10 nederland en europa fried kramer, directeur neth-er: ‘EU-voorzitterschap lijkt gemiste kans te worden voor HO’ Het vorige EU-voorzitterschap van Nederland vormde de aanleiding om Neth-ER op te richten. De organisatie die het Nederlandse kennisveld vertegenwoordigt in Brussel, bestaat nu bijna tien jaar. Sinds 2013 bereidt Neth-ER het aanstaande Nederlandse EU-voorzitterschap voor. Daar was meer uit te halen geweest voor het hoger onderwijs, denkt directeur Fried Kramer. november/december 2015 | <strong>transfer</strong>
11 Foto: Philippe Pernet Een conferentie begin dit jaar, dát was het grootste succes uit het bestaan van Neth-ER, zegt Fried Kramer zonder enige aarzeling. Tijdens die bijeenkomst werd een position paper van Neth-ER overhandigd aan de Europees commissarissen van Onderwijs en van Onderzoek, en minister Bussemaker verzorgde de keynote speech. “Enkele maanden na hun aantreden was dat het ideale moment om voeding te geven aan de commissarissen”, legt Kramer uit. Maar meer nog dan de timing verklaart de inhoud waarom hij dit zo’n succes vond. “De leden van Neth-ER waren erin geslaagd om, vooruitlopend op het Nederlandse EU-voorzitterschap, aan te geven wat voor het brede Nederlandse kennisveld de prioriteiten zijn en hoe Nederlandse kennis kan bijdragen aan de Europese uitdagingen. En dat is heel lastig als je leden zó divers zijn, met een achterban variërend van het middelbaar beroepsonderwijs tot de wetenschap.” Het op één lijn krijgen van de leden [zie kader] is in eerste instantie de taak van het Neth-ER-bestuur, voegt Kramer meteen toe. Hij heeft daarin slechts een ondersteunende rol, maar het is wel van groot belang voor hem en zijn collega’s. “In de ontwikkeling van Neth-ER is dat best wel een zoektocht geweest”, vertelt de directeur in zijn kamer van waaruit hij – langs een blauwe vlag met gele sterren – zicht heeft op het gebouw van het Europees Parlement. Eén boodschap De organisatie probeert soms juist bloot te leggen waar de belangen botsen. “Wij hebben de afgelopen jaren, als wij zagen dat Europees beleid zich aan het ontwikkelen was, geprobeerd expliciet te benoemen waar het gaat wringen voor onze leden. En te bespreken hoe we daarmee omgaan, zodat het Nederlandse kennisveld min of meer één boodschap had richting het Europees Parlement en de Europese Commissie. En, vergis je niet, óók richting Den Haag. Want je kunt nog zo vaak lobbyen in Brussel – als de Nederlandse overheid niet weet welke belangen het kennisveld voor ogen heeft, dan kan Den Haag in de instructies voor de onderhandelingen in Brussel een heel ander signaal laten horen.” Bij de voorbereiding van Erasmus+, het Europese programma voor onderwijs, jeugd en sport, waren er zulke uiteenlopende belangen. Aanvankelijk “We krijgen steeds beter op het netvlies van de kennisinstellingen welke kansen er liggen in Europa” Netherlands house for Education and Research Neth-ER, wat staat voor ‘Netherlands house for Education and Research’, werd in 2006 opgericht, nadat OCW tijdens het vorige Nederlandse EU-voorzitterschap vaststelde niet voldoende aangesloten te zijn in Brussel. De vereniging heeft elf leden: EP-Nuffic, MBO-raad, Vereniging Hogescholen, VSNU, KNAW, NWO, TNO, NFU (universitair medische centra), ZonMw (gezondheidsonderzoek), LSVb en ISO. Deze organisaties zijn allemaal vertegenwoordigd in het bestuur. Het bureau bestaat inmiddels uit zeven medewerkers, aangevuld met enkele trainees en stagiairs. (AZ) werd er te weinig geld beschikbaar gesteld voor het middelbaar beroepsonderwijs, vertelt Kramer, en kon die sector niet meedoen in knowledge alliances (partnerschappen tussen onderwijsinstellingen en bedrijven). Via amendementen is daar verandering in gebracht. “De invloed van Neth-ER is aantoonbaar in Erasmus+, en bij het onderzoeksprogramma Horizon2020”, zegt de directeur. “Wij kunnen de passages aanwijzen waar de nieuwe tekst afwijkt van de oude tekst, mede dankzij onze lobby.” Wat de leden van Neth-ER voor ogen hadden met hun position paper, lijkt uit te komen. Tijdens het EU-voorzitterschap zal het ministerie van OCW een conferentie organiseren over skills, een van de vastgestelde prioriteiten. Maar Kramer is niet helemaal tevreden. “De conferentie zoomt vooral in op de vaardigheden in het middelbaar beroepsonderwijs. Terwijl zowel de VSNU als de Vereniging Hogescholen zegt: ook voor ons is dit een interessant thema. Neem een vaardigheid als ondernemerschap – die is ook bruikbaar in het hoger onderwijs.” Discussie Een gemiste kans, vindt Kramer, die ook in breder opzicht van mening is dat Nederland met wat meer brutaliteit waarschijnlijk meer uit het voorzitterschap zou kunnen halen voor het hoger onderwijs. Online onderwijs, onderdeel van Neth-ER’s prioriteit ‘digi- november/december 2015 | <strong>transfer</strong>
Change language