VOX HIERONYMI

Klassieke boeken
Tsjechië-reis
Goden ABC
Van de rector
>pagina 14, 15
>pagina 22, 23
>pagina 13
>pagina 5
VOX HIERONYMI
jaargang 34
nummer 4
juli 2006
Bulletin voor ouders van leerlingen aan het Utrechts Stedelijk Gymnasium
www.usgvox.nl
Nieuwsvaria
Uit de media
Bekende USG-er
LAPP-TOP
Alcoholbeleid school
Uitbreiding huisvesting
Loting op het USG
Romereis
Teloorgang onderwijs
[www.usgvox.nl]
Nieuwe onderbouw
In NRC Handelsblad maakte
columnist Leo Prick zich
druk over de toenemende
rol van managers in het
onderwijs. USG-rector
Hanneke Taat dient hem
van repliek: ‘De afstand tussen
managers in ivoren
torens en de dagelijkse
onderwijspraktijk is op het
USG niet herkenbaar.’
Nicolaas Bloembergen
(1920), Nobelprijswinnaar
voor de natuurkunde in
1981, begon zijn imposante
wetenschappelijke loopbaan
in de jaren dertig aan het
USG. Op verzoek van de
Vox-redactie werpt deze
wereldberoemde wetenschapper,
al vele decennia
woonachtig in de Verenigde
Staten, een blik terug in de
tijd.
Het afgelopen voorjaar
maakten acht leerlingen van
het USG met regelmaat de
gang naar de Universiteit
Leiden om intensief kennis
te maken met de echte
wetenschap.
>pagina 6, 7
>pagina 18, 19
>pagina 10, 11
>pagina 17
Klassieke Agenda
Pesten
Studiebelasting
Jaarboekcommissie
>pagina 2
>pagina 8, 9
>pagina 20
>pagina 21

2 |Klassieke agenda
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
22 juni t/m 9 juli
Orfeo van Claudio Monteverdi. Door Xynix Opera op
het terrein van de betonmortelcentrale Basal Amersfoort.
Info: www.orfeomonteverdi.nl/
Van 7 juli tot 18 september 2006.
‘Hellas. Visies op Griekenland in de 19e eeuw.’
Allart Pierson Museum Amsterdam.
Info: www.uba.uva.nl/apm
December 2006 t/m 18 maart 2007.
‘De laatste uren van Herculaneum. Ondergang en herontdekking
van een Romeinse stad’. Met topstukken uit het
Nationaal Archeologisch Museum in Napels.
Museum Het Valkhof, Nijmegen.
Info: www.museumhetvalkhof.nl
3 t/m 13 augustus
Groot Romeins Festival Archeon,
Alphen aan de Rijn.
Tot 26 augustus 2006.
‘Schatvondst Romeins wijnservies.’
Rijksmuseum van oudheden, Leiden.
Info: www.rmo.nl.
Voor onbepaalde tijd.
‘Doodgewoon. Rituelen van leven en dood in de Romeinse
tijd’, Museum ‘het Toreke’, Tienen (Vlaanderen). Basis voor
de expositie zijn de jarenlange opgravingen op het Romeinse
grafveld van het Grijpenveld, het grootste grafveld dat ooit in
de Benelux werd gevonden (1400 graven)..
Info: www.tienen.be
Tot 27 augustus 2006.
‘De Italiaanse Verlokking’ Hedendaagse kunstenaars
geïnspireerd door Italië.’
Museum Valkhof, Nijmegen.
Info: www.museumhetvalkhof.nl
Tot 3 september 2006.
Anchor de mummie: ontmoet een eeuwenoude Egyptenaar.
Rijksmuseum van oudheden, Leiden
Tot 19 november 2006.
‘Het geheim van de Kelten’.
Limburgs Museum, Venlo.
Info: www.limburgsmuseum.nl

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
In beeld| 3
Deze marmeren buste van Apollo uit de ruines van Herculaneum is eind van dit jaar te zien in museum Het Valkhof.
Een uitbarsting van de Vesuvius verwoestte het jaar 79 dit Romeinse stadje. Bijna drie eeuwen geleden, in 1709, werd
Herculaneum herontdekt. Voor het eerst wordt nu buiten Italië een tentoonstelling gewijd aan Herculaneum. Deze
unieke expositie met topstukken uit onder andere het Archeologische Nationaal Museum in Napels is van 1 december
2006 tot en met 18 maart 2007 te zien in museum Het Valkhof in Nijmegen.

4 |Voorwoord
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Creatief klagen
Hoe komen wij als Nederlanders toch
aan onze slechte naam? In het Engels is
vrijwel alles waar je ‘Dutch’ voor kan
zetten, weinig positief: Dutch courage
(jenevermoed), Dutch treat (ieder
betaalt voor zichzelf), Dutch feast (als
de gastheer eerder dronken is dan de
gasten), Dutch comfort (schrale
troost), Dutch concert (heksenketel),
Dutch nightingale (kikker) en zo kun je
nog wel even doorgaan. Maar het zijn
niet alleen de Engelsen die zo denken.
Een paar eeuwen terug was de Franse
schrijver en filosoof Voltaire (1694-
1778) regelmatig te gast in de Lage
Landen. Hij kon er werken publiceren,
die elders verboden waren, maar toch
was ook hij niet bijzonder te spreken
over wat hij hier aantrof. ‘Canards,
canaux, canaille, en Hollande rien qui
vaille’ oftewel ‘roddels, grachten, tuig,
in Nederland alles vuig’.
Naast de Engelsen kunnen dus ook de
Fransen creatief klagen over Nederland.
Met hun kritische houding wortelen ze
in een oude traditie. Sinds kort kunnen
we in Alphen aan den Rijn lezen wat de
Romeinse geschiedschrijver Tacitus
vond van het regenachtige moerasgebied
daar ergens in het noorden. Op de
walstoep aan het Rijnplein in Alphen
aan den Rijn is onlangs een tekst uit
Tacitus’ Germania onthuld:
’QUIS PORRO PRAETER PERICULUM
HORRIDI ET IGNOTI MARIS ASIA
AUT AFRICA AUT ITALIA RELICTA
GERMANIAM PETERET INFORMEM
TERRIS ASPERAM CAELO TRISTEM
CULTU ADSPECTUQUE NISI SI
PATRIA SIT’.
In de vertaling van classicus Vincent
Hunink: ‘En bovendien, nog afgezien
van het gevaar van de ruige en nog
onbekende zee: wie zou er Azië, Afrika
of Italië verlaten en op zoek gaan naar
Germanië? Het terrein is er woest, het
klimaat ruw, het leven en het landschap
zijn er somber. Hier kom je alleen
indien het je vaderland is.’
Het is een project van de Utrechtse
beeldend kunstenaar Titus Nolte.
Aanvankelijk was hij op zoek gegaan
bij Horatius en Ovidius naar passende
strofen die iets uitdrukten over het
natte noorden en de verterende weemoed
van Romeinse soldaten, ver van
huis. Toen herinnerde hij zich uit zijn
eigen gymnasiumtijd de Germania,
waar hij een pakkend citaat zocht en
vond. Het citaat van Tacitus, gebeiteld
in de walstoep, maakt deel uit van een
serie kunstwerken van Nolte, die is
geïnspireerd door de Romeinse periode
in de Alphense geschiedenis. In het
stadshart komen zes bronzen
Romeinse munten op megaformaat, en
op een groot aantal plaatsen in het centrum
heeft Nolte veertig Romeinse portretten
opgehangen. De munten en
portretten hebben een permanente
plaats gekregen. Zo komt de klassieke
geschiedenis midden in het dagelijkse
leven te staan.
Dit is de laatste Vox van jaargang 2005-
2006. Het volgende nummer van de
Vox verschijnt na de zomervakantie. Als
u dat nog niet had gedaan, kunt door
uw e-mailadres op te geven, dat nummer
- en alle Voxen in de toekomst -
direct in uw digitale brievenbus ontvangen.
Bijna 250 abonnees gingen u
voor. Het enige dat u daarvoor moet
doen, is uw e-mailadres opgeven bij
redactie@usgvox.info. We wensen
iedereen een goede vakantie toe.
De redactie van de Vox Hieronymi
Hendrik-Jan Buist
Jasper Enklaar
Maddy Hageman
Erik Jille
Jolanda van der Land
Ellen Röell
Elisabeth van Spanje
Mirjam Sternau

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Van de rector| 5
Een bewogen jaar
Het schooljaar 2005-2006 zullen we niet snel vergeten. Het
USG kreeg te maken met trieste en aangrijpende gebeurtenissen,
die een groot beroep deden op onze onderlinge verbondenheid
en op onze veerkracht. We hebben ons moeten realiseren
hoe broos het leven kan zijn, hoe weinig vanzelfsprekend
geluk is. Samen met de leerlingen hebben we het verdriet
om de dood van Maarten proberen te accepteren en te
verwerken. De vele blijken van belangstelling en medeleven
van ouders hebben we zeer gewaardeerd. Ons gesteund te
voelen in deze moeilijke tijd heeft ons veel goed gedaan.
De afgelopen week werden we geconfronteerd met het overlijden
van Piet Huisman, hoofdconciërge aan het USG sinds
1986. Dit droevige bericht kwam niet onverwacht, maar dat
maakt het natuurlijk niet minder erg. Piet heeft zich vele
jaren actief ingezet voor de school, waarbij hij speciaal een
warm hart had voor de leerlingen. We zullen zijn persoonlijkheid
in de school zeker missen. Ook Jannie, de vrouw van
Piet, heeft door haar werkzaamheden in de kantine een
goede band met de leerlingen. Zij en natuurlijk alle medewerkers
van het USG zullen er ongetwijfeld zijn om Jannie te
troosten en te steunen waar mogelijk.
Een minder trieste maar toch ook ingrijpende gebeurtenis
was de loting die dit jaar voor het eerst officieel verricht
moest worden door een notaris vanwege de te grote aanmelding
van nieuwe leerlingen. Wij zijn natuurlijk erg blij met
de grote belangstelling voor het USG. Vooral veel leerlingen
van buiten de stad meldden zich aan, maar het loten op zich
is een lastig gegeven. We hebben geprobeerd zo zorgvuldig
mogelijk te handelen, wat natuurlijk de teleurstelling bij uitloting
niet weg kan nemen. Met de schoolbesturen en de
gemeente Utrecht wordt het systeem goed geëvalueerd en
waar nodig bijgesteld.
Er waren dit jaar ook veel hartverwarmende activiteiten, waar
leerlingen enthousiast aan mee deden. Het is teveel om allemaal
op te noemen, maar de dies, de derde aflevering van de
schoolstrijd, de muziekavonden en de successen van het
debatteam zijn hier voorbeelden van. Het initiatief van de
leerlingenraad om een Goede Doelen Dag te organiseren is
een speciale vermelding waard. Met grote inzet werd een
vastenactie op touw gezet, waarbij bijna 6000,- euro werd
opgehaald voor een project in Burkina Faso. Het lijkt erop
dat er weer een nieuwe traditie geboren is.
Dit jaar werd voor de tweede keer de USG-Expoos gehouden,
deze keer een combinatie van de presentaties van C&V, alle
kunstwerken van de klassen 1 t/m 6 en de laatste Amoravond
van het jaar. Leerlingen, ouders, medewerkers en
buurtgenoten waren uitgenodigd om dit alles te komen
bewonderen. Het is fantastisch om te zien tot welke
prachtige dingen creativiteit kan leiden.
De eindexamenuitslag is nog niet helemaal bekend. Op dit
moment zijn er drie kandidaten gezakt. Op het moment van
het schrijven van dit stuk is het tweede tijdvak net begonnen,
waarin een aantal leerlingen een herkansing doet om alsnog
te slagen of om een cijfer te verbeteren. We hopen dat het
voor iedereen het gewenste resultaat oplevert. Op de diploma-uitreiking
op 6 juli zullen we het glas heffen op alle
geslaagden.
Het komende schooljaar zal de school ongeveer 600 leerlingen
tellen. Totdat de uitbreiding van het gebouw werkelijkheid
wordt, zal het nog meer passen en meten worden met
de ruimte. We vertrouwen er echter op dat de sfeer goed zal
blijven en alle leerlingen met plezier naar school zullen
komen.
Na dit bewogen jaar is de vakantie een welkom vooruitzicht.
We wensen alle leerlingen en ouders een fijne tijd in de hoop
iedereen weer gezond en wel en vol energie terug te zien in
augustus.
[Hanneke Taat]

