Vox Hieronymi

Klassieke agenda
Van de rector
Pegasusproject
Muziek als vak?
> pagina 2
> pagina 4
> pagina 5
> pagina 6
Vox Hieronymi
Bulletin voor de ouders van leerlingen aan het Stedelijk Gymnasium te Utrecht
jaargang 35
nummer 9
2007
www.usgvox.nl
Nieuwsvaria
Overlast leerlingen
WK Debatteren
Science Olympiad
Docenten op Hyves
LAKS-bestuurslid
Verbouwing
De school zit krap in zijn
jasje. Hoe staat het met de
verbouwingsplannen?
De polemiek rond het
(nieuwe) leren
In de vorige Vox kregen de tegenstanders
van het Nieuwe
Leren ruim baan, nu komt
een pleitbezorger aan het
woord: nog één keer wil professor
Luc Stevens iets zeggen,
daarna houdt hij zich
verre van het (te) grimmige
debat.
Vreemd volk
Ook de Grieken en Romeinen
kenden zo hun problemen
rond integratie en discriminatie.
Fik Meijer schreef
erover en sprak met de Vox:
‘‘De vergelijking tussen Cato
en Geert Wilders dringt zich
absoluut op.”
> pagina 6-7
> pagina 8-9
> pagina 14-15
> pagina 20-21
Nieuwe docenten
Afrodite
Romereis
Schoolagenda
> pagina 10-11
> pagina 12
> pagina 19
> pagina 22

|Klassieke agenda
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
5 augustus
Liefde & Erotiek bij de Romeinen. Museumpark Orientalis
(vh Bijbels Openluchtmuseum). Romeinse familiedag en
‐avond, 10.00 – 22.00 uur. Informatie:
www.museumparkorientalis.nl
29-30 september
69ste Verbondsdag Nederlands Klassiek Verbond, Antwerpen.
Thema: Europa en de Romanitas. www.nkv.nl
tot 28 oktober 2007
Asterix en de Romeinen.
Hoe zag de wereld van Asterix en de Romeinen er 2000 jaar
geleden in werkelijkheid uit? Interactieve spellen, reconstructies
van de wereld van Asterix, authentieke voorwerpen en
een archeologisch verhaal over Galliërs en Romeinen. Rijksmuseum
van Oudheden, Leiden. Informatie: www.rmo.nl
tot 4 november
Konstantin der Große’
(in het kader van Culturele Hoofdstad
van Europa 2007), Rheinische
Landesmuseum Trier. Informatie:
www.konstantin-ausstellung.de
Tot en met 18 november
Romeinse ruiterhelmen, Museum Het Valkhof Nijmegen.
www.museumhetvalkhof.nl/ruiterhelmen.htm
18 december 2007 t/m 1 juni 2008
Toneelgroep De Appel speelt Odysseus
(regie Aus Greidanus), voorstelling van
13.30 uur tot 22.30 uur. Informatie:
www.toneelgroepdeappel.nl.
(Les Editions Albert René/Goscinny-Uderzo)
augustus 2008 t/m januari 2009
Samen met de musea die betrokken waren bij de Herculaneumexpositie
bereidt Museum het Valkhof in Nijmegen een
nieuwe toptentoonstelling voor met als titel ‘Luxe en Decadentie’,
over de immense rijkdom van de Romeinse elite aan
de Golf van Napels: luxe villa’s, gladiatorenspelen, feestelijke
eet- en drinkgelagen, tuinarchitectuur en badcultuur.

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Voorwoord|
Oud en nieuw
Dat de geschiedenis zich herhaalt is een tot de draad versleten
cliché. En waar de meeste clichés nog een kern van waarheid
bevatten, zul je geen enkele historicus vinden die oprecht uitroept
‘l’histoire se répète!’. Ook Fik Meijer niet. Deze Amsterdamse
classicus schrijft veel populaire boeken over de Oudheid.
Kort geleden ook weer: Vreemd volk, over discriminatie
en integratie bij de Grieken en Romeinen. Ook dit is weer geschiedenis
met grote streken, toegankelijk geschreven en niet
gehinderd door een wetenschappelijk verantwoord notenapparaat.
Verderop in deze Vox hebben we een gesprek met Fik
Meijer. Daarin benadrukt hij dat hij in zijn boek geen parallellen
wil trekken tussen de Oudheid met de mengelmoes
van alle verschillende volken, vreemdelingenhaat (Cato!) en
godsdienstfanaten, en ons eigen multiculturele tijdvak. (Toch
ontkomt hij ook niet aan de zo verleidelijke vergelijking,
maar dat staat allemaal in het artikel op pagina 20).
Fik Meijer slaat met zijn boek een brug tussen vroeger en nu,
tussen oud en nieuw. Dat is een beetje een rode draad in deze
Vox, want een paar pagina’s eerder heeft ook orthopedagoog
Luc Stevens het over Oud en Nieuw, maar dan in relatie tot
leren. Ook Bea van Sprakelaar en Karin Derks, twee nieuwe
docenten, laten zich in de Vox uit over dat onderwerp (en
over een heleboel andere zaken). Oud en nieuw gaat evenzeer
op voor de verbouwingsplannen, waarbij op een passende
manier het monumentale schoolgebouw met nieuwbouw
wordt uitgebreid. Een impressie van die plannen staat op pagina
9. Gezien de financiële perikelen zal het nog wel even bij
de plannen blijven.
Oud en nieuw is ten slotte ook van toepassing op deze Vox
zelf. Toen een aantal Voxen geleden een vrijwel volledig nieuwe
redactie aantrad, veranderde de Vox Hieronymi van een
papieren naar een digitale uitgave. De Vox werd gewoonlijk
via school, via de leerlingen verspreid, maar of het blad van
de ouderraad de ouders daadwerkelijk bereikte…
Met een digitale versie, voor iedereen via het web op een zelfgekozen
tijdstip aanklikbaar en beschikbaar, zou dat distributieprobleem
zijn opgelost.
We hebben sindsdien een omvangrijk bestand aan ‘ouderabonnees’
opgebouwd. Zij krijgen per e-mail een bericht als
de nieuwe Vox verschijnt. Via een link naar de website www.
usgvox.nl kunnen ze dan de Vox op hun beeldscherm krijgen
(en zonodig afdrukken).
Maar er zijn ook nog steeds onverbeterlijke digibeten (zelfs
binnen de Vox-redactie), die opmerken dat het zo lastig leest,
op een beeldscherm. Dat het printen van de Vox met al die
foto’s zoveel inkt kost. Dat je niet even een Vox kan lezen,
die je toevallig ziet omdat-ie een maand of wat blijft liggen
in de krantenbak of op de tijdschriftenstapel. We komen hen
enigszins tegemoet.
Vandaar bij de jaarafsluiting deze papieren Vox, zoals vroeger
ruikend naar drukinkt en knisperend bij het omslaan van
de bladzijden. We keren echter niet helemaal terug op onze
schreden. Niet alle Voxen van elke jaargang zullen op papier
verschijnen. Dat kunnen we niet betalen.
We horen graag wat u ervan vindt. Ook uw eigen bijdragen
zijn welkom. En nog steeds geldt: om direct op de hoogte te
zijn van het verschijnen van een nieuwe Vox hoeft u alleen
maar uw e-mailadres op te geven via redactie@usgvox.nl.
De redactie van de Vox Hieronymi
Hendrik-Jan Buist
Jasper Enklaar
Maddy Hageman
Erik Jille
Jolanda van der Land
Frieda Schellekens
Mirjam Sternau

