publieke waarde

5
Sturing en sedimentatie:
een gelaagd perspectief op
een gemengde sturingspraktijk
We begonnen dit essay in de pop-up bibliotheek. Burgers nemen er het
heft in eigen handen en zorgen voor een voorziening die eerst door de
gemeente werd verzorgd. Dat lijkt op opvolging: op de gemeentebibliotheek
volgt de burgerbibliotheek, de ene vorm van productie van publieke waarde
volgt op de andere. Maar zo volgtijdelijk is het niet. De pop-up bibliotheek
is er ook, naast de gemeentebibliotheek – waarin pogingen worden
ondernomen om meer met burgers en gebruikers samen te werken. En als
onderdeel van bredere beleids programma’s over maatschappelijke ontwikkeling
en leefbaarheid, die zijn ingericht volgens de principes van prestatiesturing
en ordentelijke publieke verantwoording. De pop-up bibliotheek
is het voorbeeld van hoe de bibliotheek anders invulling kan krijgen, maar
daarmee is het geen signaal van een omslag in het denken over sturing.
Er wordt aan de mix iets toegevoegd: een andere vorm die voor nieuwe
uitdagingen zorgt en tot aanpassing of heroverweging van bestaande vormen
dwingt.
Dat vereist, aan het einde van dit essay, een beschouwing over volgtijdelijkheid,
opvolging, variëteit en vermenging. We hebben beschreven hoe verschillende
perspectieven op sturing in de tijd volgtijdelijk zijn ontwikkeld, vaak
zelfs expliciet als reactie, antwoord of alternatief voor een ander, eerder
perspectief. Maar daarmee is niet automatisch een werkpraktijk ontstaan
van volgtijdelijke sturingsvormen, waarin de ene vorm de andere opvolgt.
Met het nieuwe verdwijnt het oude niet per se, het beeld is veel meer
gemengd dan dat. Het publieke domein loopt vol: met actoren en
perspectieven die allemaal op andere wijze werken aan het zelfde doel, het
genereren van publieke waarde. We beschrijven dat na de figuren 2 en 3 in
een derde beeld, dat laat zien hoe volgordelijkheid en variëteit van door de
tijd ontwikkelde of ontstane perspectieven op sturing in onderlinge verhouding
invulling krijgt. De figuren 4 A, B, C en D laten vier mogelijke vormen
zien van hoe verschillende sturingsvormen die door de tijd opkomen
zich tot elkaar verhouden. Daarbij is een aantal variabelen in het spel.
Pop-up publieke waarde 39