6 |Nieuwsvaria
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Teloorgang van het onderwijs
De laatste tijd wordt in de kranten intens gediscussieerd over
de (teloorgang van) de kwaliteit van het onderwijs. Wie de
discussie niet precies heeft gevolgd, kan alles nog eens nalezen
op de website van de Vox Hieronymi: www.usgvox.nl. De
afgelopen maanden is verder gewerkt aan de VOX-website.
Vanwege de vele nieuwe onderwijsgerelateerde artikelen is de
pagina Uit de Media opgesplitst in de verschillende bronnen,
zoals NRC Handelsblad, Volkskrant en Trouw. Nieuw is een
pagina waar u rapporten over onderwijs, scholen en zelfs van
de onderwijsinspectie kunt lezen. Ook de USG Gymnasium
Pagina is uitgebreid. Op deze pagina vindt u talloze links
naar bijvoorbeeld websites van alle zelfstandige gymnasia,
(ouder)verenigingen, klassieke sites, vertaalsites etc. Wilt u
een idee krijgen hoe het USG zich presenteerde op de Open
Dag, kijk dan op de Foto Pagina.
[HJB]
Het USG is de laatste jaren sterk
gegroeid in aantal leerlingen
Het Utrechts Stedelijk Gymnasium voorziet een sterke groei
van het aantal leerlingen. Als onderdeel van de afspraken
met het onderwijsveld (Masterplan Huisvesting) is deze
groei gemaximaliseerd tot 600 leerlingen in 2008. Hierdoor
zal een normatief ruimtetekort ontstaan van circa 1.000 vierkante
meter.
Voor de bijbehorende planontwikkeling en vervolgens de
uitvoering zullen zeker twee jaar nodig zijn. Daarom is het
USG alvast gestart met een inventarisatie van eisen, wensen
en ideeën voor een oplossing van de toekomstige ruimtelijk
functionele invulling. Aan het bureau ICS adviseurs is
opdracht gegeven een samenhangend programma van eisen
op te stellen en te komen tot een haalbaarheidsonderzoek.
In het geval van de gewenste uitbreiding en modernisering
van het USG past alleen een oplossing op maat, die in nauw
overleg met o.a. de commissie Welstand & Monumenten van
de gemeente Utrecht en Stichting NUOVO wordt ontwikkeld.
Ter voorbereiding van dit overleg is in samenspraak met het
USG een drietal ruimtelijk-functionele scenario’s ontwikkeld.
Deze scenario’s zijn gepresenteerd aan schoolleiding
USG en de PMR. Binnenkort zal het overige personeel van
het USG de plannen gepresenteerd krijgen. Ook de groep
zogenaamde ‘bouwouders’ zullen worden uitgenodigd. Dit
zal hoogstwaarschijnlijk in het nieuwe schooljaar gebeuren.
[EJ]
Romereis
Op 14 mei liep de Romereis van de huidige vijfdeklassers
alweer ten einde. Toen de bussen zondagmorgen het schoolgebouw
naderden, lag de Homeruslaan er stil bij.
Druppelsgewijs kwamen de leerlingen en meegereisde leerkrachten
de bus uit gesloft. Het was een geweldige reis - maar
wel een beetje vermoeiend. Met name slapen in de bus is niet
iedereen gegeven. Dan is 22 uur reistijd vrij lang (de heenreis
duurde zelfs 26 uur). Maar iedereen was weer behouden
teruggekeerd.
Gevraagd naar een reactie vertelt Maarten: “Het was zeer de
moeite waard. Persoonlijk vond ik de stad Rome vrij lelijk,
maar de monumenten, musea en ruïnes die we hebben
bezocht, waren heel mooi. De Galleria Borghese was het
mooiste museum dat ik ooit heb gezien, vol prachtige kunstwerken
en een aantal levensechte beeldhouwwerken van
Bernini. Ook de Palatijn vond ik erg de moeite waard, want
alles op de heuvel was heel mooi om te zien en daarbij had
je dan ook nog eens een prachtig uitzicht over de stad
Rome.”
Rome kan soms al heel warm zijn in mei, maar dit jaar was
het een graad of zeventien tijdens de USG-reis. Dus eigenlijk
best lekker om dingen te bezichtigen en een keer de stad in
te gaan. Alleen toen de groep Pompeï bezocht, regende het.
Dat was jammer. Toch was ook dat een indrukwekkende
bezichtiging. Er is veel in vrij goede staat bewaard gebleven.
Dat geeft een goed beeld van hoe het geweest moet zijn. In
elk geval beter dan ‘een hoop stenen’.
Maarten hoopte in elk geval dat de huidige vierde klas het
volgend jaar net zo leuk zal hebben als zijn groep. Na een
dag goed uitslapen was hij zelfs nóg enthousiaster.
[MH]
KWOOT
Tielens: „Je werk is smerig, te smerig om aan te pakken.“

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Nieuwsvaria| 7
De nieuwe
onderbouw
Onder deze naam ligt nu een wetsvoorstel
in de Eerste Kamer ter behandeling,
dat vanaf 1 augustus middelbare scholen
meer vrijheid biedt om het onderwijs
in het eerste en tweede leerjaar in
te richten. Nu geldt nog de basisvorming:
een pakket van vijftien vakken
die alle scholen in de onderbouw (klas
1 t/m 3) moeten aanbieden.
In de onderbouw geldt een verplicht
programma van vakken die een school
kan aanbieden, als aparte vakken maar
ook gecombineerd tot leergebieden.
Dit verplichte programma heeft betrekking
op tweederde deel van de onderwijstijd.
De rest wordt gevuld met bijv.
Latijn en Grieks op het gymnasium.
Ons gymnasium kiest voor het behoud
van aparte vakken (en bevoegde docenten),
maar tegelijkertijd ook voor een
Loting op het USG
Als gevolg van de verheugend grote
aanmelding van dit jaar (157) waren
we gedwongen te loten. Onze maximale
capaciteit van 120 eersteklassers
noodzaakte ons daartoe. Vijf eerste
klassen zou ingaan tegen de afspraken
die er tussen schoolbesturen zijn
gemaakt. Bovendien is ons gebouw er
te klein voor.
De schoolbesturen en de gemeente
hebben vorig jaar een protocol opgesteld
met afspraken over de handelwijze
bij overaanmelding. Voor de gymnasia
geldt dat er aparte quota worden
gehanteerd voor aanmelding van uit de
stad en van buiten de stad. Deze quota
zijn gebaseerd op de verhoudingen in
de afgelopen jaren. Voor ons betekent
dat circa 35 procent uit de stad en circa
voortschrijdende samenwerking tussen
vakken. De vakoverstijgende projecten
en themadagen zijn daar goede voorbeelden
van.
Nieuw is het begrip ‘onderwijstijd’,
waarmee de wetgever bedoelt alle tijd
die leerlingen onder begeleiding van
een docent aan het werk zijn (dus ook
excursies, onderzoek buiten de school,
projecten, enz.)
Voor ons is de nieuwe onderbouw een
stimulans om de samenwerking tussen
de vakken te versterken en om verder te
gaan in ons traject naar een activerende
didactiek en om het idee van een
onder-, een midden- (klas 3 en 4) en
een bovenbouw uit te werken. Iedere
‘bouw’ met zijn specifieke wettelijke
eisen, begeleiding, graad van zelfstandigheid,
werkwijze.
Meer informatie is te vinden op
www.onderbouw-vo.nl.
[Erik Kamerbeek]
65 procent van buiten de stad.
Bovendien zouden broertjes en zusjes
buiten een eventuele loting worden
gehouden.
De aanmelding uit de stad was een fractie
kleiner dan het quotum en daarom
konden alle stadse kinderen worden
geplaatst. Onder de ‘buitenstadse’ leerlingen
is geloot onder toezicht van een
notaris. De uitgelotenen werden op een
wachtlijst geplaatst, die eveneens onder
toezicht van de notaris werd vastgesteld.
Enkelen daarvan konden in de
dagen na de loting alsnog worden toegelaten,
omdat sommige toegelaten
leerlingen naar een andere school gingen.
Het overaanmeldingsprotocol
wordt geëvalueerd en voor volgend jaar
gelden dus wellicht min of meer nieuwe
regels.
[Erik Kamerbeek]
Nieuwe regel
alcoholgebruik
In de wet staat dat alleen alcohol
geschonken mag worden aan personen
van 16 jaar of ouder. Tot nu toe mocht
iedereen in de bovenbouw op schoolfeesten
bier drinken. Vanaf het eerste
feest volgend jaar mogen leerlingen
alléén alcohol drinken op schoolfeesten
als ze 16 jaar of ouder zijn. Dit
betekent voor leerlingen die 15 jaar of
jonger zijn in de bovenbouw dat ze
géén alcohol meer mogen. Leerlingen
van 16 jaar in klas drie wel.
De leeftijden worden gecontroleerd via
nieuwe schoolpassen waar een geboortedatum
op zal staan.
De overige regels voor schoolfeesten
blijven ongewijzigd. Zo zullen leerlingen
die regels overtreden voor het volgende
schoolfeest geschorst worden.
Indien feestcommissie en schoolleiding
het nodig achten kan het zijn dat
iemand meerdere feesten niet mag
komen.
De begeleiders van de feestcommissie
zijn druk doende de regels voor schoolfeesten
opnieuw te formuleren. Zodra
de nieuwe regels klaar zijn, zullen ze
gepubliceerd worden op de schoolwebsite.
[Baukje van Gorp]
KWOOT
Docent: „Wat heb jij nou voor lappen metaal aan je oren hangen?“
LL: „Oorbellen.“
Docent: „O, ik dacht dat het zonnepanelen waren!“