|Van de rector
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Een succesvol jaar
Alweer is er een schooljaar voorbij. Een zeer succesvol schooljaar
als we kijken naar de prestaties die leerlingen geleverd
hebben, onder enthousiaste aanvoering van hun begeleidende
docenten. Er werden heel wat prijzen in de wacht gesleept:
de Nationale Onderwijsprijs voor de provincie Utrecht met
de website Leerleren, de tweede prijs bij de Dutch Schools
Debating Championships, waarbij twee leerlingen een individuele
prijs wonnen en uitgezonden zijn naar de World
Championships in Seoel, het team dat deelnam aan het MEP
(Model European Parliament) in de provincie Utrecht won
alle prijzen die er maar te winnen waren, wat ook weer deelname
op nationaal niveau betekende, bij het intergymnasiaal
debattoernooi, waar ongeveer 25 gymnasia aan deelnamen
werd de eerste prijs veroverd, bij de International Junior
Science Olympiad scoorde het USG heel goed, wat voor één
leerling uitzending naar Taiwan opleverde. En dat is vast nog
niet alles.
Nieuw dit jaar was het integratieproject met het Vader Rijn
College. Op initiatief van twee leerlingen is in samenwerking
met de gemeente een ontmoetingsproject opgezet voor de
vierde klassers, dat voorbereid werd in de maatschappijleerlessen.
Gezien de reacties een groot succes en zeker een vervolg
waard.
laat helaas nog wat op zich wachten, maar we vertrouwen er
op dat de sfeer net als het afgelopen jaar goed zal blijven en
alle leerlingen met plezier naar school zullen komen.
Tot slot wil ik graag een woord van dank uiten aan de ouders.
We waarderen het zeer dat zoveel ouders, actief of wat meer
op afstand, bij de school betrokken zijn. Deze mooie Vox zou
niet bestaan als er niet zo’n enthousiaste, maar ook deskundige
ouderredactie bestond. De diploma-uitreiking, toch een
van de hoogtepunten van het jaar, zou niet zo feestelijk en
goed georganiseerd kunnen zijn zonder de grote inzet van
leden van de ouderraad en de ouders van de vijfde klas. En
ook dat is lang niet alles. We mogen ons als school gelukkig
prijzen met deze ouderparticipatie.
Ik wens iedereen een fijne, ontspannende vakantie toe, waarin
weer genoeg energie wordt opgeladen om volgend jaar met
frisse moed en veel enthousiasme aan het werk te gaan!
Hanneke Taat
Daarnaast werd er dit jaar door de vijfdeklassers binnen Helicon
een fantastische schoolstrijd neergezet, uitstekend georganiseerd
en met een originele nieuwe finale. De Goede Doelen
Dag van vorig jaar is omgetoverd in een Valentijnsgala, dat
in zeer korte tijd op poten gezet moest worden, maar een hele
goede eerste aanzet was naar een nieuwe jaarlijkse activiteit,
die mede bedoeld is om geld in te zamelen voor een goed
doel.
De eindexamenuitslag is inmiddels bekend. Van de 90 kandidaten
die examen hebben gedaan zijn er 85 geslaagd en
heeft één leerling een atheneumdiploma behaald. Wederom
een mooi resultaat. Wij feliciteren alle leerlingen en ouders
van harte en hopen dat alle leerlingen een mooie toekomst
tegemoet gaan.
De nieuwe lichting eerste klassers staat alweer te trappelen om
te beginnen. De aanmelding was nog groter dan vorig jaar en
daarom hebben we moeten loten onder de Utrechtse groep
leerlingen en de buiten-Utrechtse groep. We vinden het natuurlijk
bijzonder prettig dat zoveel leerlingen graag naar het
USG willen en het blijft dan ook pijnlijk om leerlingen uit te
moeten loten. Het komende schooljaar zal het leerlingenaantal
de 600 iets overschrijden. De uitbreiding van het gebouw

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Pegasus|
Onderwijsontwikkeling op het USG
In het project Pegasus werken gymnasia samen aan onderwijsontwikkeling.
Het ‘onderzoekend leren’ staat centraal.
Ook in het afgelopen jaar hebben we als team aandacht besteed
aan de pedagogische en didactische ontwikkeling op
onze school. Zo hebben we tijdens een studiedag gesproken
en nagedacht over de manier waarop je als docent omgaat
met leerlingen en hoe je het beste uit leerlingen kunt halen.
Niet alleen op het USG, ook op de zelfstandige gymnasia in
het algemeen wordt hard gewerkt aan ontwikkeling van pedagogiek
en didactiek. De centrale vraag is daarbij: welk onderwijs
past het beste bij onze leerlingen?
Het project Pegasus, waarin de gymnasia samenwerken aan
onderwijsontwikkeling, stelt onderzoekend leren centraal:
laat leerlingen zoveel mogelijk zelf hun intellectuele tanden
in een probleem zetten, daag hen uit om de moeilijkst mogelijke
exacte vraagstukken op te lossen, de grammaticale structuur
van een tekst te doorzien, oplossingen te bedenken voor
maatschappelijke vraagstukken, enzovoort.
- context: je vergaart geen kale kennis, maar in een kader dat
betekenis voor je heeft;
- keuzes: je mag binnen door de docent aangegeven kaders
kiezen wat je doet, in welk tempo, met wie en op welke manier.
Elementen van dit verhaal doen denken aan het ‘nieuwe leren’,
andere zijn ‘traditioneel’. In de discussie over het ‘nieuwe
leren’ wordt vaak een te scherp contrast geschetst tussen
oud en nieuw. Zoals op veel scholen wordt ook op het USG
gezocht naar een verstandige balans. Wij merken dat docenten
en leerlingen met inzet en enthousiasme werken aan een
zich steeds ontwikkelend onderwijs. Pegasus is daarbij een
belangrijke bron van inspiratie.
Erik Kamerbeek
In de discussie over het
‘nieuwe leren’ wordt vaak een te
scherp contrast geschetst tussen oud
en nieuw. Het USG zoekt een
verstandige balans.
Geen ‘kale kennis’
Een betekenisvolle, contextrijke aanpak blijkt heel goed te
werken bij onze leerlingen. ‘Kale kennis’ stampen is voor een
deel van de leerlingen moeilijk, o.a. omdat hun discipline
niet altijd toereikend is. Wanneer echter die kennis wordt
aangeboden in een zinvolle, uitdagende opdracht, blijkt dat
leerlingen meestal met enthousiasme aan de slag gaan.
Er tekenen zich enkele algemene kenmerken van (gymnasiaal)
onderwijs af, die wij in de komende jaren verder zullen
toepassen:
- helderheid in de opdracht aan leerlingen: wat moet je doen,
waarom, wanneer en hoe;
- eigenaarschap van het leren: wat je doet is zinnig en nuttig,
je mag kiezen hoe en met wie je iets doet, je bereikt een
concreet resultaat;
- uitdaging: je werkt aan de grens van je capaciteiten
(‘prettig moeilijk’ noemde een leerling dat eens);

|Nieuwsvaria
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Overlast leerlingen rondom schoolgebouw
Er zijn de laatste tijd veel klachten van buurtbewoners over overlast van jongeren die volgens hen thuishoren op het Stedelijk
Gymnasium. De overlast betreft zwerfafval, fietsen die voor school worden neergegooid en verbaal geweld. De schoolleiding
heeft met de leerlingenraad gesproken over de overlast en wil iets aan het probleem doen. Ook heeft het USG inmiddels een
excuusbrief gestuurd aan de buurtbewoners.Misschien een goed idee om eens aan de eettafel een gesprek met uw kroost te
voeren over dit onderwerp? De meeste ouders zullen geen idee hebben wat er wordt uitgespookt rond het schoolgebouw
tijdens pauzes en vlak na school. Suggesties die kunnen helpen om ongewenst gedrag in positieve zin om te buigen zijn
van harte welkom. Deze kunt u rechtstreeks aan de school doorgeven of mailen aan de ouderraad (schelsol@xs4all.nl).
Komend schooljaar wil de schoolleiding dit probleem met frisse energie aanpakken. Hulp en input van ouders is hierbij
onontbeerlijk.
(uit Peter de Wit, Sigmund - vijftiende sessie)
WK Debatteren
Scott Brugmans en Olaf van Campenhout gaan in juli naar
Seoel, voor de wereldkampioenschappen debatteren voor
scholieren. De Stichting Dutch Schools Debating Championships
(DSDC) is de coördinerende organisatie in Nederland
voor de World Schools Debating Championships. Sinds 1999
stuurt Nederland elk jaar een team naar het WK. Het DSDC
toernooi wordt gebruikt als selectietoernooi voor het Nederlandse
team. De scholieren worden op individuele prestaties
geselecteerd, dus niet per school. DSDC traint deze geselecteerde
groep van maximaal 6 scholieren. Na een aantal trainingen
wordt de definitieve selectie van het Nederlands team
gemaakt. Naast Scott en Olaf zitten in het team Claudia Priem
van Stedelijk Gymnasium Nijmegen, Niels Goes en Lucien de
Bruin van Revius Doorn. Via de website www.dsdc.nl doet het
team verslag van de ervaringen.
Science Olympiad
Daan van Kleef (3c) heeft zich tijdens de nationale eindronde
geplaatst om uitgezonden te worden naar de 4e International
Junior Science Olympiad van 2 tot en met 11 december die
in Taiwan (Taipei) worden gehouden. Bij de eerste ronde deden
ongeveer 1200 leerlingen mee van 70 verschillende scholen,
die in de derde klas van de havo of
vwo zitten. Ruim 180 leerlingen hebben
de grens van 20 of meer punten gehaald.
Onze school zat met zes leerlingen bij de
beste 55 leerlingen. Bij de nationale eindronde,
die gehouden werd op het Candea
College in Duiven, waren er nog 19 leerlingen
over, waaronder 3 leerlingen van
het Utrechts Stedelijk Gymnasium. Na
de schriftelijke vragen over natuurkunde, scheikunde en biologie,
volgde er nog
een praktische ronde.
De voorbereiding
voor de Olympiade
in Taiwan gebeurt
in samenwerking
met onder andere
de Rijksuniversiteit
Groningen.

