Καρδιολογική Γνώμη - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ...

140 Γ. Σταματάκης, Κ.Α. Δημόπουλοςζωων που τράφηκαν με τα πλΠ, δηλαδή, η αθηρογένεση σχετίζετοθετικά με την αντιθρομβωτική ικανότητα των αιμοπεταλίων.Παραδόξως, η HDL μειώθηκε στην ομάδα της παρέμβασης,ενώ η Lp-PLA2 δεν εμφάνισε διαφοροποιήσεις 56 .Στα πειράματα υποστροφής των αθηρωματικών πλακών,τα πειραματόζωα που τράφηκαν με αθηρογόνο δίαιτα για έξιεβδομάδες και στη συνέχεια με τυπική τροφή για 3 εβδομάδες(Σχήμα 1, Ομάδα Δ), εμφάνισαν σημαντική αύξηση του πάχουςκαι της επιφάνειας των αθηρωματικών πλακών σε σχέσημε τις ομάδες που τράφηκαν με τυπική τροφή εμπλουτισμένημε 0,34 mg πλΠ/g τροφής (Σχήμα 1, Ομάδα Ζ1) ή με 0,13mg Simvastatin/g τροφής (θετική ομάδα ελέγχου Ζ2). Η Lp-PLA 2 της ομάδας ελέγχου (Ομάδα Δ) ήταν αυξημένη έναντικαι των 2 άλλων ομάδων (Ομάδα Ζ1 και Ζ2), οι οποίες επανήλθανσε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα 57 . Αρκετά ενδιαφέρουσαπαρατήρηση της μελέτης ήταν η αύξηση του χρόνουλανθάνουσας φάσης στην ομάδα των πλΠ και της Simvastatinέναντι της ομάδας ελέγχου, παρά το ότι ούτε τα πλΠ αλλάούτε και η Simvastatin έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται στο ότι και η Simvastatinστο πλαίσιο των πλειοτροπικών της δράσεων ασκεί τηναντιφλεγμονώδη δράση της και μέσω της αναστολής τωνδράσεων του PAF, μεταξύ των οποίων είναι και η παραγωγήROS όπως έχει αναφερθεί παραπάνω 42 .Ισχυροί αναστολείς/αγωνιστές του PAF βρήκαμε ότι περιέχονταικαι στα υγρά απόβλητα ελαιουργίας (υαΕ), η δομήτων οποίων είναι παρόμοια με αυτές που απομονώθηκαναπό το ελαιόλαδο (πλΕ) και τον ελαιοπυρήνα (πλΠ) 55 . ΤαυαΕ είναι το μίγμα των υπολειμμάτων του ελαιοκάρπου μαζίμε το περιεχόμενο νερό, τα οποία απομακρύνονται μετά τηνπαραλαβή του ελαιολάδου και αποτελούν την πρώτη ύλη παραγωγήςτου πυρηνελαίου ενώ μέχρι σήμερα απορρίπτονταιανεξέλεγκτα στο περιβάλλον. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικότων υαΕ είναι ότι περιέχουν μεγάλο αριθμό φαινολικών ενώσεωνκαι σε πολύ μεγάλες συγκεντρώσεις. Η μεγάλη συγκέντρωσητων υαΕ σε βιολογικώς δραστικά συστατικά (σεκάποια μόρια μεγαλύτερες ακόμα και από αυτές του ελαιολάδου)έχει οδηγήσει πολλούς ερευνητές στη μελέτη μεθόδωνανάκτησης και αξιοποίησής τους. Η ανάκτηση βιολογικάδραστικών μορίων, τα περισσότερα των οποίων είναι υψηλήςπροστιθέμενης αξίας, θα αποτελέσει και κίνητρο για τηφιλικότερη προς το περιβάλλον διαχείρισή τους 58,59 .Τέλος, η ύπαρξη ισχυρότατων αναστολέων του PAF καιστα συμπαράγωγα ελαιουργίας ανοίγει προοπτικές αξιοποίησήςτους όχι μόνο για φιλικότερη προς το περιβάλλονδιαχείρισής τους, αλλά και για την ανάπτυξη νέων λειτουργικώντροφίμων.