαρξης ανταγωνιστώντου PAF σε τρόφιμα αυτής, προστατεύει από το σχηματισμό αθηρωματικών πλακών, την αρτηριοσκλήρυνσηκαι τις καρδιαγγειακές παθήσεις.Ένα θέμα που αναπτύσσεται γιατί παρουσιάζει επιστημονικό ενδιαφέρον είναι η αντιφλεγμονώδης, η αντιοξειδωτικήκαι η αντιθρομβωτική δράση της μεσογειακής δίαιτας, διότι οι μηχανισμοί αυτοί εμπλέκονται στο σχηματισμόκαι την εξέλιξη των αθηρωματικών πλακών και εν τέλει στις καρδιαγγειακές παθήσεις.Στα επόμενα δύο άρθρα σχολιάζεται η ύπαρξη και η πιστοποίηση ισχυρών αναστολέων του PAF - φυσικής προέλευσης- που συνήθως προσλαμβάνονται μέσω της τροφής (και κυρίως της μεσογειακής δίαιτας) και είναι καθοριστικήςσημασίας βήμα για την πρόληψη της εμφάνισης και της ανάπτυξης, αλλά και της θεραπείας (υποστροφής)της αθηρωματικής νόσου. Συγχρόνως βάζουν και τις βάσεις για την ανάπτυξη νέων λειτουργικών τροφίμων μεπροστατευτικές ή/και θεραπευτικές ιδιότητες έναντι των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Δηλαδή, τη δημιουργίανέων λειτουργικών τροφίμων, βάσει της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε αφ΄ενός μεν να ενισχυθεί ηπροστατευτική δράση στα υπάρχοντα υγιεινά μεσογειακά τρόφιμα, αφ΄ετέρου δε να γίνει αξιοποίηση διαφόρωνπαραπροϊόντων (π.χ. ελαιουργίας) με υψηλό ρυπαντικό φορτίο, για την προστασία του περιβάλλοντος.Τέλος, συνοψίζονται και παρουσιάζονται οι μεταγευματικές μελέτες που αφορούν την επίδραση της κατανάλωσηςκρασιού παράλληλα με ένα γεύμα, στους καρδιαγγειακούς δείκτες, σε μια προσπάθεια προσέγγισης –σύμφωνα με τα προηγούμενα άρθρα - του βιοχημικού μηχανισμού που αφορά τη γνωστή επιδημιολογική παρατήρησητου «Γαλλικού Παράδοξου».Κωνσταντίνος Α. Δημόπουλος,Καθηγητής Βιοχημείας &Χημείας Τροφίμων, ΕΚΠΑ