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Nieuwsvaria|
Geslaagd
Na het herexamen zijn alsnog twee kandidaten geslaagd. Van
de 90 kandidaten hebben 85 leerlingen een gymnasiumdiploma
behaald. Eén leerling is geslaagd voor het atheneum.
De diploma-uitreiking vindt plaats op 12 juli. In de Vox die
na de zomervakantie verschijnt, zal een overzicht worden opgenomen
van waar alle zesdeklassers naartoe gaan.
Docenten op Hyves
Wouter Bos zit op Hyves, net als Jan Peter Balkenende en
vrijwel elke middelbare scholier. Dus waarom ook niet
een docent van het USG? Op de vriendensite hyves.nl zijn
sinds enige tijd docent Duits Janssen en docent klassieke
talen Orbán te vinden. Niet op eigen initiatief, maar dankzij
hun bewonderaars. Onder het motto ‘Janssen ist toll’
en ‘Orban rulez’ hebben kennelijke fans van deze twee
docenten een hyvespagina in elkaar gezet. Te vinden op:
http://janssenisttoll.hyves.nl (‘voor wie Meneer Janssen
helemaal spitze, toll und soeper cool finde!’) en
http://orbanrulez.hyves.nl (‘Voor iedereen die Orban helemaal
de bomb vind, of gewoon gek is van haar geweldige
latijnlessen’).
LAKS-bestuurslid
Mara Soekarjo (3b) is 11 juni gekozen tot bestuurslid van
het Landelijk Aktie Komite Scholieren. Zij werd gekozen uit
17 kandidaten. Op de foto Mara en het vorige bestuurslid
van het USG Tanja van Veldhuizen, samen met oudleerling
Thomas van Luyn.
Muziek als vak
In de onderbouw wordt het vak muziek aangeboden in de
vorm van themadagen. Gezien de grote groep muzikale
leerlingen op het USG en diverse verzoeken van leerlingen
en ouders is het idee ontstaan om te onderzoeken of het vak
muziek levensvatbaar is als schoolexamenvak, zoals CKV3
voor beeldende vakken bestaat, maar dan CKV3 muziek.
Docenten Marian Beijer en Cecilia Orbán hebben veel voorbereidend
werk gedaan om te kijken of we volgend jaar al
met een groep vierde klassers het vak muziek als pilot in de
grondverf zouden kunnen zetten en zodoende uit te vinden
of het aanslaat bij de leerlingen en wat een goed inhoudelijk
programma zou kunnen zijn. Bij inventarisatie in de huidige
klas 3 bleek een aanzienlijke groep leerlingen mee te willen
doen en mee te willen denken.
Het is de bedoeling dat er een van te voren vastgesteld programma
komt, dat naast de reguliere lessen gevolgd kan
worden, vergelijkbaar met de vakken Spaans en Chinees.
Marian Beijer heeft contact kunnen leggen met het Utrechtse
ensemble voor hedendaagse muziek ‘Insomnio’, dat een
educatief project aanbiedt over l’Histoire du Soldat van Strawinsky.
Daarnaast zullen onder andere activiteiten in het kader
van het Internationale Scholieren Concert (komend jaar
in Utrecht) en betrokkenheid bij een grote productie in het
kader van het 185-jarig bestaan van het Utrechts Studenten
Concert (waarin Cecilia Orbán viool speelt) deel uit maken
van het programma. Hans Evers heeft aangeboden een gastcollege
te willen geven over popmuziek. Het geheel zal worden
begeleid door muziekdocente Hanneke Faber.
In de loop van het jaar gaan we bekijken of en zo ja wanneer
muziek een plaats kan krijgen in het reguliere aanbod.
In principe vinden we dat het vak uitstekend past bij het profiel
van de school. Van de andere kant kun je als kleine school
niet alles aanbieden en zullen er keuzes gemaakt moeten
worden. In ieder geval zijn we erg blij met het enthousiasme
van zowel docenten als leerlingen om energie te steken in
deze ontwikkeling.
Hanneke Taat

|Verbouwing
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
De stand van zaken
Uitbreiding USG vertraagd
Hoe staat het met de verbouwingsplannen? Er is een architectenbureau,
de eerste schetsen zijn gemaakt, maar de financiering laat
nog op zich wachten.
In het najaar van 2006 is na een aanbestedingsprocedure het
architectenbureau OIII Architecten uit de bus gekomen als
partij die het ontwerp en de bouw verder gaat vormgeven. Dit
bureau heeft ervaring in het ontwerpen en aanpassen van monumentale
onderwijsgebouwen en lijkt dus geknipt voor dit
project. In het proces van ontwerp en realisatie moet nu een
aantal stappen worden gezet, waarbij naast de inbreng van de
schoolleiding en de architect ook een plaatsje is ingeruimd
voor de bouwouders. De voortgang wordt echter vertraagd
vanwege problemen met de financiering van de bouwplannen.
Daarvoor is de schoolleiding in overleg met het bestuur
van de stichting NUOVO en de gemeente Utrecht.
Schetsontwerpen
De architecten van OIII hebben voor de nieuwbouw twee
schetsontwerpen gemaakt, die als mogelijke basis dienen
voor de verdere uitwerking. Het eerste ontwerp, model A ‘paviljoen’,
betreft een gebouw geplaatst in de tuin van het USG.
Het tweede ontwerp, model B ‘landschap’, is een ontwerp
waarin het karakter van de tuin sterk tot uitdrukking komt.
De artist impressions geven een indruk van de verschillende
ontwerpen. Daarbij moet worden opgemerkt dat de status
van deze schetsen nog zeer voorlopig is en het uiteindelijke
plan hiervan kan afwijken. Naast deze ontwerpen voor de
nieuwbouw zijn er plannen gemaakt voor de verbouw c.q.
renovatie van het bestaande schoolgebouw. Beide plannen
zijn, gezien het ruimtegebruik, onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Planning
Het USG wenst uiteraard zo snel mogelijk gebruik te maken
van de nieuwe huisvesting. Eerst moet de financiering echter
rond zijn. Vervolgens moet er rekening worden gehouden met
de doorlooptijd van een aantal noodzakelijke procedures.
Zo moet voor de nieuwbouw een procedure worden doorlopen
tot wijziging van het bestemmingsplan en moet voor
het verbouwen van het bestaande gebouw rekening worden
gehouden met de procedures in verband met de monumentenstatus
van het bestaande gebouw. Concrete data voor de
realisatie zijn daarom nog niet bekend.
Rol bouwouders
De organisatie en begeleiding van het ontwerp- en uitvoeringsproces
kent een aantal geledingen vanuit het bestuur en
de schoolleiding. Eén onderdeel daarvan is het zogenaamde
ontwikkelteam, dat als primaire taak heeft het ontwikkelen
van het huisvestingsconcept en een aanscherping van het
Programma van Eisen. In dit team neemt op verzoek van de
schoolleiding een vertegenwoordiger van de bouwouders
plaats: Paul van Duin. Hij zit op de eerste rang waar het gaat
om het verder invullen en concretiseren van de plannen.
[EJ]

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Verbouwing|
Model A, paviljoen: De contour van het nieuwe past precies in de inham van de tuin aan de achterzijde van het USG, maar
is naar buiten geschoven, zodat een soort hof ontstaat. De architectuur zou op subtiele wijze moeten aansluiten op het
bestaande, zonder de stijl letterlijk te kopiëren. Een eigentijdse variant van het oorspronkelijke gebouw.
Model B, landschap: eigenlijk geen gebouw, maar een ruimte onder de tuin. Door een soort heuvel te maken kunnen de
nieuwe onderwijsruimten in één laag worden gebouwd zonder echt een gebouw te maken. In de verhoogde tuin worden
een aantal grote gaten gemaakt. Dit zijn patio’s waaraan de verschillende lokalen liggen.

