Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

Καρδιολογική Γνώμη (2012) 7(2):119-126Η μεταγευματική ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων ωςπιθανός μηχανισμός ανάπτυξης της αθηρωματικής πλάκαςΑναστασία Μικελλίδη, Τζώρτζης ΝομικόςΤμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής, Χαροκόπειο ΠανεπιστήμιοΛέξεις ευρετηρίου:Μεταγευματικήυπεργλυκαιμία,Mεταγευματικήυπερλιπιδαιμία,Aιμοπετάλια,Aθηρογένεση,ΠαράγονταςΕνεργοποίησηςΑιμοπεταλίων (PAF)Τα αιμοπετάλια αποτελούν κύτταρα που κατέχουν κομβικό ρόλο στη δημιουργία της αθηροσκλήρωσηςαφού όταν ενεργοποιηθούν αλληλεπιδρούν με το αγγειακό ενδοθήλιο και τα λευκοκύτταρα εκκρίνονταςπλήθος βιοδραστικών μεσολαβητών που ενισχύουν το φαινόμενο της αθηρογένεσης. Κατανάλωσηγευμάτων υψηλού ενεργειακού περιεχομένου οδηγούν σε υπερβολικές αυξήσεις γλυκόζηςκαι λιποειδών στο αίμα, των οποίων ο μεταγευματικός μεταβολισμός επάγει οξειδωτικό στρες. Τομεταγευματικά επαγόμενο οξειδωτικό στρες επάγει φλεγμονώδη απόκριση, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία,και ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων, τα οποία συμμετέχουν ενεργά στην διαδικασία τηςαθηρογένεσης και την ανάπτυξη της αθηρωματικής πλάκας, μέσω των μεσολαβητών που εκκρίνουνκαι την προσκόλληση τους στο ενδοθήλιο και στα λευκοκύτταρα. Ο Παράγοντας Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων,μόριο κλειδί για τη δημιουργία της αθηροσκλήρωσης, πιθανόν να παράγεται κατά τομεταγευματικό στάδιο, καθώς οι συνθήκες που επικρατούν, ευνοούν το σχηματισμό του από πληθώρακυττάρων, και να προάγει την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων μέσω της παρεμπόδισης της φυσιολογικήςανασταλτικής δράσης της ινσουλίνης στα αιμοπετάλια. Δεδομένου ότι ο σύγχρονος δυτικόςτρόπος διατροφής, περιλαμβάνει συχνά γεύματα με μεγάλο θερμιδικό περιεχόμενο που επάγουν τηνκαθημερινή μεταγευματική ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και αυτά με τη σειρά τους την ενεργοποίησητων μηχανισμών αθηρογένεσης είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν οι μηχανισμοί αυτοί καιστη συνέχεια τα διατροφικά χαρακτηριστικά των γευμάτων τα οποία θα μπορούσαν να διατηρήσουντη μεταγευματική ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων σε χαμηλά επίπεδα.ΕισαγωγήΤα αιμοπετάλια είναι μικρά, διαμέτρου 2-5 μm, ακανόνιστουσχήματος, απύρηνα κυτταρικά θραύσματα, τα οποίαπαράγονται στο μυελό των οστών μετά από την διάσπασητων μεγακαρυωκυττάρων. Διαδραματίζουν κεντρικό ρόλοστην επίσχεση μίας αιμορραγίας, αφενός συμβάλλονταςενεργά στο σχηματισμό του θρόμβου αφετέρου συμμετέχονταςστην πήξη του αίματος. Περά από την φυσιολογικότους ρόλο στην αιμόσταση, τα αιμοπετάλια συμμετέχουνενεργά στην έναρξη της αθηρoγένεσης, στην εξέλιξη τηςαθηρωματικής πλάκας και στον σχηματισμό θρόμβου κατάτην ρήξη της αθηρωματικής πλάκας με συνέπεια την εμβολήκαι την πρόκληση ισχαιμικών επεισοδίων 1-5 .Η κατανάλωση γευμάτων υψηλού θερμιδικού περιεχομέ-* Διεύθυνση Επικοινωνίας: Τζώρτζης Νομικός, Τμήμα Επιστήμης ΔιαιτολογίαςΔιατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ελ. Βενιζέλου 70,ΚαλλιθέαE-mail: tnomikos@hua.grνου και υψηλών συγκεντρώσεων σε επεξεργασμένους υδατάνθρακεςκαι λιποειδή, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε παροδικέςυπερβολικές αυξήσεις των ενεργειακών υποστρωμάτων(γλυκόζη, τριακυλογλυκερόλες, ελεύθερα λιπαράοξέα), τα οποία κατά τον μεταβολισμό τους επάγουν τοσχηματισμό υπερβολικών ποσοτήτων ελευθέρων ριζών. Τοεπαγόμενο, από το μεταγευματικό μεταβολισμό, οξειδωτικόστρες διεγείρει ένα καταρράκτη βιοχημικών αντιδράσεωνστην κυκλοφορία που οδηγούν στην φλεγμονή, στην αγγειακήδυσλειτουργία και διαταραχές στο σύστημα πήξης 6,7 .Το 1979 ο Zilversmith συνέδεσε τη αθηροσκλήρωση με τημεταγευματική κατάσταση και από τότε αρκετές είναι οι μελέτεςοι οποίες κατάφεραν να συσχετίσουν την μεταγευματικήκατάσταση με δυσλειτουργία του ενδοθηλίου, διαταραχέςστο σύστημα πήξης, την εμφάνιση οξειδωτικούστρες και φλεγμονής 8,9 . Επιπλέον, ο μεταγευματικός μεταβολισμός,τόσο σε συνθήκες υπεργλυκαιμίας όσο και υπερλιπιδαιμίας,συσχετίσθηκε άμεσα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο10-12 . Μέρος της ερμηνείας των παραπάνω παρατηρήσεωναποτελεί και η ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων κάτω