AMSTERDAM

SAIL
APPLAUS VAN
PUBLIEK
Eens in de vijf jaar beleven
de bootmannen van De
Koperen Ploeg hun mooiste
werkdag. Woensdag 19
augustus, de negende editie
van SAIL Amsterdam gaat van
start. Zestien bootmannen
werken op hun vrije dag om
straks ruim vijftig tall ships
aan te meren.
TEKST EN FOTO: LISETTE VOS
Zestien bootmannen staan in de thuishaven van De Koperen
Ploeg te popelen om aan de slag te gaan, tijdens
hun vrije dag nog wel. Het is SAIL Amsterdam én daar
wil iedereen bij zijn. Ze zijn niet alleen gekomen: in een grote
partytent zitten tientallen genodigden aan de koffie met een
gebakje. Ze doen de zes meervlets en de communicatieboot
KP7 uitgeleide en hopen zelf ook een glimp op te vangen van
de parade met ruim vijftig tall ships. Zoals elke vijf jaar vertrekken
de historische zeilschepen vanuit IJmuiden en varen
zij dwars door het havengebied naar Amsterdam.
De bootmannen die tijdens SAIL vrijwillig werken, vallen
met hun neus in de boter: op de meervlets begeleiden zij
de clipper Stad Amsterdam die de stoet van twaalf kilometer
aanvoert. Om de clipper heen varen tijdens de intocht
tientallen motorbootjes van particulieren die zichtbaar genieten,
en daarna volgen nog eens vijftig tall ships, marineschepen
en ontelbare bootjes. De bootmannen van De Koperen
Ploeg varen, lachen, maken foto’s. Als de parade het
IJ achter Amsterdam CS, klinkt tweemaal een kanonsaluut,
direct gevolgd door het Wilhelmus. Het signaal dat het echte
werk voor de bootmannen begint: het vast- en losmaken van
de tall ships die de komende vijf dagen in de IJhaven liggen.
In de kajuit van de KP7 ligt de lijst met schepen en aanlegplaatsen
onder handbereik van coördinator Jack van Arkel.
Een jaar heeft De Koperen Ploeg – samen met onder meer
Havenbedrijf Amsterdam - overleg gevoerd om deze operatie
in goede banen te leiden. De organisatie van SAIL heeft
strengere regels ingesteld en dat betaalt zich uit. Tijdens het
aanmeren is de IJhaven voor de particuliere bootjes verboden
terrein. “We hebben alle ruimte”, licht Van Arkel toe.
Op de kade in de IJhaven staan – en zitten – wel duizenden
toeschouwers die het schouwspel van dichtbij willen bewonderen.
De bootmannen wijzen het publiek in duidelijke taal
op de risico´s van hun werk. De kans is klein, maar als een
strak gespannen tros breekt, zijn de gevolgen voor de toeschouwers
niet te overzien. Ook proberen de bootmannen te
voorkomen dat de bemanning van een tall ship een hieuwlijn
werpt om de kade te bereiken. Aan deze lijn zit een zware
bal die – als deze niet wordt opgevangen – toeschouwers kan
verwonden. Het publiek waardeert de inspanningen van de
bootmannen: als een schip is aangemeerd, klinkt applaus.
Rustig tempo
Gerrit de Bruijn (67) kent inmiddels de klappen van de zweep:
hij heeft alle negen edities van SAIL meegemaakt. In 1971 ging
hij bij De Koperen Ploeg aan de slag, vier jaar later was de eerste
editie van SAIL. In 1975 waren de Passenger Terminal Amsterdam
(PTA) en de Jan Schaeferbrug er nog niet, weet hij. De
brug aan het begin van de IJhaven is nu voor een deel ontmanteld
om de tall ships toe te kunnen laten. “De tijdelijke doorgang
is nu een bottleneck. Maar dat is niet erg. Je komt naar
SAIL om in rustig tempo langs de tall ships te varen”, stelt De
Bruijn die de eerste editie nog altijd de mooiste vindt. “Toen
was het evenement nog niet zo commercieel.”
Coördinator Van Arkel blijft intussen op de KP7 het overzicht
houden: via de megafoon houdt hij contact met de mannen
op het water. De operatie in de IJhaven verloopt voorspoedig.
Voor de bootmannen is het aanmeren van een tall ship –
in vergelijking met een immens zeeschip – minder zwaar. De
trossen zijn aanzienlijk minder dik en niet van staaldraad. In
de namiddag stapt een tv-ploeg van de NOS aan boord van
de KP7 om Van Arkel te interviewen en shots te schieten van
het aanmeren van de tall ships. De Koperen Ploeg speelt zich
deze dag ‘mooi in de kijker’, aldus voorzitter Michael Schotte.
Ver weg van het toegestroomde publiek in de IJhaven gaat
het gewone werk van De Koperen Ploeg tijdens SAIL gewoon
door. Veertien bootmannen – van wie de meesten voor een
reguliere werkdag zijn ingeroosterd - en tien meervlets staan
in de thuishaven paraat. Als de stremming na de intocht is
opgeheven, komt de beroepsvaart immers weer op gang.
Daar is De Koperen Ploeg óók onmisbaar. •
WWW.DEKOPERENPLOEG.NL
ZEEHAVENS AMSTERDAM OKTOBER 2015 35