10 |Nieuwe docenten
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Naar je zin op het gym
De een is met 22 jaar de jongste docent op school, de ander is
precies twee keer zo oud. Allebei zijn ze nieuw op het USG. Nou
ja, nieuw. Natuurkundedocent Karin Derks had al twee jaar stage
gelopen op het USG, voordat ze vorig jaar als docent begon. En Bea
van Sprakelaar, docent biologie, heeft inmiddels een vol jaar op het
USG achter de rug.
Karin Derks staat aan het begin van haar onderwijscarrière.
Het docentschap was aanvankelijk niet haar eerste keuze. “Ik
wilde geneeskunde gaan doen, maar mijn eindcijfer van gemiddeld
7 was niet goed genoeg.” Ze ging naar Utrecht, begon
aan een studie biologie, maar kwam er gaandeweg het
eerste jaar achter dat onderzoek niet echt haar voorkeur had.
“Ik wilde eigenlijk lesgeven. Natuurkunde had altijd al mijn
belangstelling en het leek mij een leuk vak om les in te geven.
Achteraf gezien een goede keuze, want ik heb er veel plezier
in. Ik heb het hier ontzettend naar mijn zin.” Binnenkort is
ze bachelor of education. Na de zomer begint ze aan haar
eerstegraads opleiding tot master, naast haar (halve) baan en
het mentoraat van een brugklas, dat ze samen met een collega
doet.
Voor Bea van Sprakelaar is het USG niet haar eerste onderwijservaring.
Via een zwangerschapsvervanging kwam ze in
september op het USG, na een baan als docent op een VMBOschool.
Volgend jaar gaat ze zestien uur lesgeven. Tegelijkertijd
volgt ze haar eerstegraads opleiding. Biologie ligt dicht bij
haar oorspronkelijke vak, want ze werkte een aantal jaren als
biochemisch researchanalist aan universiteit Nijmegen. “Ik
ben daarmee gestopt toen ik kinderen kreeg. Zij zijn nu 16,
14 en 10 jaar. Ik wilde weer aan het werk, maar het is moeilijk
om een leuke baan in de research te vinden als je er zo lang
uit bent geweest. Zo ben ik in het onderwijs gerold. Biologie
heeft me altijd erg aangesproken. Vooral de biochemische
kant en de celbiologie, maar inmiddels vind ik planten en
dieren ook erg leuk. Mijn grootste interesse blijft de moleculaire
biologie en de genetica. Zeker in de bovenbouw kun je
daar erg veel van kwijt.”
Dat is een van de aspecten die het werken op een gymnasium
voor een docent plezierig maakt, vindt Van Sprakelaar. “Ik
vind het hier heel prettig. Ik heb echt het idee: dit is mijn
plek. De nadruk ligt hier op de vakinhoud, naast de pedagogische
aspecten. Dat laatste is bij het VMBO overheersend.”
Karin Derks deed in haar stage VMBO-ervaring op. Dus ook
zij heeft - enige -vergelijking. “Hier ben je inderdaad veel
meer vakinhoudelijk bezig. Omdat de leerlingen de basis
snel begrijpen, kun je veel practica doen en veel met computers
werken.” Tegelijk stellen gymnasiumleerlingen ook hogere
eisen aan docenten, zegt Van Sprakelaar: “De leerlingen
zijn veel kritischer, ook naar docenten toe. Je moet echt wel
een goed verhaal hebben. Je moet lessen goed voorbereiden
en goed boven de stof staan. Toen ik van het VMBO kwam,
vergde ook de benadering van de leerlingen een behoorlijke
omschakeling. Een vijfde klas zei een keer tegen me: we zijn
geen kleuters meer.”
En orde houden? Levert dat problemen op?
KD: “Het ligt eraan of het het eerste of het zevende uur is,
of het maandag of vrijdag is, of het mooi weer is of regent.
Zeker tegen het einde van het jaar kunnen de leerlingen in de
brugklas bijna niet stil blijven zitten. Dat mag soms ook best
- vijf minuten -, maar daarna moet het weer afgelopen zijn,
want anders wordt iedereen gek. Ik ben van mezelf niet heel
streng en heel strak. Dus dan moet ik soms tegen mijn natuur
ingaan, maar soms is dat nodig.”
BvS: “De eerste klassen zijn vaak druk en vol. Orde is geen
probleem, maar je moet ze wel goed in hand houden. De
leerlingen in de bovenbouw zijn zelf wat gestructureerder,
hoewel ze in de vierde klas soms weer moeilijk te motiveren
zijn.”
Leerlingen zijn kritisch
Karin Derks: ‘Ik heb bewust mijn studentenleven vaarwel
gezegd’

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Nieuwe docenten| 11
KD: “Ik zou niet willen werken op de scholen waar het Nieuwe
Leren volledig is doorgevoerd. Continu dat vakoverstijgende
en projectmatige werken is niet aan mij besteed. Ik denk echter
wel dat je er wat meer in kan brengen dan hier gebeurt.
We zijn hier de goede middenweg aan het zoeken met activiteitendagen
en het scienceproject. Op sommige gebieden is
de school in ontwikkeling. De Elektronische Leeromgeving
wordt hier bijvoorbeeld nog helemaal niet gebruikt, terwijl
het juist op een gymnasium prima kan werken. Dergelijke
vernieuwingen zouden hier nog ingevoerd kunnen worden.
Ook dat is het Nieuwe Leren.”
Bea van Sprakelaar: ‘Een vijfde klas zei een keer tegen me:
we zijn geen kleuters meer’
Moe aan het einde van de week?
BvS: “Dat hangt ook van jezelf af. Je moet er 100 procent zijn.
Als je slecht hebt geslapen, heeft dat direct invloed op hoe je
voor de klas staat. Er zijn wel eens lessen waarvan je denkt
‘nou, dit was het niet helemaal’. Maar dan komt er weer een
volgende klas. Je moet er elk uur weer staan. Dat is naarmate
de dag of de week verstrijkt wel eens moeilijk.”
KD: “Vrijdag is mijn langste dag. In het begin van het jaar
- mijn eerste jaar dat ik echt ging lesgeven - was dat slopend.
Maar dat gaat steeds beter. Ik heb bewust mijn studentenleven
vaarwel gezegd, want ik wil er vrijdagmorgen staan. Dat
kostte me trouwens geen enkele moeite. Ik ben al vijf jaar
student en die donderdagavond uitgaan had ik wel gezien.”
Gymnasia, ook het USG, hebben een relatief groot aantal
leerlingen met speciaal gedrag, zoals autisme en andere
gedragsproblemen. Hoe zijn jullie daarop voorbereid?
BvS: “Er zijn zeker kinderen die zich teruggetrokken opstellen
of die buiten de boot vallen door afwijkend gedrag. Er ligt
een duidelijke taak voor de leraren om daar wat mee te doen.
Het voordeel is dat dit als kleine school een beschermde omgeving
biedt.”
KD: “Ik heb een aantal leerlingen in de klas met dit soort problemen.
Ik ben mezelf gaan verdiepen in deze problematiek.
Ook met het zorgteam en de mentoren heb ik het er wel eens
over gehad. Maar ik heb het toch vooral zelf opgepikt. De
school zou best meer informatie kunnen verstrekken.”
BvS: “Er is inmiddels een heel spectrum van allerlei aandoeningen.
Op VMBO-scholen wordt veel aandacht besteed aan
dit soort problematiek. Er zijn studiedagen waarin je leert
dingen op te merken, symptomen te leren zien en hoe je ermee
moet omgaan. Het kan soms van heel kleine dingen afhangen
of het goed gaat of niet. Hier heb ik nog niet gemerkt
dat er teambreed gericht aandacht is voor deze kinderen en
hoe je daar het beste mee om kan gaan. Dat is wel een gemis,
want het speelt in alle klassen.”
[JE]
Dan de discussie over het Nieuwe Leren. Het USG neemt daarin
een bescheiden positie in. Hoe denken jullie daarover?
BvS: “Binnen mijn studiegroep wordt er stevig over gediscussieerd.
Ik ben meer voor een mix tussen het ‘oude’ en het
nieuwe leren. Leerlingen worden wel eens moe van alle praktische
opdrachten die ze moeten zoen. Ze vinden het ook wel
prettig als je voor de klas een verhaal staat te houden en dat ze
informatie aangeleverd krijgen in plaats van dat ze het weer
op internet moeten zoeken.”

