PRUTHENIA

Geneza Prus – komentarz archeologa235rębnić na północnym Mazowszu datowanego „na przełom VII/VIII w.”osadnictwa „Radymiczów” i „Wiatyczów”, lecz i wskazać jakichkolwiekśladów przemieszczania się w podanym czasie tych ludów razemz „przynajmniej częścią Galindów” (?!) ku wschodowi. Cały ten wywódnależałoby zresztą zacząć od wykazania obecności „Radymiczów” i „Wiatyczów”na północnym Mazowszu przed „przełomem VII/VIII w.” i nawiązaniaprzez nich kontaktów z Galindami, co – wobec braku przekazówhistorycznych opisujących północne Mazowsze w VII–VIII wieku,a stanowiących niezbędny warunek do podjęcia jakichkolwiek prób identyfikacjietnicznych – wydaje się być zadaniem raczej niemożliwym dowykonania 117 .c) Grupa elbląskaWobec ogromnej uwagi poświęcanej w literaturze grupie olsztyńskiejniknie w jej cieniu inne ugrupowanie formujące się w okresie wędrówekludów na dawnym pograniczu gocko-bałtyjskim – grupa elbląska (mapa3:3). Okoliczności powstania grupy elblaskiej są stosunkowo dobrze znane:był to efekt rozszerzania się osadnictwa bałtyjskiego wzdłuż ZalewuWiślanego 118 ; nie do końca jasne jest jednak, czy było to wypieraniewcześniejszego osadnictwa germańskiego (gockiego bądź gepidzkiego),lub zajmowanie opuszczonych terytoriów, czy też dochodziło do kohabitacjiobu ludów. Znaleziska z Młoteczna, pow. Braniewo, gdzie w nie-117 Warto zwrócić uwagę, że opowiadający się za tą koncepcją J. Powierski, powoływał sięprzede wszystkim się na dane toponomastyczne – Powierski, Prusowie..., s. 236–248. Podobnierobił to cytowany przez J. Powierskiego (op. cit., przyp. 76; 78) V.V. Sedov, któryjednak migrację tę ograniczał do Radymiczów, których kolebkę widział na obszarze dorzeczagórnego Dniestru – V.V. Sedov, Iz istorii vostočnoslavjankogo rasselenija, [w:] Srednevekovyepamjatniki vostočnoj Evropy, Kratkie Soobščenija o dokladach i polevych issledovanijachInstituta Archeologii 104, red. T.S. Passek, Moskva 1965, s. 10–11, ryc. 3.Pierwotne siedziby Wiatyczów przed VIII wiekiem, znajdować się miały, natomiast, w lasostepachprawobrzeżnego dorzecza Dniepru – V.V. Sedov, Rannye kurgany Vjatičej,[w:] Slavjano-russkie drevnosti, Kratkie Soobščenija Ordena Trudovogo KrasnovogoZnamieni Instituta Archeologii 135, red. L.V. Kol’cov, I.T. Kruglikova, Moskva 1973, s. 16.Trzeba przy tym stwierdzić, że V.V. Sedov w swych późniejszych pracach zachodnie pochodzenieWiatyczów i Radymiczów uznawał już wyłącznie za legendę – V.V. Sedov,Slavjane v rannem srednevekov’e, Moskva 1995, s. 203. Por. także wątpliwości, co domazowieckiego pochodzenia Wiatyczów, wybitnego polskiego archeologa wczesnego średniowieczaW. Szymańskiego – W. Szymański, Wiatycze. 2., SSS 6, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1980, s. 413. Natomiast wyprowadzenie przez J. Tyszkiewicza Radymiczówz północnego Mazowsza przez dorzecze górnego Dniestru aż nad górny Dniepr,wynikało z uznania ekspansji kultury wielbarskiej za ślad migracji słowiańskiej –J. Tyszkiewicz, Radymicze. 2., SSS 4, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972, s. 455–457, ryc. 244.118 J. Okulicz, Osadnictwo ziem pruskich od czasów najdawniejszych do XIII wieku,[w:] Dzieje Warmii i Mazur w zarysie, Tom 1. Od pradziejów do 1870 roku, Warszawa1981, s. 40–42, mapa III; idem, Osadnictwo ziem pruskich do XIII wieku, [w:] Warmiai Mazury. Zarys dziejów, Olsztyn 1985, s. 49–50, mapa na s. 33.