LoLe champd'aviation deDiest-Schaffen1. Le village de SchaffenL'origine du nom n'est pas trds claire mais on presumeque le nom est ddrivd du mot neerlandais "Schaven"(b€cher). Le nom de Schaffen est retenu pour lapremidre fois dans I'histoire quand le domaine deSchaffen est offert d l'abbaye de St Trond par Robrecht,comte de Hasbanie en 74I. Les orthographesemployees 6taient Scafuis en 714, Scafne en 1253 etScaffene en 1302. Il est important de savoir queSchaffen appartenait d la seigneurie de Diest. Aprds laPremidre guerre mondiale, Schaffen devint celdbregrAce i son champ d'aviation. Le village a 6t6 rattach6 dla ville de Diest lors des fusions des communesintervenues en Belgique en 1971.2. Origine du champ d'aviation.En septembre 1915, les occupants allemands entamentles travaux de rdalisation d'un champ d'aviationmilitaire au hameau " 't Sjenaat", sous la direction deI'ingdnieur Kurt Tank, de la future cdldbre firrne FockeWulf. Tout le long de la chaussee reliant Schaffen iiTessenderlo, une quarantaine de maisons sontexpropriees puis ddtruites. 40 hectares de terrain sont6galis6s jusqu'aux pentes du Rodeberg. Ce terrain estutilis6 pour la premidre fois en janvier l9l7 avrcI'installation de la "Flieger Beobachter Schule West"@cole d'obsewateurs adriens), sous les ordres d'uncertain Bernhard. En mai 1917, une soixantained'hommes et une trentaine d'appareils sont abritds dansdes hangars pouvant contenir chacun douze appareils,le personnel logeant d Diest. A la fin 1917, I'ecolecompte environ 350 dleves-aviateurs et 150 soldats, leterrain ayant quant d lui 6td dtendu sur 70 hectares.Les occupants s'installent dans la caserne BogaarderlBegijnenstraat, dans I'Arsenal, Hasseltsestraat et d laCitadelle; le mess des officiers prend possession de lasalle St Georges i I'H6tel de ville de Diest.Het vliegveldvanDiest-Schaffen1. Het dorp van SchaffenDe naam heeft een onduidelijke oorsprong maaraangenomen wordt dat het afgeleid is van "Schaven"(graven). Schaffen duikt het eerst in de geschiedenis opin '741, wanneer Graaf Robrecht van Hasbanie hetdomein Schaffen aan de abdij van St Tmiden schonk.In 714 werd de naam Scafnis geschrwen, in 1253Scafne en in 1302 Scafene. Belangrijk is ook nog hetfeit dat Schaffen afhankelijk was van de Heer van Diestdie daar de heerlijkheid uitoefende. Na de Eerstewereldoorlog werd Schaffen vooral door zijn vliegveldbekend. Het dorp werd aftrankelijk van de stad Diestmet de fusie van gemeenten inl9'11.2. Ontstaan van het vliegveldIn september 1915 begonnen de Duitse bezetters metde aa-nleg van een militair vliegveld op het gehucht " 'tSjenaat" onder leiding van Ir Kurt Tank van de finnaFocke Wulf. Langs de steenweg van Schaffen naarTessenderlo werden een 40-tal huizen onteigend enafgebroken, en een terrein van 40 ha werd ge€ffend opeen lichte glooiing tegen de flanken van de Rodeberg.Het werd voor de eerste maal in dienst genomen injanuari 1917 als de "Flieger Beobachter Schule Westu,onder bevel van een zekere Bernhard. In mei l9l7bestond de bezetting uit een 60-tal koppen en een 30-tal vliegtuigen, ondergebracht in loodsen die iedertwaalf toestellen konden herbergen, terwijl demanschappen in Diest logeerden. Eind l9l7 beschiktede "Schule West" echter reeds over 350 leerlingvliegersen 150 soldaten, tenvijl het vliegveldondertussen 70 ha in beslag n:rm.De bewoners vonden een onderkomen in deBogaardenkazerne, Begijnenstraat, in het Arsenaal,Hasseltsestraat en op de Citadel, terwijl deofficierenmess was ondergebracht in de Sint Joriszaalvan het stadhuis te Diest.ell y'