12 |Goden ABC
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Afrodite: uit het schuim
van de zee geboren
Opvallend veel goden hebben een naam die beginnen met een ‘A’!
Ooit zal Zeus in deze rubriek aan bod komen, maar voorlopig hangen
we nog voorin het alfa en bèta. Over de godin Afrodite is veel
meer te vertellen dan het bestek van het goden ABC toelaat. Hieronder
worden enige feiten uitgelicht.
Wanneer we lezen over Afrodite, wordt ons onmiddellijk haar
oorsprong uit oosterse culturen (Astarte, Ashera, Isjtar) gemeld.
Maar de Grieken verklaarden de naam Afrodite als ‘uit
schuim (van de zee) geboren’.
De schrijver Hesiodus is de bron van de bekendste mythe
over haar geboorte: zij werd uit het schuim van de zee geboren,
op het moment dat de golven beroerd werden door een
paar bloeddruppels van Ouranos, die door zijn zoon Kronos
zojuist was gecastreerd. Zij rees op uit de woelige baren van
de zee en was zo mooi en blank als het zilveren schuim op
het water. Zephyr, de westenwind, blies haar zachtjes naar Kythera
en daarna naar Cyprus. Op Cyprus bevindt zich inderdaad
het oudste en belangrijkste heiligdom van Afrodite. In
de Olympische stamboom was Afrodite echter ‘gewoon’ de
dochter van Zeus en Dione, een oceaannimf.
Afrodite was godin van de liefde, van de schoonheid en van
vruchtbaarheid. Dit laatste zowel voor de mensen als voor
de aarde. Enerzijds werd de hemelse, zuivere liefde en aanbidding
aan haar toegeschreven, anderzijds was zij symbool
voor aardse zinnelijkheid, erotiek en vruchtbaarheid. Plato
vatte deze tweeledigheid door te spreken over Afrodite Ouranos
(de hemelse Afrodite) en Afrodite Pandemos (Afrodite
voor/van het hele volk).
Mars in een gouden netje
Zeus had bepaald dat van de vele aanbidders Hefaistos degene
was die voor zijn schone dochter een bruidsschat mocht
betalen. Hij was de smid der goden, met twee rechterhanden,
die een klompvoet had en daardoor hinkend door het leven
ging. Dit had een gepassioneerde relatie kunnen opleveren,
zo’n mooie vrouw en een met vuur werkende man, maar
Afrodite kon niets bekoorlijks in hem ontdekken.
Zij begon - onder andere - een verhouding met Ares, een
mooie jongen en god van de oorlog. Via Helios vernam Hefaistos
van deze geheime liefde en hij smeedde een ragfijn
maar ijzersterk net van goud en hing dit boven het echtelijk
bed. Toen Afrodite in haar eigen huis met Ares naar bed ging,
viel het net over hen heen en kwamen de mannelijke Olympische
goden hen bespotten, overigens niet zonder afgunst.
Afrodite, vergezeld van haar gevleugelde zoon Eros,
met bosgod Pan. Afrodite heft haar linkersandaal
om zich van de greep van Pan te bevrijden. Beeld
uit 100 v. Chr., gevonden bij Delos
(National Museum, Athene)

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Goden
ABC| 13
Troje
Afrodite was mede schuldig aan de Trojaanse oorlog: toen
Paris zijn gouden appel moest ‘uitreiken’, beloofde zij hem
als tegenprestatie ‘de schoonste aller vrouwen’ (Helena).
Afrodite won, Paris mocht Helena schaken en Agamemnoon
greep dit aan om een oorlog tegen Troje te beginnen.
In a nutshell.
Als laatste noemen we hier de sage over Adonis. Hij is een
koningszoon, dus sterfelijk, op wie Afrodite verliefd wordt.
Tijdens de jacht wordt hij door een everzwijn gedood.
Afrodite gaat in droevige wanhoop bij Zeus bedelen hem
weer tot leven te wekken. Zoals bij Persefone in de vorige
Vox, komt Zeus met een compromis: de helft van het jaar
moet Adonis in de onderwereld verblijven, in lente en zomer
mag hij op aarde zijn aan de zijde van Afrodite.
’s Zomers werd ook jaarlijks het tweedaagse Adonisfeest
gevierd, waarbij de eerste dag de nadruk lag op het rouwen
om de gestorven jongeling. Aan het eind van de dag werd
dan plotseling geroepen: ‘Adonis is niet dood, hij leeft!’,
waarna het feest losbrak. Bij de Romeinen werd Afrodite
gelijkgesteld aan Venus. [MH]
De geboorte van Venus/Afrodite, schilderij van Botticelli (Galleria Uffizi, Florence)

