15.11 - Festiwal Muzyki Polskiej

stylu pierwszego. Na przykładzie twórczości
Pękiela Adolf Chybiński tak ów styl
scharakteryzował: „jest on, dzięki mnóstwu
podobieństw, zwłaszcza w prowadzeniu
głosów, wprawdzie rzymski, jednakże dość
już odległy od stylu samego Palestriny”. Reprezentują
go utwory pisane techniką imitacyjną
i przeimitowaną, w których myśli
przewodnie pochodzą od kompozytora
bądź stanowią chorałowe lub pieśniowe
cantus firmus.
Kompozytorem czasu przełomu między
renesansem i barokiem jest Mikołaj Zieleński
(ok. 1550 – ok. 1616). To kolejna
postać owiana tajemnicą. Wiadomo, że
był kompozytorem, organistą i kapelmistrzem
na dworze prymasa Polski, Wojciecha
Baranowskiego w Łowiczu. Ponoć studiował
w Rzymie. Źródła nie wspominają
o jego związkach z Krakowem, poza faktem
częstej obecności jego muzyki w repertuarze
krakowskich zespołów. Wszystkie
dzieła Zieleńskiego wydane zostały w Wenecji
w 1611 roku w zbiorach Offertoria
totius anni i Communiones totius anni, także
4-głosowy motet Vox in rama (in festo
SS. Innocentium) oraz 6-głosowy Gaudete
iusti in Domino (In Festo SS. Tyburtii, Valeriani
et Maximi martyrum), pisane jeszcze
w stylu dawnym, wokalnym a cappella.
Dwa ostatnie nazwiska określają najwybitniejszych
twórców polskiej muzyki
dawnej, którym należy poświęcić więcej
miejsca.
Grzegorz Gerwazy Gorczycki (ok. 1667
– 1734), duchowny, kompozytor, kapelmistrz
i pedagog, nazywany był często
polskim Bachem. Po studiach w Pradze
i Wiedniu przybył ok. 1690 roku do Krakowa.
W 1694 roku otrzymał stanowisko wikariusza
katedralnego z możliwością zamieszkania
na Wawelu, a cztery lata później
upragniony tytuł magister capellae
polyphony and Baroque accompanied
monody. A preponderance of works represent
a peculiar homage to the first of these
styles. On the example of Pękiel’s oeuvre,
Adolf Chybiński characterized this style as
follows: ‘while it is – thanks to many similarities,
especially in voice leading –
Roman, it is nonetheless already quite distant
from the style of Palestrina himself.’ It is
represented by works written using imitative
and fugal techniques, in which the subjects
come from the composer or represent a
chant or hymnal cantus firmus.
A composer from the time of the transitional
point between the Renaissance and
the Baroque is Mikołaj Zieleński (ca. 1550 –
ca. 1616). This is another figure shrouded
in mystery. It is known that he was a composer,
organist and chapel master at the
court of the Primate of Poland, Wojciech
Baranowski, in Łowicz. Reportedly he studied
in Rome. Sources do not mention his associations
with Kraków, aside from the fact
of his music’s frequent presence in the
repertoire of Kraków ensembles. All of
Zieleński’s works were published in Venice
in 1611 in the collections entitled Offertoria
totius anni and Communiones totius anni –
including the four-voice motet Vox in rama
(in festo SS. Innocentium), as well as the sixvoice
Gaudete iusti in Domino (In Festo SS.
Tyburtii, Valeriani et Maximi martyrum), written
still in the early vocal a cappella style.
Two final names designate the most distinguished
artists in Polish early music, to
whom the most space should be devoted.
Grzegorz Gerwazy Gorczycki (ca. 1667–
1734) – priest, composer, chapel master
and pedagogue – has often been called
the Polish Bach. After studying in Prague
and Vienna, he came to Kraków ca. 1690.
In 1694, he received the post of cathedral
vicar, with the opportunity to live at Wawel;
79
12.11