8 |Pesten 1
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Digitaal Pesten
Pedagogen vergelijken het internet met een wereldstad:
op welke leeftijd zou je je kinderen daar alleen achterlaten?
“…De digitale wereld kent geen grenzen.
Op internet gedragen onschuldige
kinderen zich vaak als monsters. Een
klasgenoot uitschelden, tijdens het
chatten vrienden tegen elkaar opzetten,
iemand doodwensen in een sms’je…”
Zo begint de actiepagina op internet
van de SIRE tegen digitaal pesten. Sinds
steeds meer kinderen steeds meer tijd
achter de computer doorbrengen,
neemt ook pesten via de computer toe.
Pesten. Kinderen doen dat. Het gaat
over grenzen verkennen, uitleven of
juist verbergen van jaloezie, bepalen
van machtsverhoudingen. Voor het
betreffende kind is dat heel naar, maar
op straat of in de klas zijn er meestal
getuigen (al zijn het maar de mededaders).
Er kan een naam en een daad
worden genoemd. Je kan weglopen.
Anders is dat als het gaat om het zogenaamde
digitale pesten. Een kind zit
dan alleen, in zijn/haar vertrouwde
kamer, achter computer of mobieltje.
En wordt ineens, via het beeldscherm
(dat als hypnotiserende lichtbak een
kind sowieso “vasthoudt”) uitgescholden
door een klasgenoot of
MSN’maatje. Of anoniem. Sommige
kinderen worden bedreigd, “...morgen
word je...” Alleen wordt dan plotseling
eenzaam. Er zijn geen getuigen. En
waar gaat het kind dan heen ? Als het
stiekem op MSN zat (in plaats van
huiswerk te maken), is er al een drempel.
Als het kind zich schaamt te worden
gepest, net als bij ‘gewoon pesten’,
zal het zich ook niet snel uitspreken.
Maar als ouder kan je merken dat er
‘iets’ is, en dan is het goed je ook
bewust te zijn van deze mogelijkheid.
Alles wat pubers denken en doen zie je
terug in “cyberspace”. Het begint als
hobby, spel, interesse, uitdaging.
Internet is net het echte leven, alleen
minder zichtbaar voor volwassenen. En
in alle opzichten zie je excessen terug:
wat denkbaar is, blijkt mogelijk. Je zou
wel eens willen zien wat een ander
intypt (en dat is soms een hele intieme
wens) – dat kan.
Kinderen die in het dagelijks leven niet
zo veel van zich laten horen, of die zelf
gepest zijn, durven achter hun eigen
toetsenbordje een ander wel iets lelijks
toe te voegen, zeker anoniem. We praten
over belediging, bedreiging, schending
van privacy, intellectueel eigendom
en andere diefstal. Maar weten die
kinderen veel…
Daar ligt dus een moment voor ingrijpen.
Ja, ze weten veel over het internet,
over (omgaan met) allerlei software,
maar wat weten ze over gedragscodes ?
Over omgaan met de mens aan de
computer (mobiele telefoon) waar ze
contact mee hebben ?
Vroeger leerde je op school hoe je een
nette brief schreef. In beleefdheid, respect
voor anderen, leef je als ouder je
kind voor. Als het gaat over omgangsvormen
in cyberspace, is dat veel moeilijker
voor te leven. Hier hebben veel
ouders een drempel. “Ze zijn veel sneller
dan ik. Ze weten er veel meer van.”
Toch kan je een kind vertellen hoe het
zich moet gedragen, ook op internet.
Ze reserves leren bij het geven van persoonlijke
informatie. Ze leren dat
pesten laf is, zeker anoniem. Net als in
de echte wereld, kan je vragen waar ze
geweest zijn, wat ze gedaan hebben.
“Met wie was je op MSN ?” Je controleert
soms het huiswerk, zo kan je ook
de “history” op hun computer controleren.
Je kan zorgen voor een open sfeer
(makkelijk gezegd als ze flink aan het
puberen zijn…). Je kind is altijd O.K.,
als een ander scheldt, heeft die ander
een probleem. En een bedreiging is een
bedreiging, ook op zo’n klein mobieltje,
en dient altijd te worden gemeld.
[MH]
www.stopdigitaalpesten.nl
www.mijnkindonline.nl
www.pestenislaf.nl
www.usgym.nl: ouders of leerlingen: veilig internet
www.dekinderconsument.nl
www.pestweb.nl

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Pesten 2| 9
Schelden doet pijn
Zowel in de virtuele wereld van internet als in de echte wereld wordt gepest.
Op school is een ‘pestprotocol’ de manier om dit probleem aan te pakken.
“Op het USG wordt weinig gepest”, zegt Erik Kamerbeek,
conrector onderbouw. “Maar het komt overal voor, dus ook
hier.” Volgens de onderbouwconrector is pesten vooral een
zaak van de eerste en tweede klassen. Op die leeftijd realiseren
kinderen zich vaak niet wat de gevolgen zijn van hun
daden of woorden. Gesprekken in de klas en met mentoren
zijn daarom vooral gericht op bewustwording. In de derde
klas komt pesten volgens Kamerbeek nauwelijks meer voor.
“En de bovenbouw is een heel andere categorie. Die leerlingen
zijn volwassener, weerbaarder en hebben een stevig
onderling contact. Als daar dingen gebeuren die bedreigend
zijn, hebben ze het vermogen dat met elkaar te bespreken.”
Dat op het USG minder gepest wordt dan elders, heeft volgens
Kamerbeek een aantal oorzaken. “We boffen met onze
populatie. Het gros van de leerlingen is fatsoenlijk opgevoed,
weet zich te gedragen, en roert zijn mond eerder dan zijn
handen. Daarnaast is er een goede begeleiding door de mentoren.
En wat heel belangrijk is: het USG is een kleine, overzichtelijke
school met homogene klassen en duidelijke
regels. Er is gewoon weinig gelegenheid om te pesten.”
‘We boffen met onze populatie’
‘Kamerpreek’
Toch heeft Kamerbeek een aantal jaren geleden een pestprotocol
opgesteld. Niet naar aanleiding van een specifiek incident,
maar meer uit preventie. Het protocol biedt docenten
en mentoren een stapsgewijs model. De eerste stap is een
gesprek tussen mentor, dader en slachtoffer. Kamerbeek: “Je
merkt vooral bij jongens dat een opmerking soms als grap is
bedoeld, maar dat ze zich niet realiseren hoe vervelend dat
overkomt op een ander.” Zo’n gesprek is meestal afdoende
om het probleem op te lossen. Is dat niet het geval, dan volgt
stap twee. In dat geval krijgt de leerling duidelijk te verstaan
‘Ze realiseren zich niet hoe vervelend
het overkomt op een ander’
dat het pesten moet stoppen, anders volgen er sancties. Is dat
nog niet duidelijk genoeg, dan gaat de conrector zich ermee
bemoeien. Kamerbeek: “In de derde stap komt het kind bij
mij. Hij of zij krijgt een flinke ‘Kamerpreek’. Als de leerling
niet op eigen kracht wil ophouden, neem ik contact op met
ouders. Dat gebeurt zelden. Het is jaren geleden dat ik dit
heb moeten doen.” Tenslotte voorziet het protocol in verdergaande
stappen als schorsen en van school verwijderen. “Dat
is gelukkig nog nooit voorgekomen.”
Digitaal pesten
Pesten op school komt volgens de conrector relatief weinig
voor. Dat geldt volgens hem ook voor digitaal pesten, hoewel
dat zich niet op school afspeelt. Vorig jaar heeft een aantal
eerste en tweede klassen meegedaan aan een onderzoek van
studenten van de Universiteit Utrecht over digitaal pesten.
Kamerbeek: “Uit de resultaten van die enquêtes kun je concluderen
dat het aantal uren dat leerlingen achter MSN zitten,
veel geringer is dan de media beweren. Ook zeggen onze
leerlingen nauwelijks betrokken te zijn geweest bij digitaal
pesten. Ik heb daarom de indruk dat de omvang van het probleem
overdreven wordt. Dat zegt overigens niets over de
ernst van digitaal pesten.”
[JE]