14 |Het Nieuwe Leren
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
De leerling centraal
In de vorige Vox heeft u kunnen lezen over de ideeën van Beter
Onderwijs Nederland, erkend tegenstander van het Nieuwe Leren.
In deze Vox laten we een pleitbezorger van het Nieuwe Leren aan
het woord: professor Luc Stevens.
‘Eerst het kind, dan de leerling’ is een lijfspreuk van NIVOZdirecteur
Luc Stevens (1941). Centraal in zijn filosofie staan
de onvervreemdbare rechten van het kind. Van 1981 tot 2002
was hij hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit van
Utrecht. Na zijn emeritaat richtte hij met enkele geestverwanten
het NIVOZ op (het Nederlands Instituut voor Onderwijs
Tijd beter gebruiken
Stevens vindt dat we de tijd in het onderwijs beter kunnen gebruiken.
Er is veel tijd beschikbaar en die wordt niet altijd even
goed gebruikt. Men zou in vier tot vijf jaar zelfs een eindexamen
moeten kunnen doen. Zes jaar is nu vaak ver weg, zeker
uit oogpunt van motivatie. “De leerlingen moet meer gemotiveerd
werken, met meer uitdaging en aandacht voor output.
We moeten het onderwijs in discrete leseenheden verlaten en
de leerlingen aanspreken op hun mogelijkheden en interesses,
doorzettingsvermogen en de volhardendheid testen.”
‘De leraar blijft nodig om leerlingen uit te dagen en te ondersteunen’
en Opvoedingszaken), bij gebrek aan een onafhankelijke
stem in het gesprek over onderwijs in Nederland. Professor
Stevens is ook lid van de Raad van Toezicht van de stichting
NUOVO, waar het USG onder valt. Hij sprak ‘à titre personnel’
met de Vox-redactie.
Als eerste meld Luc Stevens dat hij zich nu afzijdig houdt van
het debat rond het onderwijs en het nieuwe leren. Hij heeft
daar een rol in gespeeld en ook aan de polarisatie meegedaan,
maar het huidige debat is volgens hem grimmig geworden.
Het draagt niet meer bij aan een beter onderwijs. Zijn
focus ligt nu op het meer genuanceerde wetenschappelijke
onderzoek.
Individuele verschillen
Stevens is niet per se tegen klassikaal onderwijs en een gemotiveerde
leerkracht in interactie met zijn leerlingen noemt hij
prachtig om te zien.
“Sinds de 19e eeuw is er veel onderzoek gedaan naar het proces
van leren. Er zit een discrepantie in het huidige systeem.
Er zijn teveel ongelukken en we denken te weinig aan wat
mensen beweegt te leren.”
“Het onderwijs zou een veel dynamischere organisatie moeten
zijn die rekening houdt met individuele verschillen. Het
mensbeeld is niet meer hetzelfde als in de Donau-monarchie.”
“Kinderen ervaren ons anders en daar moeten we mee rekening
houden. Ze vertellen ons iets. De kwaliteit van het onderwijs
wordt mede bepaald door de interactie tussen leraar
en leerling. Veel leraren werken vanuit hun vak in plaats vanuit
een aanbod van stof, het moet natuurlijk wel ergens over
gaan.”
“Ze moeten keuzes maken, eigen verantwoordelijkheid nemen
en zichzelf afrekenen op resultaat. De leraar blijft nodig
om ze uit te dagen en te ondersteunen en is natuurlijk ook
beschikbaar voor problemen en vragen. Een niet onbelangrijke
rol is het contact met de leerling, een praatje maken en
interesse tonen voor ze.”
“Ouders passen zich ook aan aan hun kinderen. Sommigen
zullen af en toe vragen om hulp, anderen moet je actiever ondersteunen.
Maar bovenal moeten ze zelf verantwoordelijkheid
leren dragen, daar dragen regels aan bij. Regels krijgen
vaak te weinig aandacht. Bovenal geldt: benut je tijd.”
Geen goede match
Voor zijn onderzoeken heeft Stevens honderden kinderen
onderzocht, onder andere samengevat in zijn boek ‘Zin in
school’. “Uit dit onderzoek blijkt dat er in het aanbod van
een school vaak geen goede match is tussen aanbod en vraag.
Er is een standaard methode en het gaat routinematig. Voorbeelden
van scholen waar het anders gaat, zijn in de regio
Utrecht het Amadeus college, het Delta college en natuurlijk
de Werkplaats. Bij deze scholen gaan de leerlingen voor, maar
er zijn wel regels. Het kind moet uitzicht hebben op zijn eigen
toekomst, niet op een ouder die er continu voor staat. De
school moet zich afvragen of die toekomst beter kan zijn en
of er meer uit het kind kan komen. Onderwijs is activiteit en
werken. Eigenlijk heb je het eindexamen al op je zak als je
binnen komt.”
“Ook in het buitenland zijn er relatief meer problemen met
jongens. Op beleidsniveau maakt men zich daar ook zorgen
over, jongens missen vaak de uitdaging. Als je met ze praat
over wat ze willen bereiken en ze dan voorstellen doet kun je
vaak met veel interessantere configuraties komen die ze wel
prikkelen.”

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Het
Nieuwe Leren| 15
Klassieke en dynamische gymnasia
Stevens ziet een verschil tussen Angelsaksische landen en de
andere landen. In Amerika is er meer ruimte voor verschil in
aanpak per staat. In de andere landen schrijven regeringen
onderwijs veel meer voor. In Nederland is het debat anders en
wordt het meer in de professionele milieus gevoerd.
Over de toekomst zegt hij: “Er komt een langzame verandering
met meer diversiteit tussen scholen. Zo krijg je waarschijnlijk
ook meer klassieke en dynamische gymnasia. De grootste veranderingen
zie ik in het VMBO. Dat lukt echt niet meer om
een kwart van de leerlingen onderweg te verliezen. Maar het
grootste probleem zit bij het MBO. Daar lees je echter bijna
nergens over. Maar er is nog veel onderzoek en onderbouwing
nodig om nieuwe methoden verder te introduceren. We zullen
met een stevig verhaal moeten komen.”
[HJB]
‘Onderwijs moet meer rekening
houden met individuele
verschillen’
Luc Stevens, pleitbezorger van het Nieuwe Leren,
houdt zich nu meer afzijdig van het debat. Het is
hem te grimmig geworden en de polarisatie draagt
niet bij aan beter onderwijs.

16 |Méllona
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Brugger af
Column van Méllona Bruggemans. Zij volgt haar broer op die vorig
jaar zijn carrière op dit gymnasium startte. Helaas is hij in goed
overleg overgestapt naar het VWO. Zijn zus doet vanaf dit jaar
verslag van opmerkelijke zaken, belangrijke dingen en haar belevenissen
op onze school.
De laatste loodjes wegen het zwaarst. Dat gaat voor mij zeker
op. De laatste weken van dit schooljaar waren niet ‘easy
going’ maar keihard leren voor mijn repetities. Ik stond nog
op niet overgaan (op twee stomme tiende punten). Maar, als
ik hard leerde en deze twee tiende punten ophaalde (eitje),
zou ik over zijn. Nou, ik ben ervoor gegaan hoor en heb mijn
punten zelf met twee hele punten opgehaald. Conclusie: welkom
vakantie en welkom tweede klas. Hoera, ik ben brugger
af!
Nu gaan genieten van een welverdiende vakantie van negen
(!) weken. Jammer dat ik nog te jong ben voor een vakantiebaantje,
anders zou deze meid lekker geld gaan verdienen
voor een leuke bikini. Kan ik mooi de blits maken op het
strand van Italië.
Nu ben ik weer afhankelijk van de gulle giften van mijn ouders.
Ach, ik doe gewoon wat klusjes in en om het huis, heb
ik het ook zo bij elkaar verdiend.
Toch nog even een terugblik op mijn laatste weken als brugger.
Het was hard werken, dat is waar. Maar vanuit school
werd er ook genoeg gedaan aan onze ontspanning. Gelukkig
was daar weer een muziekdag. In een eerder column schreef
ik daar al over. Je kijkt er reikhalzend naar uit. Bent blij als het
zover is en dan… is het weer hetzelfde als de vorige keer….
Heb ik daar wat aan? Leer ik daar iets van? Nee, lieve mensen
van het USG. Daar steken we niets van op. Het is alleen een
beetje op een trommel slaan en op de maat van de muziek uit
je dak gaan door je hele lichaam te bewegen tijdens de Afrikaanse
muziek. Ik kan nog beter naar MTV kijken, dan leer ik
tenminste nog hoe clips gemaakt worden, wat een artiest beweegt
om dat ene gevoelige nummer te schrijven… Kortom,
het was voor mij weer een verloren dag.
Ik wil graag muziek leren begrijpen, de betekenis van opera
en operette doorgronden.
Helaas zing ik niet goed genoeg voor Idols, laat staan dat ik
op het conservatorium terecht kom en echt muziek kan gaan
studeren. Hoe kom ik dan aan deze voor mijn opvoeding zo
essentiële basiskennis van muziek. Ik ga toch serieus nadenken
over een actie om muziekles terug te krijgen op school.
Wat vond ik van het afgelopen schooljaar? Daar heb ik eens
goed over nagedacht. Natuurlijk heb ik mij al kunnen uiten
in de eerder uitgaven van Vox. Nu ik aan het eind van dit
schooljaar terugkijk, zijn mij een aantal zaken opgevallen.
Met het rooster zat het helemaal goed; gelukkig hadden we
regelmatig het eerste uur vrij door uitval van een docent.
Ruim van te voren worden repetities aangekondigd (ook al
helemaal goed). Vakanties zijn er echter te weinig en/of te
kort. Het tempo van de lessen is volgens mij goed. Als je een
beetje oplet en regelmatig huiswerk maakt haal je makkelijk
voldoendes. Waren er dan ook nog negatieve kanten aan dit
eerste jaar op de middelbare?
Ja, natuurlijk waren die er ook. De dagen dat we wel om half
negen moesten beginnen waren eigenlijk te veel. De pauzes
zijn te kort; met moeite krijg ik twee boterhammen naar binnen
en een paar slokken drinken.
Wat ik van de schoolfeesten moet vinden, weet ik eigenlijk
nog niet. Ze zijn op zich wel leuk, maar er wordt veel gerookt
en gedronken. De muziek is te hard zodat je niet tot een goed
gesprek met je vriendinnen kan komen. Wij bruggers kunnen
niet op de dansvloer komen omdat die te vol is met de
oudere kinderen. Tja, dilemma’s. Ik kan twee dingen doen: of
niet meer naar de schoolfeesten gaan, of (en eigenlijk zijn het
dan drie dingen) mij schikken in deze situatie. Of, wachten
tot ik groter ben… (maar dat is natuurlijk geen optie).
Nu er weer een hele groep zesde klassers van school gaat is
er weer ruimte voor andere dingen. Er komen weer plekken
vrij in het schoolkoor en bij de musicalvereniging. Dat zijn
leuke ontwikkelingen binnen de schoolmuren. Nieuwe kansen
om hogerop te komen in de muziekwereld. Misschien dat
eindelijk iemand mijn stem zal horen en mij een platencontract
aanbiedt. Een beetje jammer is wel dat ik lijd aan plankenkoorts
en bang ben om voor grote groepen op te treden,
anders hadden jullie mij allang een keer in levenden lijve
mogen aanhoren. Nu moet ik eerst naar therapie om mijn
angsten te overwinnen. Maar zoals gezegd: de nieuwe kansen
liggen er en ooit zal ook ik mijn kans grijpen en toetreden tot
deze selecte gezelschappen van onze school. Voor nu ga ik
eerst mijn nieuwe bikini passen en mijn koffer pakken voor
Italië. Ik wens iedereen een heel fijne vakantie en spreek jullie
allemaal weer in september.
Toedeloe!
P.S. Voor wie het weten wil: met mijn broer gaat het ook
goed. Hij heeft een mooie cijferlijst en gaat ook over naar de
tweede.

