Pismo do pobrania w całości — pdf - Rocznik PRUTHENIA

28 Jerzy Kolendotknęli się najpierw z ludźmi zajmujących się wypałem węgla drzewnegoczyli z węglarzami i nazwa ta przeszła następnie na całą grupę zamieszkującąten odcinek wybrzeża i zajmującą się produkcją żelaza. NazwaKarbones mogła być więc świadectwem bezpośredniej penetracji morskiejRzymian na tereny południowego Bałtyku położone dość daleko napółnocny-wschód.Należy podkreślić, że wszystkie analizowane tu świadectwa mówiąo sytuacji z I w., najdalej z samego początku II w. Żywe kontakty ekonomiczne,polityczne i militarne z Barbaricum poświadczone występowaniemimportów rzymskich, a zwłaszcza monet na obszarach położonychpoza granicami imperium Romanum, jak również masowy napływbursztynu na teren państwa rzymskiego, nie znalazły prawie odbiciaw zachowanych dziełach literaturze antycznej. Jest to więc jeszcze jedenprzykład zjawiska występującego w twórczości literackiej Greków i Rzymian,kiedy to wiadomości pochodzące z okresu wczesnych kontaktówz nieznanymi krajami i ludami zasługiwały na specjalną uwagę, podczasgdy stan obecny nie budził specjalnego zainteresowania.Od okresu, kiedy pisał Ptolemeusz, czyli od połowy II w., aż po połowęVI w. nie mamy żadnych wiadomości o ludach mieszkającychu wybrzeży Bałtyku. Nie można jednak z tego milczenia źródeł wyciągaćjakichkolwiek wniosków natury historycznej. Wynika to po prostuz faktu, że z tego okresu nie mamy właściwie żadnych tekstówo charakterze geograficznym i etnograficznym w których mogły zachowaćsię informacje o Barbaricum. Czasami tylko w późnych kompilacjachpojawiają się szczątkowe wiadomości, całkowicie już anachroniczne, zaczerpnięteze starej literatury nawet z początków I w. W dziełach historycznychz II–IV w. nie ma też wiele bezpośrednich informacji o ziemiachpołożonych daleko od granic Imperium.To milczenie źródeł ma jednak jeden wyjątek. Zachowała sięw dziele Jordanesa De origine actibusque Getarum, w skrócie zwanymGetica 47 , tradycja dotycząca Gotów 48 , a pośrednio i ludów pozostających47 Należy korzystać ze starego wydania, które przygotował Th. Mommsen [w:] MonumentaGermaniae Historica, Auctores Antiquissimi, t. V, pars 1, Berlin 1882. Por. Iordan,O proishoždenii i dejanii Getov. Getica, ed. E. Č. Skržinskaja, Moskva 1960 – wstęp, tekstłaciński, według wydania Mommsena. i bardzo rozbudowany komentarz. Nowe wydanieF. Giunta, A. Grillone [w:] Fonti per la storia d’Italia 117, Roma 1991, którego tekst różnisię istotnie od wydania Mommsena, budzi poważne zastrzeżenia ze względu na zbyt dalekoidące poprawiania tekstu przekazanego przez rękopisy. Przekład polski – E. Zwolski[w:] E. Zwolski, Kasjodor i Jordanes. Historia gocka czyli scytyjska Europa, Lublin 1984,s. 91–146.