15.11 - Festiwal Muzyki Polskiej

w rękach. Na odgłos dzwonu (nie ma go
w partyturze) z tyłu pojawia się kilku biskupów
w czerwonych strojach, w białych tiarach
na głowie. Na odgłos tam-tamu (dopiero
te trzy uderzenia otwierają partyturę
opery) wchodzi Główny Kapłan, Archireios,
z kielichem w dłoniach. Rozpoczyna
się nabożeństwo.
Pamiętam do dziś kilka scen.
Wśród wiernych, otoczony agentami
ochrony, pojawia się Roger (Andrzej Dobber)
– współczesny władca państwa, biznesu,
kultury, religii, świata. W modnym czarnym
garniturze, białej koszuli, czarnych
skórzanych rękawiczkach, szafirowym szalu,
przeciwsłonecznych okularach. Z krwi
i kości, z ciała i duszy, choć „duszyczka” jego
zbolała i wątpiąca. Siada w pierwszym
rzędzie pustych krzeseł. Siedzi nawet, gdy
Kapłan i wierni zaczynają sprawować ofiarę.
Wstaje dopiero wraz z pierwszym gwałtownym
uderzeniem muzyki („Boże pobłogosław...”)
– tego świetlistego C-dur, znamionującego
boskość, świętość, prawdę,
prawdę wiary („świętej wiary!”), którym co
jakiś czas przez całe dzieło Szymanowski
przetnie jego powłokę.
Przestrzeń sceny przecina wówczas
silny podmuch wiatru – gaszący świece,
zrywający nakrycia głów, falujący ubraniami.
Z tyłu rozsuwa się ściana. Widać
ołtarz przykryty białym zdobnym obrusem,
na nim krzyż i Świętą Księgę, której
wiatr (duch?) zaczyna przewracać strony.
Ten obraz jest jak echo słynnej sceny na
placu św. Piotra podczas pogrzebu Jana
Pawła II. Ciemności kryją ziemię. Ujawniają
się szczeliny. To tam może objawić
się Bóg.
Agenci ochrony wnoszą Pasterza (Pavlo
Tolstoy) trzymając go za ręce i rzucają na
podłogę. Ma luźny, biały strój, sportowe
trampki, jasne włosy (podobny do Dionizo-
lost in thought, focused, with prayer books
in their hands. At the sound of a bell (not
included in the score) from backstage, several
bishops appear in red attire, with
white tiaras on their heads. At the sound of
a tam-tam (it is only these three strokes
that open the opera’s score), the Chief
Priest, the Archbishop, enters with a chalice
in his palms. The church service begins.
I remember several scenes to this day.
Among the faithful, surrounded by security
agents, appears Roger (Andrzej Dobber)
– contemporary leader of the nation,
business, culture, religion, world. In a fashionable
black suit, white shirt, black leather
gloves, sapphire-blue scarf, sunglasses. Of
flesh and blood, body and soul, although
his ‘little soul’ is anguished and doubting.
He sits down in the first row of empty seats.
He even continues to sit when the Priest and
the faithful begin to celebrate the Mass. He
stands up only at the first violent stroke of
music (‘O God, bless…’) – of this resplendent
C major, signifying divinity, holiness,
truth – the truth of the faith (‘the holy faith!’),
with which Szymanowski will, throughout
the whole work, cut through its surface every
now and again.
At that time, a strong gust of wind cuts
across the stage space – extinguishing candles,
blowing off hats, ruffling clothes. At the
back, the wall parts. We see an altar covered
with an ornate white cloth, on it a cross
and the Holy Book, whose pages the wind
(or spirit?) begins to turn. This image is like
an echo of the famous scene on St. Peter’s
Square during John Paul II’s funeral. Darkness
covers the Earth. Cracks appear. It is
there that God can reveal himself.
The security agents bring in the Shepherd
(Pavlo Tolstoy), holding him by the
arms, and throw him to the floor. He has
loose-fitting white clothes, sneakers and
19
09.11