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Trier
per sms| 17
’t regent af en toe best hard
De laatste week van juni gingen de derde klassen naar Trier. Via
SMS-jes werd het thuisfront (summier) op de hoogte gehouden.
Een kleine selectie uit de berichten.
25-6, 17.52:
Hee! E. en ik liggen nu in de tent. t regent hier af en toe best
hard maar das niet erg. we maken t gewoon leuk! groetjes
daar en geniet van de rust! liefs.
27-6, 9.12:
Tis verdomd koud
27-6
Hee lieve fam! Vannacht was t beter weer en nu is t droog.
We gaan naar Trier!! Al mn schoenen en sokken en de tent
soppen! Kus kus
28-6, 8.56
Gaan vandaag 40 km fietsen. in de regen. verheug me echt
om terug te gaan. tot morgen. liefs
29-6
26-6, 9.00:
Hee lieve mam! We zijn in NL! Was je nog doorgebeld? We
komen om vier uur ong. aan! Het was gister ook super! Tot
zo xxx
Pa!! t is echt kutweer. t regent aldoor vet hard en de tent is
half ondergelopen. t is echt te koud voor woorden. niet normaal
gewoon. liefs.
26-6
Hee lieve fam! Sorry van dit late bericht. Geen netwerk! Het
is hier super gezel. Maar wel veel regen, nat en koud… maar
wel heel leuk! Kusjes

18 |Kwoots
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Ll1: Pasen is van zondag op maandag; toen stond Jezus op.
Ll2: Deed ie daar twee dagen over?
Janssen: Ga recht zitten of ik sla je.
Ll: Oh, kom maar.
Janssen: Jullie hebben maar één God en dat is het internet.
Van Eer: Alle zwakke mensen gingen dood, dus ook filosofiedocenten. Hahahahahahaha!
Sternau: Als ik begin met slaan, begin ik bij jou.
Ll1 maakt een domme opmerking.
Derks: Nee, sorry, niet grappig, niet bijdehand genoeg.
Ll2: Kijk dát was nou grappig.
Derks: Maandag gaan we wat leuks doen.
Hele klas: Nee! We willen uitleg!
Derks: Serieus?
Kers: Ja, vandaag is m’n laatste werkdag, morgen begin ik bij SBS 6.
Ll1: Ik kwam niet klaar met nakijken in de les.
Ll2: Misschien vond je t antwoordenboekje niet zo spannend?
Trierkwoots
Ll: Even kijken of we iedereen nog hebben… (noemt alle namen op)… Minke?
Van Coeverden: Zat die in ons groepje dan? Oeps…
Ll: de pudding was… ik kan het goede woord niet vinden…
Mastbergen: groen-snotterig!
Herman [de buschauffeur]: Je mag me Herman noemen, of meneer.
Ook al zit dat eigenlijk al twee keer in m’n naam: Herr – Mann.
Jongerius komt langs (in zijn onderbroek en polo) terwijl leerlingen bij Duits kampvuur zitten en loopt daarna weer weg.
Eerste wat de Duitser zegt als hij weg is: Fat! Don’t you wanna take a picture?
Ll: Nope, I really don’t want to remember this…

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Romereis|
19
Van 6 tot en met 13 mei gingen de vijfde klassers naar Rome. Een fotografische impressie.

20 |Vreemd volk
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Integratie en discriminatie in de Oudheid
Integratie, discriminatie, acculturatie, de multiculturele samenleving.
Het zijn begrippen die we goed kennen uit onze eigen tijd.
Volgens classicus Fik Meijer speelde het net zo goed bij de Grieken
en Romeinen.
“Ik ben een oude schoolmeester”, zegt Fik Meijer op een gegeven
moment tijdens het gesprek. “Ik wil mensen vertellen
over wat ik de afgelopen veertig jaar heb gedaan. Ik ben begonnen
als leraar op een middelbare school. En mijn vader
zaliger was geschiedenisleraar. Misschien heb ik het daar wel
van.” Aanleiding voor het gesprek is ‘Vreemd Volk’, het laatste
boek van Fik Meijer, hoogleraar oude geschiedenis aan de
Universiteit van Amsterdam. De laatste jaren publiceert Meijer
regelmatig zeer leesbare boeken over de klassieke wereld,
en altijd met een duidelijke link naar onze eigen tijd.
“Ik heb jarenlang heel specialistisch, zwaar wetenschappelijk
werk geschreven. De respons daarop is klein. Daarom is het
schrijven van meer populaire boeken ook zo leuk. Misschien
ook omdat je op je oude dag meer durft te schrijven. Toen
ik een jaar of dertig was, dacht ik bij iedere opmerking dat
de geleerden over mijn schouder meekeken. Daar heb ik nu
minder last van. Ik durf vrijer dingen te beweren, zonder daar
direct allemaal voetnoten bij te zetten.”
Onbekende buitenwereld
Zijn nieuwste boek, Vreemd volk, gaat over integratie en discriminatie
in de Griekse en Romeinse wereld. Want ook in die
periode hield de confrontatie van de eigen vertrouwde leefwereld
met de onbekende buitenwereld de gemoederen hevig
bezig. In zijn boek bekijkt Meijer in chronologische volgorde
hoe men vanaf de oude Grieken tot het laat-Romeinse rijk
tegenover vreemdelingen stond. Daarin verschilden de Grieken
opvallend veel van de Romeinen. “De Grieken waren
echt xenofoob”, vertelt Meijer. In zijn boek geeft hij tal van
voorbeelden van de arrogantie en eigendunk van de Grieken
tegenover de rest van de wereld, de barbaren die een onverstaanbaar
taaltje brabbelden. Volgens Plato waren de Grieken
‘De vergelijking tussen Cato en Geert
Wilders dringt zich absoluut op’
superieur aan alle andere volken. Ook Aristoteles vond dat
Grieken waren voorbestemd om te heersen. Hij schreef dat de
volkeren van Europa ‘vol van geestkracht zijn, maar ze schieten
tekort in vaardigheden en intellect. […] De volkeren van
Azië beschikken wel over vaardigheden en intelligentie, maar
schieten tekort in geestkracht. […] Het Griekse volk verenigt
in zich de kwaliteiten van deze beide groepen volkeren.’
Hardvochtig, wreed en meedogenloos
Het schrijven van zijn boek heeft Meijer milder gestemd over
de Romeinen, die in vergelijking met de Grieken hun samenleving
veel meer openstelden voor invloeden van buiten. “Bij
de Romeinen was er veel meer ruimte voor anderen. Ze hielden
minder vast aan hun eigen cultuur. Bij hun veroveringen
waren de Romeinen hardvochtig, wreed en meedogenloos,
maar ze hebben de bewoners van de gebieden die ze veroverden
wel de kans gegeven na verloop van tijd iets toe te
voegen aan de Romeinse cultuur. Dat heeft er absoluut aan
bijgedragen dat de Romeinen het zo ver gebracht hebben. De
Romeinen krijgen altijd het verwijt dat het ‘vuige imperialisten’
waren. Dat waren ze ook wel, maar toen ze eenmaal die
stap hebben gezet, hebben ze de mensen de kans gegeven in
dat rijk een positie te verwerven. In tegenstelling tot de Grieken.
Die zijn uiteindelijk verstikt in hun eigen chauvinisme
en beperktheid.”
Toch was er ook onder de Romeinen de nodige weerstand
tegen al die ‘buitenlanders’ die Rome overstroomden.
Cicero sprak minachtend over Grieken, Phoeniciërs en Joden
en Seneca klaagde dat er veel te veel buitenlanders in Rome