10 |Bekende USG-er
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Nobelprijswinnaar Nico Bloembergen
Nicolaas Bloembergen (1920), Nobelprijswinnaar voor de
natuurkunde in 1981, begon zijn imposante wetenschappelijke
loopbaan in de jaren dertig aan het USG. Op verzoek van de Voxredactie
werpt deze wereldberoemde wetenschapper, al vele decennia
woonachtig in de Verenigde Staten, een blik terug in de tijd.
Van 1932 tot 1938 fietste ik elke schooldag 8 km van
Bilthoven naar het gymnasium. In September 1932 was het
nog gevestigd in een oud gebouw aan het Janskerkhof. In
Oktober 1932 marcheerden alle curatoren, leraren en scholieren
naar een nieuw gebouw, waar het gymnasium nu na
74 jaar nog gevestigd is. De burgemeester vermeldde in zijn
toespraak als president-curator dat we via de Zonstraat de
zon tegemoet gingen.
Na zes gelukkige jaren nam ik afscheid van het gymnasium
als ”valedictorian”. Het schooljaar werd toen traditioneel
afgesloten met een prijsuitreiking in de Pieterskerk, daterend
uit de elfde eeuw. Het gymnasium had zijn oorsprong in de
Hieronymus school, daterend van omstreeks 1480. De traditie
vereiste dat ik in rokkostuum een toespraak van 15 tot 20
minuten moest houden. Bijgaande foto laat zien hoe ik het
ouderlijk huis uitging op weg naar de Pieterskerk in Juli
1938. Ik droeg hetzelfde kostuum weer op 10 December
1981, toen ik in Stockholm de Nobelprijs voor natuurkunde
ontving.
Ik was teleurgesteld toen ik veertig jaar later vernam dat de
eeuwenoude traditie van de afsluiting van het schooljaar in
de Pieterskerk is opgeheven. Deze traditie was blijkbaar in
strijd met het sociale klimaat dat omstreeks 1980 overheerste
en grote waarde hechte aan gelijkschakeling en nivellering.
Toen ik in December 1981 na Stockholm Nederland bezocht
trof ik hetzelfde klimaat aan op de universiteiten en in de
journalistiek. De verslaggever van een interview gaf de toon
aan in de eerste zin: ”Professor Bloembergen is een klein oud
mannetje”. Lezers van dit stukje met deze mentaliteit zouden
concluderen dat het geschreven is, 25 jaar later, door een heel
oud, heel klein mannetje.
Het volgend jaar had ik weer een interview in Nederland. De
kop van het verslag in de krant melde terecht: ”Uitblinken
Spraaklessen
De ceremonie in de Pieterskerk is één van mijn beste herinneringen
van mijn gymnasiumtijd. De rector, Dr. A.H. Kan,
introduceerde mij aldus: ”Bloembergen is een voortreffelijke
gymnasiast. Hij pleegt hoog te mikken en vaak raak te schieten.”
Ik kreeg spraaklessen en familie pestte mij later met
mijn overdreven uitspraak van de “O”s in een citaat van de
Vlaamse schrijver Timmermans “…. de grote tomaatrode
zon; de zon werd groter en groter en rood.” Deze literaire
passage is interessant van uit een fysisch oogpunt. Het rood
worden is een natuurkundig verschijnsel. De blauwe en groene
componenten van het witte zonlicht worden door diffractie
aan kleine waterdruppels in de atmosfeer uit de zonnestraal
verwijderd. Het groter worden is een fysiologisch
effect. De zonneschijf verandert niet in afmeting. Dezelfde
optische illusie treedt op als de bijna volle maan bij opkomst
met bomen aan de horizon groter lijkt dan wanneer die hoog
in de hemel staat.

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
| 11
mag hier niet”, zegt Professor Bloembergen. Deze uitspraak
had betrekking op het intellectuele milieu, maar ik voegde er
nog sarcastisch aan toe dat als de sociale mentaliteit van
gelijkschakeling zich nog verder zou uitbreiden, de
Nederlanders in de toekomst blij zouden als hun voetballers
bij de middelmaat zouden behoren. Toen ongeveer tien jaar
later het Nederlands elftal het tot de finale van het Europees
kampioenschap wist te brengen, meldde een krant:
”Professor Bloembergen had het helemaal mis; Nederland is
opgetogen over onze voetbal prestaties.” De ironie van mijn
opmerking was die journalist totaal ontgaan.
Nico bloembergen als ‘valedictorian’ in rokkostuum
Bijna alle leraren en leraressen in die tijd waren gepromoveerd...
Harvard
Ik heb een halve eeuw gedoceerd aan Harvard University,
gesticht in hetzelfde jaar 1636 als de universiteit van Utrecht.
In Harvard, zowel als aan vele andere vooraanstaande universiteiten
in de Verenigde Staten, is het doel ”Quest for
Excellence”. Dit was ook een doelstelling van het Utrechts
Stedelijk Gymnasium in de jaren dertig.
Bijna alle leraren en leraressen in die tijd waren gepromoveerd
en hadden zeer goede vakkennis. Het onderwijsprogramma
legde sterke nadruk op klassieke en moderne talen,
Grieks, Latijn, Nederlands, Duits, Frans en Engels. De
geschiedenislessen besteedden veel tijd aan de oude beschavingen
van Mesopotamië, Egypte, Athene en Rome. Ze kwamen
niet veel verder dan de Franse Revolutie. Het curriculum
bevatte geen gamma richting. Sociologie, psychologie, economie
en moderne politiek ontbraken totaal.
Het onderwijs in de wiskunde was goed en ik genoot in de
bètarichting van zeer goede lessen en practica in de natuurkunde,
scheikunde en biologie. Ik koos natuurkunde voor
verdere studie, omdat dit vak de meeste uitdaging bood. Ik
heb ergens gelezen dat van alle in Nederland getogen
Nobelprijswinnaars in de natuurwetenschappen ik de enige
ben met een gymnasiale opleiding. Alle anderen kwamen
van de HBS.
In een voorwoord voor mijn proefschrift in 1948 schreef ik
”Nog steeds ben ik dankbaar dat het Utrechts Stedelijk
Gymnasium aan het begin van mijn studie heeft gestaan”.
Dat kan ik nu aan het einde van mijn wetenschappelijke
loopbaan herhalen. Mijn dissertatie ging over kernmagnetische
resonantie (NMR), en beschreef relaxatieverschijnselen

12 |
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
die later de basis zouden vormen voor magnetic resonance
imaging (MRI), zeer belangrijk voor de medische diagnostiek.
Dit werk is de reden dat een NMR-laboratorium
aan de Utrechtse Universiteit mijn naam draagt. Het werd in
2001 ingewijd in de Uithof.
Ik keer nu terug naar mijn gymnasiumtijd. Behalve de gymnastiek
vereniging Isthmia werden andere sporten buiten
schoolverband bedreven. Ik was een actief hockeyer in de
SCHC in Bilthoven en ik zeilde veel in Loosdrecht. Met mijn
vader maakte ik kanotochten door het hele land. Ik was
actief in de toneelvereniging Lampomene, en speelde een rol
in de opvoering van “The importance of being Earnest” van
Oscar Wilde. Ik was ook lid van een exclusief, quasi-geheim
dispuut gezelschap Mentor, opgericht in 1878. Ik weet niet of
het nog bestaat. We bespraken filosofische en literaire zaken
met studentikoos ritueel, nageaapt van het Studentencorps.
Broers en zussen
Mijn gymnasiale opvoeding speelde zich af tegen een achtergrond
van familieleven dat aardig is beschreven in een zeer
recente plaatselijke publicatie. Dr. Rob Herder schreef als
hoofdredacteur een artikel ”Nico Bloembergen, fysicus in
licht” in De Biltse Grift, Juni 2006, pp34-50.
Mijn twee zusters, Diet en To, liepen ook het gymnasium af.
Diet was “valedictorian” in 1941. Zij gebruikte haar intellect
in de administratie van de artsenpraktijk van haar man in
Roermond en in de opvoeding van hun zes kinderen. Zij
speelde ook een rol in gemeentelijke commissies en als
gecommitteerde bij eindexamens. Mijn zuster To werd doctoranda
in de Franse taal en letterkunde. Ze werd lerares in
dit vak aan het gymnasium in Ede. Daar heeft ze met enthousiasme
een bloeiende afdeling van de Alliance Francaise
opgericht. Beide zusters zijn overleden.
Mijn jongste broer Auke, zeven jaar jonger dan ik, liep het
gymnasium af gedurende de Tweede Wereldoorlog. Hij werd
hoogleraar in het burgerlijk recht in Leiden, en daarna
Raadsheer in de Hoge Raad in Den Haag.
Twee andere broers, Evert en Herbert, fietsten in hun schooljaren
in tegenovergestelde richting naar het Baarns Lyceum.
Evert, twee ouder dan ik, promoveerde in de rechten, had een
succesvolle loopbaan in het zakenleven, dat hij beëindigde
als president van de Verenigde Nederlandse Uitgevers, VNU.
Herbert werd een zeer gewaardeerde huisarts in Gorkum. Op
zijn afscheidsreceptie kwamen meer dan negen honderd personen.
De vier broers, met echtgenoten, hadden een recente reünie
op 29 Mei 2006 in Bilthoven, dichtbij het ouderlijk huis
waar we opgroeiden. Behalve de twee genoemde scholen
hebben onze ouders zonder twijfel een grote invloed gehad
op de levensloop van hun zes kinderen.
Verdere details over de wetenschappelijke loopbaan van
Bloembergen zijn te vinden op het internet, bijvoorbeeld
op www.google.com of www.yahoo.com.
[EJ]
KWOOT
Sternau: „Nou zit je wéér met kauwgom in je kop!“
LL1: „Nee meneer...“
LL2: „Ziet u mevrouw, er zit helemaal niks in deze kop.“
KWOOT
LL: „Wat doet u in uw vrije tijd?“
Landman: „Griekse woordjes leren.“
KWOOT
Van Coeverden: „We mogen nog niet naar buiten.
En de eerste die praat gaat eruit!“

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Goden ABC| 13
Hermes
Volgens de mythen is Hermes een zoon van Zeus en de bergnimf Maia. Maia was de oudste en mooiste
(en, naar men zegt, de meest verlegene) van de Pleiaden (berggodinnen, dochters van Atlas). Hermes werd geboren
in het gebergte van Arcadië. Zijn moeder wikkelde hem in dekens en ging slapen. Hij was al direct een vlotte
jongen, want hij kroop diezelfde nacht naar Thessalië, waar hij vee van Apollo stal en de lier uitvond.
List en behendigheid
Hermes is god van alles waarbij list,
behendigheid en snelheid te pas
komen. Positief of negatief. Dat wil
zeggen: bode van de goden, schutspatroon
van de herders, maar ook van de
dieven. Hij is beschermheilige van reizigers
en hun wegen, van handelaren
en spelers. Daarnaast is hij ook de god
van de slimme overreding (en vandaar
ook van de eloquentia). Hij is schenker
van (onverwachte) rijkdom (hermaion
(Gr) = buitenkansje); hij is beschermer
van de sportieve jeugd (vandaar de
naam van de Utrechtse atletiekvereniging
Hermes en de vele voetbalclubs
met die naam). Hij begeleidde bovendien
de zielen naar de onderwereld
(een uitvaartonderneming met die
naam is schrijver dezes niet bekend).
Argus-ogen
Na een dergelijke opsomming ontstaat
het beeld van een vluchtig persoon.
Vandaar misschien dat over Hermes
geen ‘eigen’ mythen bestaan. Hij verschijnt
in verhalen als zoon van Zeus,
die gewoon als zoon allerlei klusjes
moet klaren. “Begeleid jij Priamos
(vader van de Trojaanse Hektoor) even
naar het kamp der Grieken”, “Drijf jij
de kudde van koning Agenoor (vader
van de schone Europa) eens naar het
strand”. “Ga aan Kalypso vertellen dat
ze Odysseus nu maar moet vrijlaten”.
Iets uitgebreider wordt verhaald over
die keer dat Hermes naar de aarde
wordt gestuurd om Io, een beeldschoon
meisje dat is veranderd in een
glanzende, zilverachtige koe, te ontzetten
uit de bewaking van Argos. (Io is
bemind door Zeus en een vertoornde
Hera wijst Argos aan om haar vast te
houden).Hermes vermomt zich behendig
als herder en weet met een herdersfluit
(syrinx) en zijn eloquentia inderdaad
alle honderd Argus-ogen dicht te
krijgen. Daarna onthoofdt hij deze
gigant en kan Io vluchten. Argos wordt
door Hera (als beloning of straf?) in
een pauw veranderd, de honderd ogen
sieren zijn staart.
Amsterdamse beurs
In oude tijden werd Hermes voorgesteld
als een man met baard, later als
jonge man met vleugels aan zijn hoed
en zijn sandalen, en met een herautstaf
of zelfs een toverstaf. Hermes werd bij
de Romeinen Mercurius genoemd. Een
beeld van hem staat in het beursgebouw
in Amsterdam (…handelaren,
sportieve jeugd en dieven…) Zoals daar
werd hij vaker afgebeeld: vanaf een
zuiltje overziet hij alles.
[MH]

