Nisan 2009 - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

Haydarpaşa Garı’nın yolcu salonu ve metrelerce uzanan raylarPassenger Room at Haydarpaşa Central Station and rails extending several metersyükseledursun, usta bir marangozgibi saatlerce kendi atölyesindeçalışan bu padişahın elindençıkma, birbirinden güzelahşap mobilyalar ise İstanbulmüzelerinde sergilenmeye devamediyor.Demiryoluna inanan padişah19. yüzyıl sonlarında Avrupakentleri arasından süzülen ŞarkEkspresi’nin son durağı olarakyapılan Sirkeci Garı’nda, AlmanMimar Jasmund’un imzası var.Taş ve tuğlalarla örülmüş Bizansstili duvarı, Selçuklu üslubunuyansıtan oymalı kapısı ve at nalışeklindeki kemerli pencereleriyleyapı, kentin kalabalığındanadide bir biblo gibi. Sirkeci’ninkötü yapılaşmasının ve trafikkeşmekeşinin içinde kaybolmuşgibi duruyorsa da, dikkatligözlerden kaçmayan bugüzel yapının içinde bir dekahvehane yer alıyor. SirkeciGarı’nın kaybolmuşluğunakarşı, Haydarpaşa Tren Garı,hele denizden bakıldığında tümihtişamıyla adeta insanın yüzüneçarpıyor.II. Abdülhamit, demiryollarıylaulaşıma olan inancını uygulamayadökmek konusunda Sirkeci’dekigarla yetinmeyecek, Anadoluyakasının da bir gar sahibi olmasıiçin bir proje hazırlatacaktı. Nevar ki o tarihte devletin kasasıiyice boşalmıştı ve para sıkıntısıciddi boyutlardaydı. Projeyleilgili olarak, dostça ilişkilersürdürdüğü Almanlara başvuranpadişah, Kayzer II. Wilhelm’inde desteğiyle Deutsche Bank’tankaynak sağladı. 1898’de Almanmühendisler tarafından inşaedilen birkaç tren istasyonununardından Haydarpaşa’nıninşaatına başlandı. Yapıtamamlandığında yıl 1908 idi veİstanbul artık, yeni ulaşım ağlarıile Bağdat’a, Hicaz demiryoluylada Medine’ye bağlanıyordu.Ne var ki yeni gar binası II.Abdülhamit’e uğur getirmeyecek,padişah aynı yıl tahttanindirilecekti.Yapının bulunduğu alana III.Selim’in paşalarından HaydarPaşa’nın adı verilince, garbinası da aynı adla anılmayabaşlandı. Otto Ritter ve HelmuthConu adlı iki Alman mimarınimzasını taşıyan projenin inşaataşamasında, Alman ustaların yanısıra İtalyan taş ustaları da çalıştı.Birinci Dünya Savaşı sırasındadepoda muhafaza edilencephanelikler patlayınca yapınınbir bölümü hasar gördüyse de,onarım ihmal edilmedi. İkincibüyük felaket ise 1979 yılındageldi. Haydarpaşa açıklarındapatlayan Independente adlıtankerin alevlerinden yayılanısı, kurşun vitraylara zarar verdi;ancak yapı dış cephe duvarları vekuleleri de dahil olmak üzere birkez daha onarıldı. Sahilde, mimarVedat Tek’in 1915-1917 yıllarıarasında yaptığı çinili binaylayıllardır fotoğraflara sabitlenenHaydarpaşa İskelesi de tarihi garınayrılmaz bir parçasını oluşturdu.these great works are standing stillalong the streets, in the squaresand on the coasts, beautiful woodenfurniture made by a sultan whoworked in his workshop for hours arestill being exhibited in the museumsin İstanbul.A Sultan who believes in thefuture of railroadsSirkeci Train Station building whichwas built by the German architectJasmund was made as the last trainstop for the Orient Express whichstormed between European citiesin the late 19 th century. It is like anelegant showpiece in the crowd of thecity with its stone and brick wall inByzantine style, carved gate reflectingSeljuk style and arched windows inthe shape of a horseshoe. Although itlooks like as if lost in the traffic andbad housing in Sirkeci, this buildingwhich cannot be overlooked so easilyalso includes a coffeehouse.Despite the evanescence of SirkeciTrain Station building, HaydarpaşaTrain Station building stands with allits grandeur especially when lookedat from the sea.Abdülhamid II’s belief in the future ofrailroads did not cease with the trainstation building in Sirkeci and he alsohad another project prepared to builda second one on the Anatolian coast.However, the treasure was quiteempty at that time and the state wasseriously short of money. Referring toGermans with whom he was carryingon friendly relations, the sultanprovided some sources for the projectfrom Deutsche Bank with the supportof Kaiser Wilhelm II. After a numberof train stations built by Germanengineers in 1898, this time theconstruction of Haydarpaşa started.When the building was completed itwas 1908 and new transportationnetwork was connecting İstanbul toBaghdad and to Medina via the HejazRailroad. However, the new trainstation building did not bring goodluck to Abdülhamid II and he wasdethroned in the same year.Because the area was named afterHaydar Pasha, one of the pashasof Sultan Selim III, the train stationwas also started to be called with the22 TÜRSAB DERGİ | NİSAN 2009NİSAN 2009 | TÜRSAB DERGİ 23