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Vreemd
volk| 21
woonden. En wat te denken van Cato, die behalve een diepgewortelde
wrok tegen Carthagers (die hij aan het einde van
elke redevoering, ongeacht het onderwerp, verdoemde), eigenlijk
tegen alles gekant was wat maar buitenlands was.
en deden allerlei andere dingen. Dan hoef ik niet nog eens
duidelijk aan te geven dat dat sprekend lijkt op de jihadstrijders
die westerse gebouwen te lijf gaan. Die parallellen liggen
zo voor de hand.”
Monotheïsme gevaarlijk
Toch wil Meijer één parallel wel trekken. “Ik zie steeds meer
dat het monotheïsme, in alle culturen, tot gevaarlijke ontwikkelingen
kan leiden. Bij de opkomst van het christendom
werden de Romeinen radeloos, redeloos en reddeloos. Ze wisten
volstrekt niet hoe ze dat moesten aanpakken. Alle andere
godsdiensten - van de Grieken, de Egyptenaren of de Syriërs
- konden ze inpassen in hun polytheïstische pantheon. Maar
het christendom niet. Wij hebben nu een cultuur waarin alles
kan en waar iedereen zijn zegje mag doen. Als er dan in monotheïstische
godsdiensten, zoals de islam, ontwikkelingen
ontstaan waarin groeperingen tegen die cultuur in gaan, leidt
dat tot grote spanningen. Ik weet niet wat de oplossing is. De
oplossing van de Romeinen werkte averechts. Zij probeerden
de christenen uit te roeien, maar uiteindelijk hebben de christenen
gewonnen en is de Romeinse godsdienst uitgeroeid.
Het beste lijkt mij nog altijd de dialoog.”
Schrijven en reizen
(foto Erik van ’t Woud)
Geert Wilders avant la lettre
Het thema en het tijdstip van publicatie nodigt uit vergelijkingen
met onze eigen tijd te trekken. Dan zou je Cato als
een soort Geert Wilders avant la lettre kunnen zien. “Cato
was tegen alles wat vreemd was, een zeer xenofobe man”,
zegt Meijer. “Wilders is toch weer anders, maar die vergelijking
dringt zich absoluut op”, zegt Meijer. Toch wil Meijer
niet al te veel parallellen trekken. “In december geef ik mijn
afscheidscollege. Dat gaat onder andere over de Amerikanen
als de nieuwe Romeinen en de manier waarop ze de buitenlandse
politiek van Rome imiteren. Daar maak ik de vergelijking
wel. Ik dit boek wil ik vooral de oudheid belichten. Het
verleden leert wel lessen, maar ik hoef geen open deuren in te
trappen. De christelijke martelaren staken tempels in brand
Na de zomer neemt Meijer afscheid van de universiteit. Hij
kan zich nu al verheugen op een leven van schrijven, reizen
- en af en toe oppassen op de kleinkinderen. “Ik ga veel reizen
begeleiden, zelf reizen maken langs alle landen rond de Middellandse
zee en ook veel schrijven. Uren achter mijn bureau,
met mooie muziek op, heerlijk!” In december zal hij nog één
keer als hoogleraar aantreden, bij zijn officiële afscheidscollege.
Daarin zal hij juist wel ingaan op de continuïteit tussen
de Oudheid en de huidige tijd. “Want de Oudheid is nog niet
voorbij”, zegt hij. “Het is een samenleving waar we veel aan
ontleend hebben: onze politieke systemen, onze houding
ten opzichte van vreemden. De klassieke samenleving heeft
een zwaar stempel gedrukt op onze cultuur en maatschappij.
Daarom is de aandacht voor klassieken belangrijk.”
[JE]
Fik Meijer, Vreemd Volk.
Integratie en discriminatie in de
Griekse en Romeinse wereld
(Athenaeum - Polak & Van Gennep 2007)
isbn 9789025334277,
€ 19,95

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
USG Schoolagenda 2007 - 2008
Maandag 3 september
Ontvangst 1e leerjaar 10.00 – 13.00
Dinsdag 4 september
Opening schooljaar; begin van de lessen, 8.30
Donderdag 6 september
Info-avond ouders leerjaar 4, 20.00 uur
Donderdag 13 september
Info-avond ouders leerjaar 5, 20.00 uur
Donderdag 20 september
Info-avond ouders leerjaar 6, 20.00 uur
Info-avond ouders leerjaar 1, 20.00 uur
Woensdag 26 september
Info-avond ouders leerjaar 3, 20.00 uur
Maandag 1 oktober - vrijdag 5 oktober
Activiteitenweek bovenbouw
Dinsdag 2 oktober - vrijdag 5 oktober
Werkweek Terschelling onderbouw
Maandag 22 oktober - maandag 29 oktober
Herfstvakantie
Dinsdag 13 november
Rapport
Donderdag 15 november
Jaarvergadering Ouderraad
Woensdag 21 november
Tafeltjesavond bovenbouw
Donderdag 22 november
Info-avond ouders leerlingen groep 8
Donderdag 29 november
Ouderavond mentoren onder- en middenbouw
Dinsdag 4 december
Dies
Woensdag 5 december
Geen les na 5e uur
Donderdag 6 december
Huiswerkvrij
Zaterdag 22 december - 7 januari
Kerstvakantie
Dinsdag 15 januari
Rapport
Donderdag 24 januari
Tafeltjesavond onder- en middenbouw
Zaterdag 9 februari
Open huis
Maandag 25 februari - 3 maart
Krokusvakantie
Woensdag 12 maart
Rapport
Dinsdag 18 maart
Tafeltjesavond midden- en bovenbouw
Woensdag 19 maart
Tafeltjesavond onderbouw
Maandag 24 maart
2e Paasdag
Dinsdag 25 maart - woensdag 26 maart
Schoolstrijd
Donderdag 27 maart
Finale Schoolstrijd 4e + 5e uur
Woensdag 2 april
Ouderavond Romereis
Zaterdag 26 april - 9 mei
Tulpvakantie
Zondag 11 mei - zaterdag 17 mei
Romereis 5e klas
Maandag 12 mei
2e Pinksterdag
Maandag 19 mei - donderdag 29 mei
Centraal examen
Woensdag 21 mei
Rapport
Maandag 23 juni - vrijdag 27 juni
Trierreis 3e leerjaar
Woensdag 2 juli
Diploma-uitreiking
Vrijdag 11 juli
Rapport en boeken inleveren
Maandag 14 juli - zondag 31 augustus
Zomervakantie
De opmaak van de Vox Hieronymi werd verzorgd door StudioS2B, het leerbedrijf van het
Grafisch Lyceum Utrecht. De reproductie van deze uitgave van de Vox Hieronymi is mogelijk
gemaakt dankzij de medewerking van Strukton.
www.strukton.com