Revista de la Asociación Casa Argentina en León - Pampeando y ...
Revista de la Asociación Casa Argentina en León - Pampeando y ...
Revista de la Asociación Casa Argentina en León - Pampeando y ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
16<br />
Fue unos <strong>de</strong> los próceres mas<br />
católicos, y gracias a su <strong>de</strong>stacada<br />
<strong>la</strong>bor <strong>en</strong> <strong>la</strong>s letras, consiguió un<br />
permiso especial <strong>de</strong>l Vaticano, para<br />
leer y ret<strong>en</strong>er algunos textos prohibidos<br />
por <strong>la</strong> Iglesia Católica <strong>en</strong> ese<br />
tiempo; pero él siguió si<strong>en</strong>do Masón,<br />
<strong>de</strong>mostrando que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
Masonería se convive sin religiones<br />
ni signos políticos.<br />
Se vinculó con socieda<strong>de</strong>s económicas<br />
y <strong>de</strong>stacadas personalida<strong>de</strong>s<br />
<strong>en</strong> esa materia. Recibe <strong>la</strong> influ<strong>en</strong>cia<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Ilustración Españo<strong>la</strong>,<br />
que se difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> francesa, ya<br />
que no <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> <strong>la</strong>do <strong>la</strong> religión y respeta<br />
<strong>la</strong> figura <strong>de</strong>l monarca. Llega a<br />
ser presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>la</strong> Aca<strong>de</strong>mia <strong>de</strong><br />
Práctica For<strong>en</strong>se y Economía Política<br />
<strong>en</strong> Sa<strong>la</strong>manca y durante su perman<strong>en</strong>cia<br />
<strong>en</strong> Madrid es miembro <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> Aca<strong>de</strong>mia <strong>de</strong> Santa Bárbara.<br />
A<strong>de</strong>más, compartía el anhelo<br />
apasionado <strong>de</strong> George Washington<br />
por <strong>la</strong> Unidad. Consi<strong>de</strong>raban que<br />
<strong>la</strong>s r<strong>en</strong>cil<strong>la</strong>s <strong>en</strong>tre los estados, o provincias,<br />
<strong>de</strong>bían evitarse para que sus<br />
países pudieran ser sufici<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te<br />
fuertes para mant<strong>en</strong>erse libres e in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes<br />
Dic<strong>en</strong> que <strong>la</strong> admiración que<br />
s<strong>en</strong>tía Belgrano por Washington era<br />
<strong>de</strong>stacable, si<strong>en</strong>do que el 2 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1813, <strong>en</strong> <strong>la</strong> víspera <strong>de</strong> su batal<strong>la</strong><br />
más importante, <strong>la</strong> <strong>de</strong> Salta, se pasó<br />
<strong>la</strong> noche <strong>en</strong> su ti<strong>en</strong>da <strong>de</strong> campaña<br />
escribi<strong>en</strong>do hasta cerca <strong>de</strong>l alba. Estaba<br />
concluy<strong>en</strong>do por segunda vez<br />
su versión <strong>en</strong> castel<strong>la</strong>no <strong>de</strong> <strong>la</strong> “Oración<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>spedida <strong>de</strong> Washington”,<br />
el docum<strong>en</strong>to que el 17 <strong>de</strong> septiembre<br />
<strong>de</strong> 1796, <strong>en</strong> vísperas <strong>de</strong> su retiro<br />
a <strong>la</strong> vida privada, Washington or<strong>de</strong>nó<br />
se publicara <strong>en</strong> <strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa. Este<br />
docum<strong>en</strong>to era un resum<strong>en</strong> <strong>de</strong> sus<br />
cre<strong>en</strong>cias políticas.<br />
Según consta <strong>en</strong> el Servicio Cultural<br />
e Informativo <strong>de</strong> los Estados<br />
Unidos <strong>de</strong> América, <strong>la</strong> investigadora<br />
Courtney Letts <strong>de</strong> Espil buscó información<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> Biblioteca <strong>de</strong>l Congreso<br />
<strong>de</strong> los Estados Unidos, <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
Fundación Hispánica, división que<br />
ti<strong>en</strong>e <strong>en</strong> custodia dosci<strong>en</strong>tos o tresci<strong>en</strong>tos<br />
mil volúm<strong>en</strong>es <strong>en</strong> <strong>la</strong> l<strong>en</strong>gua<br />