14 |Klassieke boeken
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Menselijke grandeur en onsterfelijke poëzie
De Vox vroeg vier docenten van de sectie Klassieke Talen naar hun favoriete boektitel. Over de
Aeneis als must-read, de eeuwige waarde van de thematiek van Ovidius’ Metamorfosen, en de
twaalfduizend verzen suspense van de Odyssee van Homerus.
Arma virumque cano…
‘Mijn verhaal gaat over oorlog en een man…’ Zo begint een
van de meest beroemde en meest geprezen literaire kunstwerken
uit de Latijnse literatuur, de Aeneis van Vergilius. Het
nationale epos van de Romeinen verhaalt over de lange
tocht, die de pius Aeneas maakt vanuit het brandende Troje
en via Carthago, het rijk van koningin Dido, naar de Italische
kust is gekomen om aldaar het Romeinse volk te stichten.
‘Na 2000 jaar is de Aeneis nog altijd een
must-read voor iedereen’
Niet alleen heeft Vergilius de Ilias en Odyssee van Homerus
tot één werk weten te vormen, maar heeft hij deze topwerken
ook weten te vermengen met de meest tragische liefdesgeschiedenis
aller tijden: die tussen Dido en Aeneas.
Al lezende zal de lezer niet alleen geraakt worden door het
prachtige poëtisch taalgebruik van Vergilius, maar zal hij ook
versteld staan van de diepe symboliek en talloze literaire en
historische verwijzingen die in het werk aanwezig zijn.
Dit alles heeft de Aeneis al in de Oudheid tot een klassieker
gemaakt en toen al werd het epos op scholen gebruikt om de
jonge Romeinen op te leiden in taal en literatuur. Na zijn
dood kreeg Vergilius een haast goddelijke status die zelfs in
de christelijke Middeleeuwen gehandhaafd bleef. Niet voor
niets heeft Dante in zijn Divina Comedia Vergilius gekozen
tot leidsman op zijn reis door de hel naar het paradijs.
Vergilius heeft met zijn Aeneis een onmeetbare invloed
gehad op de Europese literatuur en deze kan nauwelijks overschat
worden. In de gehele wereldliteratuur zijn ontelbare
verwijzingen naar zijn gedichten terug te vinden. Auteurs uit
alle landen en tijden hadden en hebben aan hem een enorme
inspiratiebron. Het is om al deze redenen dat 2000 jaar
na de publicatie van de Aeneis dit meesterwerk nog altijd een
must-read is voor iedereen!
[Stefan Landman]
De Metamorphosen van Ovidius: eeuwige roem én
invloed ‘En tot in verre landen, waar Romeinse macht zal
heersen, zal men mij lezen en ik zal door eeuwen heen - als
dichterswoorden waarheid zingen – roemvol blijven leven.’
(XV, 877-879)
‘Talloze dichters, schilders, beeldend kunstenaars
en componisten zijn in de loop der eeuwen
door Ovidius geïnspireerd’
Hoewel dit voor moderne maatstaven een enigszins arrogant
einde lijkt van een epos, blijkt Ovidius zichzelf retrospectief
toch nog onderschat te hebben: niet alleen wordt hij ook nog
gelezen in landen waar nooit Romeinse macht geheerst
heeft, maar ook heeft zijn epos vele andere doelen, behalve
slechts leesvoer, gediend. Vele dichters, schilders, beeldend
kunstenaars, componisten, en andere liefhebbers zijn
immers in de loop der eeuwen door zijn werk geïnspireerd.
Denk aan de adembenemend mooie beelden van Bernini,
het prachtige Orpheusgedicht van Rilke en de schitterende
opera van Monteverdi. Dit zegt iets over de kracht van zijn
poëzie, de eeuwige waarde van zijn thematiek en de mate
waarin de mythes die hij beschrijft tot de verbeelding spreken.
Wie wordt er immers niet bewogen door de tragiek van
een Orpheus die te vroeg omkijkt, of je het nou, zoals
Presser, in de context van de Tweede Wereldoorlog plaatst, of
zoals Vestdijk interpreteert als een narcistische actie van
Orpheus, wiens dichtkunst Ovidius natuurlijk evenaart.

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
| 15
‘Wie de wereld van de Odyssee binnengaat,
verlaat voor even de tijd’
In vijftien boeken neemt hij ons mee van de schepping van
de mensheid tot de dood van Julius Caesar, een keerpunt in
de Romeinse geschiedenis. Beïnvloed door het filosofische
gedachtegoed van Pythagoras, heeft Ovidius onder het motto
‘er is niets in deze hele wereld dat blijft’ de metamorfosen als
thema van zijn epos genomen. Door middel van gedaanteverwisselingen
komt een groot aantal fascinerende thema’s,
mythen en zelfs geschiedenis aan bod. De esthetiek van zijn
poëzie is prachtig weergegeven in de metrische vertaling van
Marietje d’Hane-Scheltema. Ovidius zelf heeft nog het beste,
dit keer onbedoeld, de invloed van zijn eigen werk weergegeven
in de woorden:
‘Geen enkel ding in dit heelal, geloof me, gaat teloor,
maar alles wisselt en vernieuwt.’
[Cecilia Orbán en Laurien Crump]
Homerus’ Odyssee - een hoogbegaafde familie herenigd
Wie Homerus voor het eerst leest, wordt onmiddellijk getroffen
door de overvloedige rijkdom van zijn poëzie. De
bedwelmende betovering die uitgaat van zijn vele herhalingen,
formules, vergelijkingen en vooral van zijn epitheta
ornantia blijft iedere lezer bij: zilvervoetig, blankarmig,
blauwogig, flonkerhelmig, slankenkelig, rozenvingerig, wolkenverzamelend.
Deze sierende bijvoeglijke naamwoorden
vormen de kroonjuwelen van Homerus’ stijl.
De door het lot uiteengeslagen koninklijke familie van
Ithaka wordt vooral ‘gesierd’ met epitheta die haar intelligentie
benadrukken. Odysseus is ‘listig en slim’, zijn vrouw
Penelope ‘heel verstandig’, Telemachos, hun kind, ‘denkt bijzonder
goed na’. Geen wonder dat de Godin van de
Intelligentie, Pallas Athene, een zwak heeft voor dit hoogbegaafde
gezin.
Onder haar goddelijke bescherming zal de jonge kroonprins
op zoek gaan naar de vader die hij nooit heeft gekend, zal de
oude vorst zelf na tien jaar oorlog en nog eens tien jaar avontuur
terugkeren naar zijn koninkrijk en zal de verstandige
vorstin zich na twintig jaar tenslotte weer in de armen van
haar echtgenoot storten.
En dat alles vervat in twaalfduizend verzen suspense, onverwachte
wendingen, woeste zeestormen, rozenvingerige zonsopgangen,
liefde, trouw, ontroering, avontuur, monsters,
hogere machten, menselijke grandeur, maar bovenal onsterfelijke
poëzie! Als Odysseus en Penelope eindelijk, na twintig
jaar scheiding herenigd, hun eerste liefdesnacht beleven,
zet Pallas Athene de kosmos stil. Homerus beschrijft het zo:
’Over die vertedering zou het rozerood morgenlicht zijn verrezen,
als niet de blauwogige godin Athene het anders
beschikt had. Zij vertraagde de lange nacht aan het eindpunt
en in het Oosten deed zij de gouden Dageraad toeven bij
Okeanos’ stroom en verbood haar de snelvoetige paarden in
te spannen, die het licht brengen aan de mensen, Lampos en
Phaëton, het span van Eos’ wagen.’
Wie de wereld van de Odyssee binnengaat, verlaat voor even
de tijd. Het is alsof Pallas Athene speciaal voor hem het huidige
heelal stil zet. Hij waant zich ver weg en lang geleden, in
een wereld die heel vreemd lijkt en toch heel dichtbij. Het is
de kracht van Homerus’ poëzie, het ritme van zijn verzen, de
diepte van zijn psychologie en de brille van zijn plot die dit
effect al achtentwintig eeuwen, als in een eindeloze liefdesnacht,
bij zijn lezers te weeg brengen.
[Patrick Nieuwenhuyse]
Vox Hieronymi-aanbieding:
Korting op de boeken van Ovidius,
Homerus en Vergilius. [pagina 16]

16 |Kortingsbonnen
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Vox Hieronymi-aanbieding: korting op Ovidius
Tegen inlevering van deze bon bij de boekhandel krijgt u
twee euro korting op de aanschaf van Ovidius
Metamorphosen (Athenaeum - Polak & Van Gennep),
isbn 9025336787. U betaalt geen €14,95 maar €12,95.
Deze actie loopt van 6 juli 2006 tot 6 september 2006.
Actienummer: 901-16155
Vox Hieronymi -aanbieding: korting op Homerus
Tegen inlevering van deze bon bij de boekhandel krijgt u
twee euro korting op de aanschaf van de Odysseia van
Homerus (Athenaeum - Polak & Van Gennep) isbn
9025320384. U betaalt geen € 14,95,- maar € 12,95.
Deze actie loopt van 6 juli 2006 tot 6 september 2006.
Actienummer: 901-16179
Vox Hieronymi -aanbieding: korting op Vergilius
Tegen inlevering van deze bon bij de boekhandel krijgt u
twee euro korting op de aanschaf van Het verhaal van
Aeneas van Vergilius (Athenaeum - Polak & Van Gennep)
isbn 9025358799. U betaalt geen €14,95,- maar €12,95.
Deze actie loopt van 6 juli 2006 tot 6 september 2006.
Actienummer: 901-16162