?lAlafindelaguene, plusieursappareils allemandssontvictimes d'accidents:des voleursont remplacd lecarburant par deI'eau ...Au d6but novembre 1918, tous les civils qui travaillentsur le terrain sont renvoyds chez eux. Le matin du 1lnovembre, jour de I'Armistice, 47 avions quittentSchaffen d destination de I'Allemagne.3. L'entre-deux-g uerresUne dizaine de jours aprds que les Allemands se soientretirds, les troupes frangaises occupent le terrain deSchaffen. L'infrastructure existante est utilis6e coflrmezone de rassemblement et d'entreposage pour butin deguere. Une fois leur tAche accomplie, les Frangais seretirent et, aux environs de mars 1919, I'A6ronautiquemilitaire belge prend possession du champ d'aviation.Au milieu de l'annde 1919, on y trouve les unitdssuivantes: la 2h" Escadrille d'Observation, la 9d''Escadrille de Chasse "Chaldon", la l0d*'Escadrille deChasse "Comdte" et un certain nombre d'avions de lall*" Escadrille "Cocotte"; en aott 1919, ces dernierssont tranddr6s d leur base principale de Sainte-Agathe-Berchem. Les escadrilles sont dquipees deHanriot HD-l, de Nieuport XVII, de Sopwith FA.Camel, de Spad MI et de Fokker D-VII.Lors de la rdorganisation du 1"' mars 1920, le fVeGroupe de I'Adronautique militaire belge est transfdrdd Schaffen, prenant sous son commandement lesunitds qui s'y trouvent, en sus de lEscadrille deMaintenance (Escadrille du Parc, en terminologied'alors). Les anndes 192l-1927 se signalent par desrdorganisations et changements qui touchent le terrainde Schaffen: les avions de chasse sontsystdmatiquement remplacds par des Spad )ilII, desNieuport D29CI et des Avia BH-2 1 . En 1923 ,la 1 1"*"Escadrille de chasse "Cocotte" est transfdree dNivelles.En 1926, Schaffen devient la base du l" Groupementde Chasse du 2"^" Rdgiment d'Adronautique qui secompose d'un dtat-major, .de la l"'" Escadrille deChasse "Chardon" (ex-9"'" Escadrille), la 2emeEscadrille de Chasse "Comdte" (ex-10"'" Escadrille) etune Escadrille du Parc. Le champ d'aviation lui-mOmeest agrandi jusqu'i couwir 100 hectares. Un staad detir special est mis sur pied d destination desmitrailleurs de bord. En 1931, quatre hangarsm6talliques, prdsentant chacun une longueur de 66 m itfront de plaine.Op het einde vande Eerste WereldoorlogzoudenverscheideneDuitse toestellenverongelukt Ajn,tewijten aaa. hetvervangen vanvliegfuigbrandstofdoor water opdatde diefstal niet zouoPvallen.Begin november 1918 werden alle burgers die op hetvliegveld werklen naar huis gezonden en in de woegeochtend van 11 november, dag van de wapenstilstand,verlieten 47 toestellen de basis met bestemmingDuitsland.3. het interbellumEen dental dagen na het temglrelken van de Duitsetroepen op 11 november 1918 nemen Franse troepen hetterrein van het vliegveld in. De bestaande infrastructuurwordt aangewend als verzamelpunt voor de oorlogsbuit.Eenmaal hun taak vemrld, trelJcen de Franse troepenzich terug en neemt het Belgisch Militair Vliegwezenbezit van het vliegveld Schaffen omstreeks maart 1919.Medio 1919 bevinden er zich de volgende smaldelen:het 2d" Smaldeel waarnemingwliegtuigen, het 9d"Jachtsmaldeel uDistel", het 10d" Jachtsmaldeel"Komeet" en een aantal vliegtuigen behorend tot hetl1& Jachtsmaldeel "Cocotte". Deze plaatsten worden inaugustus 1919 overgeheveld naar hun hooftlstandplaatsSt Agatha Berchem. De smaldelen zijn uitgerust metHanriot HD-l, de Nieuport XVII, de SopwithF.A.Camel, de Spad \rII en de Fokker D-VII.Bij de reorganisatie van 1 maart 1920 wordt de I\d"Groep van het Militair Miegwezen ondergebracht inSchaffen. die de bovenvermelde eenheden onder zijnbevel heeft, naast een Onderhoudssmaldeel (Escadrilledu Parc in de terminologie van toen). De jarcn I92l-1927 worden gekenmerkt door een reeks reorganisatiesen veranderingen die ook de vliegbasis Schaffenbeihvloeden. De jachtvliegtuigen worden stelselmatigvervangen achtereenvolgens 'door de Spad XII, deNieuport D29Cl en de Avia BH-21. In 1923 wordt hetIld" Jachtsmaldeel "Cocotte" overgeheveld naar Nijvel.In1926 is Schaffen de thuishavenvan de l*" Jachtgroepvan het 2d" Luchtvaartregment met als samenstellingeen staf, het 1o" Jachtsmaldeel "Distel" (ex 9d"smaldeel), het 2d" Jachtsmaldeel "Komeet" ex 10d"smaldeel) en een Onderhoudssmaldeel. Het vliegveldzelf wordt uitgebreid tot een oppervlakte van ca. 100 ha,terwijl een speciale schietstand voor het inschieten vande boordmitrailleurs wordt in dienst gesteld. In 1931worden vier metalen hangars opgetrokken, elk 66muitgevend op het vliegplein.