castel<strong>la</strong>na, y para su sorpresa <strong>en</strong>contró<br />
que <strong>la</strong> única traducción exist<strong>en</strong>te<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Despedida <strong>de</strong> Washington al<br />
pueblo <strong>de</strong> los Estados Unidos era <strong>la</strong><br />
Mauselo <strong>de</strong> Manuel Belgrano <strong>en</strong> Bu<strong>en</strong>os Aires.<br />
Foto Patricia Cabral<br />
<strong>de</strong> Belgrano. Para completar su búsqueda se<br />
dirigió a <strong>la</strong> biblioteca <strong>de</strong> <strong>la</strong> Unión Panamericana,<br />
<strong>en</strong>contrándose como única traducción<br />
<strong>la</strong> versión realizada por Belgrano. Un distinguido<br />
bibliotecario, poeta y escritor <strong>de</strong> <strong>la</strong> biblioteca<br />
<strong>de</strong>l Congreso, el Dr. Archibald Mac<br />
Leish, se interesó <strong>en</strong> el tema y dispuso que se<br />
efectuara otra búsqueda. El resultado fue <strong>en</strong>contrar<br />
otra traducción, titu<strong>la</strong>da “La vida <strong>de</strong><br />
Jorge Washington”, publicada <strong>en</strong> Fi<strong>la</strong><strong>de</strong>lfia <strong>en</strong><br />
1826. En ese libro figuraba “La oración <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>de</strong>spedida”, <strong>en</strong>tre los otros escritos <strong>de</strong>l prócer<br />
estadouni<strong>de</strong>nse. El autor, aunque norteamericano,<br />
no había captado sus cualida<strong>de</strong>s. Esta<br />
traducción era ligera y <strong>de</strong>scuidada. En tanto<br />
que Belgrano, a miles <strong>de</strong> mil<strong>la</strong>s <strong>de</strong> distancia,<br />
veintiún años antes, logró captar su es<strong>en</strong>cia<br />
para ofrecer a sus compatriotas una versión<br />
más ajustada.<br />
Y su vida continuaba p<strong>la</strong>gada <strong>de</strong> <strong>de</strong>safíos,<br />
y fue <strong>en</strong>tonces que exigió una <strong>de</strong>finición política<br />
sobre el curso <strong>de</strong> los acontecimi<strong>en</strong>tos a<br />
comi<strong>en</strong>zos <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1812; el intelectual<br />
<strong>de</strong>v<strong>en</strong>ido g<strong>en</strong>eral se hal<strong>la</strong>ba <strong>de</strong>f<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>la</strong>s<br />
costas <strong>de</strong> Rosario contra probables ataques<br />
<strong>de</strong> los realistas montevi<strong>de</strong>anos. Des<strong>de</strong> allí le<br />
rec<strong>la</strong>maba imperiosam<strong>en</strong>te al Triunvirato <strong>la</strong><br />
creación <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escarape<strong>la</strong> Nacional para que<br />
<strong>en</strong> el campo <strong>de</strong> batal<strong>la</strong> los regimi<strong>en</strong>tos no se<br />
confundieran con los colores <strong>de</strong>l <strong>en</strong>emigo ni<br />
usarán otros distintivos que pudieran indicar<br />
una señal <strong>de</strong> división. Luego, el Triunvirato<br />
aprueba <strong>la</strong> propuesta <strong>de</strong> Belgrano.<br />
Posteriorm<strong>en</strong>te comunicó al gobierno que<br />
había mandado <strong>en</strong>arbo<strong>la</strong>r ban<strong>de</strong>ra, manifestando:<br />
“<strong>la</strong>s Ban<strong>de</strong>ras <strong>de</strong> nuestros <strong>en</strong>emigos son<br />
señales exteriores que para nada nos han servido,<br />
y con que parece que aún no hemos roto<br />
<strong>la</strong>s ca<strong>de</strong>nas <strong>de</strong> <strong>la</strong> esc<strong>la</strong>vitud”. .(Sic..) Sin obt<strong>en</strong>er<br />
respuesta favorable, ap<strong>en</strong>as un mes <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />
aquel<strong>la</strong>s requisitorias, ya <strong>en</strong> Jujuy, reunió a sus<br />
soldados <strong>en</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>za, fr<strong>en</strong>te al Cabildo, e hizo<br />
b<strong>en</strong><strong>de</strong>cir <strong>la</strong> Ban<strong>de</strong>ra el día 25 <strong>de</strong> mayo.<br />
Des<strong>de</strong> <strong>en</strong>tonces, los colores <strong>de</strong> <strong>la</strong> Revolución<br />
hicieron escue<strong>la</strong>. Cintas, gal<strong>la</strong>r<strong>de</strong>tes, escarape<strong>la</strong>s<br />