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
LAPP-TOP| 17
Kennismaken met de universiteit
Het afgelopen voorjaar maakten acht leerlingen van het USG met regelmaat de gang naar de
Universiteit Leiden om intensief kennis te maken met de echte wetenschap.
Acht leerlingen van het USG volgden het zogenaamde LAPP-
Top programma. Dat staat voor Leiden Advanced Pre-university
Programme for Top students. Het biedt kortdurend academisch
onderwijs voor gemotiveerde en ambitieuze leerlingen
uit 5 en 6 VWO. Zo worden wetenschapsgebieden onder
de aandacht gebracht die voor de universiteit belangrijk zijn
en die niet op het VWO worden gedoceerd. Het is overigens
wat anders dan het Pre-University College (PRE). Dat is een
programma waarbij leerlingen twee jaar lang elke maandagmiddag
colleges in Leiden volgen.
LAPP-Top is bedoeld voor leerlingen die het VWO makkelijk
aankunnen. Meer dan gemiddelde studieresultaten zijn een
must. Het gaat hier namelijk om hoogwaardige en zeer
exclusieve programma’s waardoor de leerlingen zich absoluut
uitgedaagd zullen voelen. Zo kunnen ze alvast uitproberen
of de studie die ze op het oog hebben ook echt iets voor
ze is. LAPP-Top kost niets. Alleen de reiskosten en excursies
moeten de leerlingen zelf betalen.
Beperkt aantal plaatsen
Een aantal van onze vijfde- en zesdeklassers was zo gemotiveerd
en ambitieus, dat zij besloten zich in te schrijven voor
dit extra leerprogramma aan de universiteit van Leiden.
Van de tien leerlingen van het USG die zich opgaven werden
er uiteindelijk acht toegelaten.
Dat is met een score van 80% niet slecht, als je bedenkt dat
er maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar zijn.
De deelnemers waren stuk voor stuk geïnteresseerd en gemotiveerd
in de verschillende programma’s, ook al moesten ze
naast hun schoolverplichtingen ook extra werktijd voor
LAPP-Top vrijmaken. Voor de meeste programma’s werd
bovendien huiswerk opgegeven.
Van Duits tot Wijsbegeerte
Er waren in totaal zestien verschillende onderwerpen, van
Duitse taal en letterkunde tot Wijsbegeerte. Elvira Davidsz en
Iris Verstraelen besloten het programma te volgen van Talen
en Culturen van China. Hanneke van Keep koos voor
Literatuurwetenschappen. Daar was het onderwerp
‘Detectives: hoe spannend?’. Marries van Hoef volgde bij
Informatica een programma over ‘Smart Coding, Smart
Programming’. Sander Willems koos voor Life Science &
Technology en een programma over ‘Het belang van DNA’.
Dafne van Kuppevelt verdiepte zich bij psychologie in ‘De
mysteries van het brein in ontwikkeling’. Marjolein Bransen
volgde bij Vergelijkende Indo-Europese taalwetenschap een
programma over ‘Taal - de levende tijdmachine’. Rosemarijn
Verdenius koos ten slotte bij Griekse en Latijnse Taal en
Cultuur voor een programma over ‘Antieke normen en
waarden’.
Alle deelnemers hebben een certificaat ontvangen voor hun
inzet en prestaties. Hierop staat ook het aantal studielasturen
vermeld voor het programma dat zij gevolgd hebben. Dit certificaat
kan school laten meetellen voor het VWO-examen.
[JvdL]
Ieder jaar wordt er een nieuw LAPP-Top programma
samengesteld. Het programmaboekje LAPP-Top 2006-
2007 verschijnt in oktober. Meer informatie over het
programma, deelname en inschrijving is te vinden op
www.lapp-top.leidenuniv.nl.

18 |Uit de media
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Baasjes, regelneven en tussenbaasjes
In NRC Handelsblad maakte columnist Leo Prick zich druk over de toenemende rol van managers
in het onderwijs. Hieronder zijn klaagzang over baasjes en tussenbaasjes. Daarna dient USGrector
Hanneke Taat hem van repliek: ‘De afstand tussen managers in ivoren torens en de dagelijkse
onderwijspraktijk is op het USG niet herkenbaar.’
Regelneven
Op een vorige week in Den Haag
gehouden congres ‘Van BeroepsZeer
naar BeroepsEer’ stond het probleem
centraal, dat in allerlei sectoren zoals
de rechterlijke macht, politie, gezondheidszorg
en het onderwijs steeds meer
de managers de dienst uitmaken. Zij
putten zich uit in het opstellen van procedures,
schrijven voor, controleren en
coördineren, en ontnemen daarmee de
uitvoerders steeds meer de vrijheid hun
werk naar eigen inzicht in te richten. Bij
die gelegenheid hield minister
Veerman een uitstekende inleiding
waarin hij schetste hoe deze alom om
zich heen grijpende ontwikkeling in
organisatiecultuur mensen hun plezier
in het werk ontneemt en ertoe leidt dat
ze zich er ook steeds minder verantwoordelijk
voor gaan voelen.
Zo nu en dan krijg ik mail van lezers
die zich verontrust tonen over het
almaar toenemende management op
hun school. Daaronder ook interessante
constateringen van docenten die er
een tijdje uit zijn geweest en na een
baan elders of het opvoeden van kinderen
terug zijn gekeerd naar hun oude
school. Zij verbazen zich over de sterk
veranderde cultuur waarbij allerlei
bazen en tussenbaasjes met managementtaken
de leraren voor de voeten
lopen, terwijl diezelfde school vroeger
tot tevredenheid van iedereen uitstekend
marcheerde met één rector en vier
conrectoren die ook nog een deel van
de tijd lesgaven. Die leraren klagen dus
niet omdat er meer directieleden zijn
gekomen, maar over het feit dat er
steeds meer regelneven de leraren voor
de voeten lopen, hun de wet voorschrijven,
hun verhinderen te werken op de
manier die zij de beste vinden.
Pieter Hettema, voorzitter van
Schoolmanagers VO, denkt hier heel
anders over, getuige zijn ingezonden
brief vorige week op deze pagina. Het
was in zijn ogen niet juist, wat ik
beweerde, dat scholen steeds meer geld
zouden uitgeven aan beleid, bestuur en
beheer. Het tegendeel was het geval.
Schooldirecties vormen momenteel
slechts 4,4 procent van de totale personeelsformatie,
een percentage dat de
laatste jaren alleen maar is gedaald,
aldus Hettema. Maar daar gaat het
natuurlijk helemaal niet om, om de
vraag of die bazen en tussenbazen zich
tooien met de titel directeur. Het zal de
leraren worst zijn of er nu drie of vier
conrectoren zijn, maar wat hen het plezier
in het werk ontneemt is dat hun,
als gevolg van de steeds meer om zich
heen grijpende managementcultuur,
hun professie wordt afgenomen. Deze
ontwikkeling zien we vooral in de
onderwijsinstellingen die het langst
autonomie genieten zoals de hogescholen
en de ROC's. […] Er is geen
enkele reden om te verwachten dat het
in Hettema's voortgezet onderwijs, dat
nog maar kort op eigen benen staat,
niet diezelfde kant op zal gaan. Ook
daar zien we ontwikkelingen waarbij
allerlei regelneven steeds meer taken
naar zich toetrekken, alle creativiteit de
kop wordt ingedrukt, en leraren
gedwongen worden in een knellend
keurslijf waarmee hun alle arbeidsvreugde
wordt ontnomen.
[Leo Prick - NRC Handelsblad 15 april
2006]

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
| 19
‘Regelneven’?
Bij het lezen van de column
‘Regelneven’ van Leo Prick gaat het in
wezen om de vraag wie en wat onder
‘management’ valt. Het is een te pas en
te onpas gebruikte term, die voor velerlei
uitleg vatbaar is. Op het USG werken
we sinds dit schooljaar met een
‘managementteam’, bestaande uit de
houden en daarom zorgen voor een
duidelijke en aantrekkelijke profilering.
En dan hebben we het nog helemaal
niet over het onderwijs zelf, waar het
toch uiteindelijk allemaal om draait.
Onderwijsvernieuwingen, competentiegericht
leren, maatschappelijke
betrokkenheid, internationalisering,
de leerlingen niet willen laten ondergaan
in een anonieme massa.
Het streven naar en realiseren van
steeds grotere scholen uit de jaren
tachtig en negenetig van de vorige eeuw
heeft nu dit verguisde effect van op het
oog steeds meer ‘managers’ met zich
meegebracht. In dat opzicht geldt voor
‘Er is wel degelijk een heleboel ‘regelwerk’ bij gekomen
in de laatste tien jaar’
schoolleiding, de administratie en het
hoofd algemene zaken. Tien jaar geleden
heette een zodanig samengesteld
team ‘de staf’.
Nu wil ik niet beweren dat het hier
puur om een taalkundige inflatie zou
gaan. Er is wel degelijk een heleboel
‘regelwerk’ bij gekomen in de laatste
tien jaar. De overheid wil de scholen
zoveel mogelijk autonomie verlenen,
op zich een mooi streven, maar het
betekent wel dat scholen veel zaken
zelf moeten regelen, die voorheen door
ministerie of gemeente geregeld werden.
Kwaliteitsmanagement, integraal personeelsbeleid
(waarvan een uitgebreide
gesprekscyclus deel uit maakt), een
geëigende leerlingzorgstructuur, arboen
veiligheidsbeleid, financieel en facilitair
management, het is een greep uit
de vele beleidsterreinen die vanuit Den
Haag aanbevolen worden, liefst in de
vorm van een beleidsplan op elk terrein,
een evaluatieronde met evaluatieverslag
en een nieuw beleidsplan ter
verbetering. Hoe voorkom je dat dit
uitloopt op zinloze bureaucratie?
Daarnaast moeten we ons in een competitieve
omgeving staande weten te
stimulering van de bètavakken en -studies,
ook dit is weer een greep uit de
onderwerpen die voor goed onderwijs
op de agenda staan. Daar staat ook
ieder weldenkend mens met een realistische
kijk op de huidige en toekomstige
maatschappij helemaal achter. De
kunst is daarom een balans te vinden
in aandacht voor het primaire proces in
de school en voldoen aan alle beleidseisen.
De kritiek die Leo Prick verwoordt, is
denk ik meer gericht op het bovenschoolse
management of het management
van zeer grote HBO-opleidingen
en ROC’s. Of de managers daar hun
eigen werk creëren kan ik niet beoordelen.
Uit ervaring met mijn eigen kinderen
weet ik wel dat bijvoorbeeld het
aantal contacturen per week op dergelijke
opleidingen bedroevend laag kan
zijn.
In het Voortgezet Onderwijs is een dergelijke
cultuur gelukkig nog geen veel
voorkomend verschijnsel. Dat er op
grote scholengemeenschappen kleinere
eenheden worden geformeerd onder
leiding van wat Prick dan noemt ‘de
tussenbazen’ is onvermijdelijk als we
HBO en ROC hetzelfde. Inmiddels is
de trend terug naar de menselijke maat.
Een schoolgrootte van ongeveer 600
leerlingen wordt door menig pedagoog
én politicus geadviseerd.
Op het USG zijn we overtuigd van de
juistheid van deze maat. De lijnen zijn
kort, er is veel ruimte voor eigen initiatief
van leerlingen en docenten, de
schoolleiding geeft les, is aanwezig bij
rapportvergaderingen, houdt zich
direct bezig met leerlingenzorg enz.
Het huidige pedagogisch-didactische
traject is een gezamenlijk project van
docenten en schoolleiding. Naast daadwerkelijke
deelname van de schoolleiding
is er regelmatig overleg over de
ontwikkelingen tussen (clusters van)
secties en de schoolleiding.
De afstand tussen managers in ivoren
torens en de dagelijkse onderwijspraktijk
die in de column geschetst wordt, is
op het USG niet herkenbaar. De grote
betrokkenheid van alle geledingen bij
het onderwijs en de onderlinge verbondenheid
bieden een uitstekende stimulans
voor een uitdagend onderwijsklimaat.
[Hanneke Taat]

