PRUTHENIA

Geneza Prus – komentarz archeologa237rytuałom sepulkralnym, a jednocześnie było całkowicie obce zwyczajomnadwiślańskich Gotów.Grupa elbląska, choć formująca się na obszarach zajmowanychwcześniej przez Gotów, czy też Gepidów, jest więc niewątpliwie śladempobytu wokół Wysoczyzny Elbląskiej i jeziora Drużno ludności bałtyjskiej,najprawdopodobniej w swej głównej masie wywodzącej się z PółwyspuSambijskiego. Nie można, oczywiście, wykluczyć domieszki germańskich„autochtonów”, ale brak na to jakichkolwiek świadectw w materialearcheologicznym. W tej sytuacji stwierdzenie, że „mieszany, germańsko-estyjski,charakter osadnictwa grupy elbląskiej w drugiej połowieV–VI w. nie ulega raczej wątpliwości” 124 , trudno uznać za uzasadnione.Wspomniana teza nie może też być argumentem na rzecz autentycznościrzekomego listu króla Teodoryka Wielkiego do Estiów (C a s s. Var., V 2):kasjodorowe Varia to przecież raczej poradnik „jak pisać listy i podania”niż archiwum rzeczywistej korespondencji dyplomatycznej 125 . Brak też jakichkolwiekpodstaw by ograniczać adresowanie rzekomego listu wyłączniedo ludności grupy elbląskiej, a nie także do pozostałych Estiów.Bez odpowiedzi pozostaje też pytanie: kto w końcu drugiej dekadyVI wieku, nad jeziorem Drużno, byłby w stanie przeczytać i zrozumiećten tekst, napisany w kunsztownej, erudycyjnej łacinie 126 ? Już tylko dlaporządku trzeba wspomnieć, że ów list został swego czasu uznany zastuprocentowy dowód na germańskość Estiów – niestety, podstawą takfrapującej hipotezy była ignorancja w zakresie gramatyki łacińskiej 127 .Śladów obecności Germanów wśród ludności grupy elbląskiej możnasię ewentualnie dopatrywać w występowaniu importów skandynawskichz późnego okresu wędrówek ludów na stanowiskach wokół WysoczyznyElbląskiej 128 . Znaleziska te świadczą jednak wprawdzie, że rozwój grupygiczne w województwie elbląskim w latach 1980–1983, red. A. Pawłowski, Malbork1987, s. 279–286.124 W. Długokęcki, Uwagi o genezie i rozwoju..., s. 52.125 Magni Aurelii Cassiodori Variarum libri XII, [w:] Corpus Christianorum, ed. A.J. Fridh,Series Latina XCVI, Turnholti 1973; por. R. Helm, Cassiodorus, Reallexikon für Antike undChristentum II, Stuttgart 1954, szp. 916.126 Por. zawartą w tym tekście uwagę Kasjodora, poprzedzającą opis pochodzenia bursztynu:haec quodam Cornelio describente legitur – Cass., Var., V 2, 14–15.127 Amerykański badacz G. Bonfante przetłumaczył nagłówek omawianego listu „Teodericusrex Hestis” (dosłownie: „Teodoryk król Estiom”, w znaczeniu: „... do Estiów”) jako „Teodoryk,król Estiów”. Typowo germańskie imię władcy Estiów miało z kolei świadczyćo germańskości całego ludu. Punktem wyjścia dla całej koncepcji było więc wzięcie łacińskiegocelownika za dopełniacz – G. Bonfante, The Word Amber in Baltic, Latin, Germanicand Greek, Journal of Baltic Studies XVI, 1985, s. 316–319.128 Por. Pietrzak, op. cit., s. 153, ryc. 3:b; M. Kaczyński, W. Brzeziński, A. Bitner-Wróblewska,G. Iwanowska, Catalogo, [w:] I Balti. Alle origini dei Prussiani, degli Iatvinghi, dei Li-