PRUTHENIA

Geneza Prus – komentarz archeologa233grafią, podobną do przedstawienia Polski za Chrobrego w kronice GallaAnonima – a tego tekstu nikt nie traktuje jako źródło do ustalenia ówczesnychcen złota czy srebra 109 . W tej sytuacji o wiele bardziej wiarygodnesą źródła archeologiczne, które wskazują jednoznacznie, że wielka strefazasiedlona przez różne odłamy Gotów od końca II wieku łączyła wybrzeżaBałtyku z obszarami nadczarnomorskimi, umożliwiając przemieszczaniesię – w obu kierunkach! – ludziom, przedmiotom i ideom 110 .Zupełnie nieuzasadnione jest łączenie z Galindami – czy to wędrującymiwraz z Gotami, czy też podbitymi przez Hermanaryka – śląskichGolęszyców, których siedziby leżały daleko poza zasięgiem jakichkolwiekoddziaływań gockich i których nazwa pojawia się dopiero kilkaset lat porozpadzie nie tylko państwa Gotów nad Morzem Czarnym, lecz i poupadku królestw Gepidów nad Dunajem i Ostrogotów w Italii 111 . Bardziejskomplikowana jest kwestia „ludów północy”: Goltescytha i Coldas, którerównież miały stać się obiektem podbojów Hermanaryka (I o r d., Get.,116), a które bywają uznawane za przodków wczesnośredniowiecznegoplemienia Goljad’ znad górnej Oki 112 . Bardzo atrakcyjna jest hipoteza,że etnonim Goljad’ to powtórzenie nazwy pruskiego plemienia Galindów,109 „Złoto bowiem za jego czasów było tak pospolite u wszystkich jak srebro, srebro zaśbyło tanie jak słoma” – Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przekł. R. Grodecki, wyd. III,Wrocław–Warszawa–Kraków 1968, ks. 1, rozdz. 7.110 Por. znaleziska ze stanowisk kultury wielbarskiej z Pomorza Gdańskiego, nawiązujące dotzw. kultury czerniachowskiej – M. Pietrzak, Fr. Rudnicki, Niezwykłe pochówki z późnegookresu rzymskiego z Pruszcza Gdańskiego, stanowisko 5, [w:] Concordia. Studia ofiarowaneJerzemu Okuliczowi-Kozarynowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin,red. W. Nowakowski, Warszawa 1996, s. 193–198. Por. także podobne znaleziska ze stanowiskbałtyjskich – O. Tischler, H. Kemke, Ostpreußiche Alterthümer aus der Zeit dergroßen Gräberfelder nach Christi Geburt, Königsberg i.Pr. 1902, s. 43–44, tabl. XXII;Wł. Antoniewicz, Zabytki poźnorzymskie z Wewirszan na Żmudzi, Przegląd ArcheologicznyII–III/1–2: 1920/1921 (1921), s. 63–65.111 Taki związek sugerował F. Bujack, uznający zresztą przy tym Galindów, za lud o nieokreślonejprzynależności etnicznej – F. Bujak, Wenedowie na wschodnich wybrzeżach Bałtyku,Gdańsk–Bydgoszcz–Szczecin 1948, s. 45, 69–70, przyp. 127; na temat tej bardzo specyficznejpracy por. niżej. Na temat Golęszyców – J. Tyszkiewicz, Golęszycy. 2, SSS, t. II,Wrocław-Warszawa-Kraków 1964, s. 130; por. dyskusję na temat tego plemienia, któramiała miejsce na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, a w którejjednak nie pojawiły się już wątki „galindzkie” – J. Szydłowski, Lubomia – gród Golężyców,Z Otchłani Wieków XXXIV/4, 1968, s. 271–275; J. Tyszkiewicz, Golęszycy – plemięna rubieży, ibidem, XXXVI/1, 1970, s. 54–59; J. Szydłowski, Spór o siedzibę Golężyców,ibidem, XXXVI/2, 1970, s. 153–155; J. Tyszkiewicz, Rubieże Golęszycy, ibidem, XXXVI/4,1970, s. 351–352.112 V.V. Sedov, Étnogfrafija vostočnoj Evropy serediny I tysjačeletija n.é. po dannym archeologiii Iordana, [w:] L.V. Čerepnin [red.], Vostočnaja Evropa v drevnosti i srednevekov’e,Moskva 1978, s. 9–15.