20 |Studiebelasting
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Van onderbouw naar bovenbouw
De overgang van de derde klas naar de vierde klas blijkt voor veel gymnasiasten erg groot te zijn.
De werkdruk neemt toe en als leerlingen niet heel goed kunnen plannen, komen ze in tijdnood.
Een pleidooi van een ouder voor een andere aanpak.
Met een paar kinderen in de bovenbouw heb ik gemerkt
hoe groot de overgang is van de derde naar de vierde klas.
Ook van andere ouders heb ik dezelfde geluiden gehoord.
Was het nog zo dat in de derde klas regelmatig tussen de
toetsweken repetities en SO’s werden afgenomen, in de vierde
klas worden de toetsmomenten teruggebracht naar de
toetsweken, waarin de gehele hoeveelheid stof uit de voorliggende
periode wordt getoetst. Veel ouders zijn hiervan
niet goed op de hoogte. Zij zetten alles af tegen hun eigen
ervaringen - de eigen middelbare schooltijd, die toch enigszins
anders van opzet was.
Planning
Uitgangspunt van het systeem dat met de tweede fase een
aantal jaren geleden werd ingevoerd, was dat leerlingen in
deze leeftijdsfase zelfstandig kunnen werken. Toch overzien
de meeste leerlingen de nieuwe situatie niet goed. Ze denken
dat ze nog zeeën van tijd hebben en plannen daardoor
alles op het laatste moment. Daardoor komen ze in tijdnood
in de toetsweken en presteren ze dus onder de maat.
Voor enkele vakken tellen de cijfers ook al mee voor het
schoolexamencijfer, waardoor veel leerlingen met een lager
cijfer beginnen dan ze eigenlijk verdienen of zouden kunnen
halen. Het is daarom van het grootste belang dat leerlingen
in de vierde klas vanaf het begin van het nieuwe
schooljaar meteen goed beginnen met een goede planning.
Zowel docenten als ouders moeten hen daarbij op een positieve
manier helpen. Immers, er worden al vakken voor de
eindlijst (schoolexamen) afgesloten.
Ook worden er in vergelijking met de derde klas veel praktische
opdrachten (werkstukken) gemaakt, waarvoor leerlingen
intensief met elkaar moeten samenwerken. Het
maken van deze opdrachten en het samenwerken kost veel
tijd. Hierbij is dus een goede planning wederom van
belang.
Werkdruk toetsweken
Toetsweken worden door veel leerlingen als erg belastend
en ook niet als zinvol ervaren. Meestal worden er in één
week rond de elf (soms wel dertien!) toetsen afgenomen,
waarvoor hard gestudeerd moet worden. De praktijk wijst
uit dat de opname van de stof voor het grootste deel in het
kortetermijngeheugen plaatsvindt, waardoor veel van de
geleerde stof meteen weer vergeten wordt.
Het is misschien handiger en zinvoller om de toetsmomenten
te verdelen over het gehele jaar. Dan blijven de leerlingen
het gehele jaar aan het werk en kunnen ze zich de stof
op een constructievere wijze eigen maken, met blijvend
resultaat. Ook voor docenten wordt de werkdruk verdeeld,
omdat zij de stof en de toetsen kunnen spreiden. Ook het
nakijkwerk en het bespreken van de toetsen wordt zo beter
verdeeld.
Door een goede planning en goede verdeling van de werkzaamheden
kan het schooljaar door zowel docenten als
leerlingen weer uitdagend en inspirerend worden. Dat zal
uiteindelijk de onderwijskwaliteit ten goede komen.
[EM]
De school heeft door ervaringen van de afgelopen jaren dit
probleem ook gesignaleerd en gaat een overgangsfase
(middenbouw) invoeren. In een volgend nummer van de
Vox hopen we hier uitgebreider over te kunnen berichten.

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Jaarboekcommissie| 21
Tweede Jaarboek
Aan het einde van het schooljaar verschijnt voor de tweede keer het Jaarboek.
Eind juni rolde het 96-pagina dikke
USG Jaarboek van de persen. De leden
van de Jaarboekcommissie hebben er
heel wat tijd in gestoken. Vanaf oktober
vorig jaar hebben ze om de twee
weken vergaderd, ze hebben alle
feesten en activiteiten bezocht om
daar verslag van te kunnen doen, en
leerlingen aangespoord foto’s en bijdragen
te leveren. In de
Jaarboekcommissie is elk jaar met
twee leerlingen vertegenwoordigd:
Cathelijne Schuitemaker (1C), Maaike
Weerdesteyn (1c), Arnoud Terwindt
(2b), Chris Fotiadis (2b), Willemijn
Brouwer (3c), Bram Hallo (3c),
Thomas Schuitemaker (4c), Robert
Bootsma (4a), Lotte Dijkmans van
Gunst (5a), Liesbeth Boersma (5c),
Lotte Langbroek (6c) en Jill Herpers
(6c). “Wij hebben de leerlingen begeleid,
maar wij probeerden zo veel
mogelijk op de achtergrond te blijven”,
vertelt docente Jacobine
Hoorntje een week voor verschijning
van het Jaarboek. “De leerlingen hadden
het initiatief en zij moesten het
doen.” Samen met docent Gert
Welleweerd bewaakte zij de deadlines.
“Het wordt een prachtig Jaarboek,
beduidend mooier dan vorig jaar”,
zegt ze.
Leuker en meer inhoud
Chris Fotiadis en Liesbeth Boersma
beamen dat direct. “Het Jaarboek is
veel leuker en heeft meer inhoud dan
vorig jaar”, zegt Chris. Hij zit voor het
tweede jaar in de Jaarboekcommissie.
“Elk jaar heeft nu een eigen pagina en
er zijn extra pagina’s, zoals de lovepage
met stelletjes van het hele afgelopen
jaar en een jaaroverzicht.”
Liesbeth vult aan: “Met de vele foto’s
en de fotobalken die onderaan de
pagina doorlopen is het nu meer naar
leerjaar ingedeeld. Daarom is het meer
een echt jaarboek dan een klasseboek,
wat het vorig jaar vooral was.”
Vijfdeklasser Liesbeth zit voor het eerste
jaar in de Jaarboekcommissie. Zo
kon ze nog wat extra uren bij elkaar
sprokkelen voor het vrije deel, dat
iedere leerling in de bovenbouw met
duizend uur moet invullen. Een buitenschoolse
activiteit als het Jaarboek
levert veertig uur op. “Maar in werkelijkheid
hebben we er veel meer uren
aan besteed.” Volgens Chris moet je
voor het Jaarboek de nodige vrije tijd
opofferen. “Maar dat is wel de moeite
waard, want het is heel gezellig met de
Jaarboekcommissie.”
Bijzondere omslag
Het resultaat mag er zijn. Vierdeklasser
Rosa de Vries maakte een bijzondere
omslag. Om voldoende foto’s te krijgen,
organiseerde de
Jaarboekcommissie eerder dit jaar een
spectaculaire en luidruchtige fotoshoot:
in de hal van de school kon
iedereen met een professionele camera
gefotografeerd worden. Wie op de foto
ging, kreeg een lolly.
Dit Jaarboek is het tweede in wat een
lange reeks moet gaan worden. “Er is
nog geen grote Jaarboektraditie”, zegt
Liesbeth. “Als ik straks van school ga,
heb ik drie Jaarboeken terwijl ik hier
zes jaar heb gezeten. Dat is wel jammer.
Het is anders als je van de eerste
tot en met de zesde klas alle
Jaarboeken hebt. Dan zie je alle veranderingen.”
Ook na de vakantie is het Jaarboek
nog te koop.
In de eerste week na de vakantie
zal de Jaarboekcommissie in de
grote pauze in de hal met een tafel
aawezig zijn.
Het Jaarboek kost 15 euro.