y ban<strong>de</strong>ras celestes y b<strong>la</strong>ncas fueron<br />
profusam<strong>en</strong>te utilizados para celebrar<br />
<strong>la</strong> patria nueva <strong>en</strong> cuanta ocasión<br />
se pres<strong>en</strong>tara.<br />
No constan escritos acerca <strong>de</strong> los<br />
motivos <strong>de</strong> su inspiración con los<br />
colores <strong>de</strong> <strong>la</strong> ban<strong>de</strong>ra. Y, aun cuando<br />
celeste y b<strong>la</strong>nco eran tanto los colores<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Carlos III como<br />
los <strong>de</strong>l manto <strong>de</strong> <strong>la</strong> Virg<strong>en</strong>, a nadie<br />
le interesó profundizar <strong>en</strong> el posible<br />
arraigo colonial o religioso <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>seña.<br />
“El pasado no t<strong>en</strong>ía <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sores,<br />
<strong>la</strong>s divisiones llegaron <strong>de</strong>spués”,<br />
<strong>de</strong>finió muy bi<strong>en</strong> esta situación el<br />
mismísimo Alberdi.<br />
Lo que si se conoce es que <strong>en</strong> un<br />
parte <strong>de</strong> su testam<strong>en</strong>to <strong>de</strong>cía “…Primeram<strong>en</strong>te<br />
<strong>en</strong>comi<strong>en</strong>do mi alma a<br />
Dios Nuestro Señor, que <strong>la</strong> crió <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> nada, y el cuerpo mando a <strong>la</strong> tierra<br />
<strong>de</strong> que fue formado, y cuando su<br />
Divina Majestad se digne llevar mi<br />
alma <strong>de</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te vida a <strong>la</strong> eterna,<br />
or<strong>de</strong>no que dicho mi cuerpo, amortajado<br />
con el hábito <strong>de</strong>l patriarca<br />
Santo Domingo, sea sepultado <strong>en</strong> el<br />
panteón que mi casa ti<strong>en</strong>e <strong>en</strong> dicho<br />
conv<strong>en</strong>to, <strong>de</strong>jando <strong>la</strong> forma <strong>de</strong>l <strong>en</strong>tierro,<br />
sufragios y <strong>de</strong>más funerales a<br />
disposición <strong>de</strong> mi albacea…” sic.<br />
Así fue; el 20 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1820, el<br />
v<strong>en</strong>cedor <strong>de</strong> Salta y Tucumán muere<br />
pobre y abandonado, si<strong>en</strong>do <strong>en</strong>terrado<br />
humil<strong>de</strong>m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> el atrio <strong>de</strong>l<br />
conv<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Santo Domingo, cercano<br />
a su morada. Sin repercusión alguna<br />
<strong>en</strong> medio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s convulsiones y<br />
<strong>la</strong> indifer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad nativa.<br />
Aquel ilustre hombre, que <strong>en</strong>alteció<br />
<strong>la</strong>s i<strong>de</strong>as <strong>de</strong> libertad, igualdad,<br />
seguridad y educación, hoy tan preciadas<br />
y olvidadas, mantuvo intactos<br />
sus valores, y no pret<strong>en</strong>dió glorias,<br />
solo <strong>la</strong> unión <strong>de</strong> los americanos y <strong>la</strong><br />
prosperidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> patria.<br />
*El Dr. Gustavo Pablo Budiño es<br />
Abogado por <strong>la</strong> Facultad <strong>de</strong> Derecho<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Universidad <strong>de</strong> Morón, <strong>Arg<strong>en</strong>tina</strong><br />
(1986); Doctor <strong>en</strong> Derecho y <strong>en</strong><br />
Ci<strong>en</strong>cias Jurídicas por <strong>la</strong> Universidad<br />
<strong>de</strong> Sa<strong>la</strong>manca, España (2003); Director<br />
<strong>de</strong> “GLIN” (Red Internacional Jurídica-<br />
Par<strong>la</strong>m<strong>en</strong>taria, Congreso <strong>de</strong> <strong>la</strong> Nación<br />
<strong>Arg<strong>en</strong>tina</strong>); Presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong>l Consejo Directivo<br />
<strong>de</strong>l Colegio <strong>de</strong> Abogados <strong>de</strong> Morón;<br />
Profesor Titu<strong>la</strong>r <strong>en</strong> Cátedras <strong>de</strong> distintas<br />
Universida<strong>de</strong>s y Director <strong>de</strong> varias<br />
publicaciones, <strong>en</strong>tre otros antece<strong>de</strong>ntes.