Νέα λειτουργικά τρόφιμαΣτο πλαίσιο της διερεύνησης ανάπτυξης νέων λειτουργικώντροφίμων, με ενίσχυση γνωστών αποδεδειγμένα υγιεινώνμεσογειακών τροφίμων με δραστικά συστατικά άλλωνεπίσης υγιεινών μεσογειακών τροφίμων, επιχειρήσαμε τηδημιουργία ενός λειτουργικού γιαουρτιού. Το γιαούρτι αυτό,πέρα από τις γνωστής θρεπτικής αξίας ιδιότητές του, εμπλουτίστηκεμε το κλάσμα των πολικών λιποειδών του ελαιολάδου,που όπως αποδείξαμε ασκεί προστατευτική δράση σεκαρδιαγγειακές νόσους. Συγκεκριμένα, προσθέσαμε σε γιαούρτι(2% σε λιπαρά) το αιθανολικό εκχύλισμα του υαΕ.Το ποσό του εν λόγω κλάσματος των πολικών λιποειδώνπου προστέθηκε σε κάθε μια συσκευασία 120 g με γιαούρτιπεριέχονται σε αντίστοιχη ποσότητα περίπου 50 mL λαδιού.Έτσι μπορεί κανείς να παίρνει μαζί με το γιαούρτι και τα προστατευτικάγια τις καρδιαγγειακές νόσους συστατικά των 50mL λαδιού χωρίς να παίρνει συγχρόνως και τις αντίστοιχεςθερμίδες από τα υπάρχοντα στο λάδι τριγλυκερίδια.Η ενισχυμένη δράση του εν λόγω νέου γιαουρτιού απεδείχθημε τα ακόλουθα πειράματα: Χρησιμοποιήθηκαν κουνέλιαΝέας Ζηλανδίας τα οποία χωρίστηκαν σε 3 ομάδες και οι οποίεςτράφηκαν για 48 ημέρες με αθηρογόνο δίαιτα, δηλαδή τροφήεμπλουτισμένη με 1% σε χοληστερόλη, (Σχήμα 1, ΟμάδαΓ) ενώ σε μία ομάδα συγχορηγήθηκε γιαούρτι 2% εμπλουτισμένομε 500mg υαΕ/120g γιαουρτιού (σχήμα 1, Ομάδα Ε1)ενώ στη τρίτη συγχορηγήθηκε γιαούρτι εμπορίου 2% (Σχήμα1, Ομάδα Ε2) από τη ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε. Μετά το τέλος της παρέμβασηςτα πειραματόζωα ευθανατώθηκαν και έγινε μορφομετρικήαξιολόγηση των αθηρωματικών βλαβών στα αγγεία τους.Επιπλέον μετρήθηκε το λιπιδαιμικό προφίλ του αίματος πρινκαι μετά τη παρέμβαση. Τα πειραματόζωα δεν εμφάνισαν πρόβλημαστην πρόσληψη της τροφής της ενισχυμένης με γιαούρτιείτε εμπορίου ή εμπλουτισμένο με υαΕ και αναπτύχθηκαν κανονικά.Τα πειραματόζωα της Ομάδας Ε1 εμφάνισαν μείωσηκατά 54% του μέγιστου πάχους και 57% του μέσου πάχουςτων αθηρωματικών πλακών σε σύγκριση με την Ομάδα Γ. ΗΟμάδα Ε2 επίσης εμφάνισε μείωση των αθηρωματικών πλακών32% και 30% αντίστοιχα αλλά χωρίς στατιστική σημαντικότητα.Δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά στο λιπιδαιμικόπροφίλ του αίματος σε καμία από τις τρεις ομάδες. Από τα παραπάνωαποτελέσματα επιβεβαιώνεται και πάλι η παρατήρησηότι η δραματική μείωση των αθηρωματικών πλακών δεν σχετίζεταιμε τη μεταβολή των επιπέδων των λιπιδίων του αίματοςανάμεσα στις 3 ομάδες (Γ,Ε1 και Ε2) και μπορεί να αποδοθείστις αντι-PAF, αντι φλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές δράσειςτων πολικών λιποειδών του ελαιολάδου 60 .ΣυμπεράσματαΣυμπερασματικά, μπορούν διατυπωθούν οι ακόλουθεςσκέψεις, θέτοντας και τα εξής ερωτήματα:– Μήπως είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη καιθεραπεία της αθηροσκλήρωσης, η λήψη αναστολέων τουPAF μέσω της διατροφής;– Μήπως πρέπει ο PAF να συμπεριλήφθη στους παράγοντεςκίνδυνου για την αθηροσκλήρωση;– Μήπως είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη καιθεραπεία και άλλων ασθενειών η λήψη αναστολέων τουPAF μέσω της διατροφής;