22 |Tsjechië-reis
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Verslag van de reis naar Tsjechië
Dinsdag 30 mei 2006
Klokslag 12 uur in de middag is het
dan eindelijk zover. We verzamelen op
het Utrecht Centraal Station bij de
‘meeting point’. Een aantal mensen
wisselen nog even snel geld om, want
in Tsjechië hebben ze geen euro’s,
maar kronen. Met ouders die ons uitzwaaien
op het perron vertrekken we
goedgehumeurd naar Schiphol. Onze
groep bestaat uit 12 leerlingen en een
leraar, meneer Landman. ’s Avonds zal
mevrouw Crump zich ook nog bij ons
voegen. De reis verloopt voorspoedig.
Ondanks voorspeld slecht weer is het
prachtig wanneer we opstijgen van
Schiphol. Voor sommigen is het de
eerste keer vliegen, dus wat zenuwen
zijn wel aanwezig!
We landen op het vliegveld van
Bratislava, Slowakije. Hier is het helaas
een stuk minder mooi weer, een beetje
druilerig. Na wat problemen met het
kopen van de buskaartjes (we moeten
een aantal keer koffie kopen om
genoeg kleingeld te hebben), pakken
we de bus richting station. We kijken
onze ogen uit, want de omgeving van
Bratislava is heel anders dan we
gewend zijn in Nederland. De stad ligt
gedeeltelijk op een heuvel. Onze eerste
indruk is dat het een beetje vervallen
is, met veel hoge gebouwen en overal
graffiti. De trein waarin we vanaf
Bratislava naar Brno reizen doet ons
denken aan Harry Potter. Er zijn coupé’s
voor acht personen, en de trein is
heel oud! De deuren zijn niet groot en
automatisch, maar heel smal en met
een handvat. Best wel even wennen
dus, voor ons, verwende
Nederlanders! Maar het zorgde wel
voor super veel lol, vooral toen we het
vreselijk vieze toilet ontdekte. De
treinreis duurde 2,5 uur. Halverwege
komt de douane langs voor paspoortcontrole,
maar wij denken dat het de
conducteur is. Je staat er niet bij stil dat
er een douanier langs komt in de trein!
Zitten wij allemaal klaar met onze
kaartjes, blijkt het de douane te zijn!
De douanier is not amused. Ondanks
dit kleine voorval rijden we rond
22.00 uur veilig Brno binnen. Iedereen
is erg opgewonden en nieuwsgierig.
Brno ziet er in alle avondlichten
prachtig uit. Op het station vallen de
Tsjechen en Nederlanders elkaar dolblij
in de armen, en na een lange dag
reizen zijn we blij dat we eindelijk ons
bedje kunnen opzoeken. In een heel
andere omgeving dan normaal, dat
wel…
Woensdag 31 mei 2006
Om 9 uur begint ons programma.
Iedereen komt met ‘zijn Tsjech’ (zo
worden ze liefkozend genoemd) naar
hun school, het Slovanske
Gymnasium. Het is best fijn elkaar
weer te zien na een nacht in een
vreemd gezin. Alle Nederlanders praten
druk door elkaar heen, om te vertellen
waar ze terecht zijn gekomen. In
vergelijking met Nederland wonen er
meer mensen in een flat. De Tsjechen
leiden ons rond door de school, wat
een stuk grotere en ook ouderwetsere
school blijkt te zijn dan ons vertrouwde
USG. De deuren van de klaslokalen
zijn net kluisdeuren, enorm groot en
dik, met een groot slot erop. In de
(niet echt schone) toiletten blijkt één
rol toiletpapier voor iedereen te zijn. Je
moet dus, voordat je het toilethokje
ingaat, de nodige hoeveelheid toiletpapier
bij de wasbakken pakken.
Beetje apart… Na onze rondleiding
door school hebben we een afspraak
met een Tsjechische klas. We kijken
wat zij weten van Nederland en vergelijken
dat met wat onze Tsjechen ervan
weten, en daarna met wat wij ervan
weten. Dat levert verrassende en vooral
grappige resultaten op. Hierna lunchen
we in de schoolkantine. Dat
blijkt nogal een ervaring te zijn! De
Tsjechische leerlingen krijgen hier
iedere middag een warme maaltijd,
die wij (en ook onze Tsjechen) niet
echt even smakelijk vonden. ’s
Middags krijgen we een rondleiding
door het centrum van Brno. Er zijn een
aantal mooie gebouwen en fonteinen,
maar over het algemeen krijgen we het
beeld dat Brno nog niet ‘klaar’ is. Alles
is, zoals wij het noemen, ‘Under
Construction’. In elke straat zijn werkmannen
wel bezig met een gebouw of
de wegbedekking. Brno blijkt wel een
prachtig winkelcentrum te hebben,
met voor ons bekende winkels als
H&M. Het klinkt misschien raar, maar
je ziet verschil tussen Tsjechische en
Nederlandse mensen. Wij konden zo
de buitenlanders er tussenuit pikken.
De hele verschijning van Tsjechen is
anders. Het is moeilijk te omschrijven
waaraan dat ligt.
’s Avonds gaan we met zijn allen naar
het vuurwerkfestival. Deze is bij het
Tsjechische stuwmeer en er is ook een
grote kermis! Iedereen maakt lol en is
intens gelukkig. Wat een dag.
[Lisette Buijst]
Volledige verslag van de Tsjechië-reis is te vinden op onze site:
www.usgvox.nl

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
| 23
[Lisette Buijst]

24 |Bruggemans
vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Wel jammer dat het nu net mooi weer is en dat de WK volop
bezig is. Kom ik weer niet toe aan mijn huiswerk. En volgende
week heb ik een repetitieweek. Als dat maar goed komt.
Binnenkort moet ik alweer beginnen met leren voor de laatste
toetsweek. Deze keer begin ik op tijd. Mijn ouders hebben
mij een nieuw computerspelletje beloofd als ik een voldoende
haal. Ik wil de nieuwste van Warhammer: Age of
Reckoning. Dus ff mijn best doen en binnenkort weer lekker
gamen. Als ik dan een goed rapport heb kan ik er dus de hele
zomervakantie mee spelen.
Leren gaat al een beetje sneller. Als ik voor iedere les mijn
huiswerk maak en ook de lessen doorlees is het gelijk een
stuk makkelijker. Dat heb ik nu ontdekt. Als ik heel veel zin
heb, maak ik ook gelijk een verslag van de te lezen les.
Scheelt weer met leren voor de repetitie. Aan het begin van
het schooljaar klonk mij dat als veel werk en vooral overbodig
in de oren. Nu moet ik toegeven dat het best makkelijk
is. Alle verslagen stop ik in een map en als de toetsweek voor
de deur staat, leer ik van deze samenvattingen en voila het
voldoende is veiliggesteld.
Mijn moeder noemt dat ‘het licht zien’. Nou, ik zag het licht
wel, ik had alleen geen zin en tijd om het licht aan te doen
(zal ik maar zeggen). Dat had even een aanloop nodig.
School en leren is eigenlijk zo gek nog niet. Inmiddels weet
ik al heel veel over de verschillende klimaten in de wereld.
Dat is weer belangrijk als ik na mijn school wil gaan reizen.
Net als een aantal 6e klassers van het USG. Ik weet in ieder
geval al dat ik naar een tropisch klimaat wil. Geen kou en ijs
meer voor mij maar alle dagen zon en lekker warm.
Zo is het de laatste dagen ook. Lekker warm en zonnig. Te
mooi weer om huiswerk te maken. Volgens mij hebben de
docenten het ook door, want we krijgen momenteel weinig
huiswerk.
Weet je wat helemaal goed zit: Amor onze eigen muziekvereniging.
Pasgeleden was ik op de laatste Amoravond van dit
schooljaar. Dat het USG een modern gymnasium is klopt
helemaal. Het was net een show van Joop van de Ende. De
muziek was helemaal goed, de zang was goed en de presentator…
nou ja die went nog wel aan rumoerige zalen. Van
klassiek (o.a. Chopin en Debussy) tot hypermodern (Robbie
Williams), ze kwamen allemaal voorbij. Een ware Night of
the USG Proms. Alleen dan met gratis entree. Ik adviseer alle
ouders om de eerstvolgende Amoravond te gaan luisteren.
Het is het avondje zweten helemaal waard. Volgende keer
geef ik mij ook op met percussie. Dat heb ik nu een aantal
keren gehad tijdens de culturele dagen en is helemaal te gek.
Tijdens het trommelen laat ik mij helemaal gaan en swingt
mijn hele lichaam mee.
Te gek man. Beter dan drank of pesten.
Dat vind ik zo’n flauwe kul. Beetje schuw via je scherm
iemand anders afzeiken. Ben je fout bezig zeg. Het zegt meer
over jezelf als over die ander. Als je niet eens iemand in zijn
gezicht een sukkel durft te noemen, ben je zelf helemaal
fout, niet die ander.
Ach ja, er valt hier een hoop te leren. Maar ja, daarvoor zit ik
hier ook. En warempel; ik steek iedere week weer iets op.
Het USG is goed bezig, daar ben ik van overtuigd. Ik ben dan
ook een beetje bevooroordeeld. Ik wilde graag naar deze
school. Ben toegelaten en het is ook helemaal naar mijn
wens. Gelukkig maar.
Nu nog de laatste loodjes van de repetitieweek en als mijn
rapport goed genoeg is, laat ik volgend jaar vanuit de tweede
klas van mij horen. Dan ben ik brugpieper af. Jammer dat ik
mijn naam niet mee heb. Laat ik mij in de vakantie eens
beraden op een pseudoniem.
U hoort nog van mij.
[Bruggemans]
KWOOT
LL: „Dat antwoord klopt niet, hoor.“
Verweij: „Boeie!“
KWOOT
Van Coeverden:
„Het is lang niet gebeurd dat een vrouwelijke docent zwanger was.“

vox hieronymi
www.usgvox.nl
redactie@usgvox.nl
Schoolagenda| 25
USG Schoolagenda 2006-2007
Maandag 28 augustus
Ontvangst 1e leerjaar 10.00 – 13.00
Herexamens 10.00 – 11.00
Dinsdag 29 augustus
8.30 opening schooljaar
Donderdag 31 augustus
Info-avond (20.00 uur) voor ouders leerjaar 4
Donderdag 7 september
Info-avond (20.00 uur) voor ouders leerjaar 5
Donderdag 14 september
Infoavond (20.00 uur) voor ouders leerjaar 6
Donderdag 21 september
Drama Doe Dag
Donderdag 28 september
Infoavond (20.00 uur) voor ouders leerjaar 3
Maandag 2 - vrijdag 6 oktober
Terschelling (brugklas)
Vrijdag 13 oktober
Sportdag onderbouw, middenbouw en bovenbouw
Donderdag 19 oktober en vrijdag 20 oktober
Activiteitendag onderbouw en middenbouw
Zaterdag 21 oktober - zondag 29 oktober
Herfstvakantie
Maandag 4 december
Dies
Donderdag 21 en vrijdag 22 december
Activeitendag onderbouw en middenbouw
Zaterdag 23 december - zondag 7 januari 2007
Kerstvakantie
Maandag 19 februari - zondag 25 februari
Krokusvakantie
Donderdag 29 - vrijdag 30 maart
Schoolstrijd
Donderdag 5 april
Geen les
Maandag 9 april
2e Paasdag
Zaterdag 28 april t/m zondag 6 mei
Tulpvakantie
Zondag 6 mei - zondag 13 mei
Romereis klas 5
Donderdag 17 mei
Hemelvaartsdag
Maandag 28 mei
2e Pinksterdag
Maandag 25 juni - vrijdag 29 juni
Trierreis klas 3
Woensdag 4 juli
Diploma-uitreiking
Donderdag 5 juli
Sportdag
Maandag 16 juli - zondag 3 september
Zomervakantie