7ZL'avenir le confirma. Les malversations continudrentdans le Bas-Congo et dans une grande partie duMalrunbe. Je lui faisais renurquer que I'on 6tait entrain de spolier les Belges et qu'il venait de szrrxer sesdeux passagers qui s'dtaient cach6s prds de I'hdliport.Monsieur Rose me persuada de quitter mon poste et deme r6fugier avec lui et son compagnon sur un desbateaux amarr6s au port (une frdgate de la Marine et leMS Thywille). Aprds avoir effectud le plein deI'hdticoptdre et assure son decollage vers I'h6liport, jepris mes dispositions pour rejoindre le bac qui 6taitrelativement loin en dessous de nous. Pas questiond'utiliser rur v6hicule de I'a6rodrome. Nous avonsddcouvert une vieille Ford laissee au parking par sonpropridtaire probablement parti vers Ldopoldville avantles evdnements. Apres quelques manipulations, lemoteur a d6marre et nous avons tous les trois d6va16 laroute menant au bac. Lii, nous avons apergu des horsbordqui prds de I'autre rive, tournoyaient prds des deuxnavires. Aprds un certain temps, un des occupants nousapergu et vint nous prendre. Nous avons pu alorsmonter d bord de la fr6gate puis du MS Thywille. Nousdtions en sdcuritd. Ce bateau descendit le fleuve pours'amarrer au port militaire de Banana.Ancien militaire, je me prdsentais d la base proche deKitona oi je fus rdincorpord par le major Remi, adjointau commandant de la base, frdre dTlergd et caricaturevivante de Tintin. J'effectuais des vols en "petitporteul" d la recherche de personnes demandant deI'aide et des reconnaissances d Boma et dr Matadi. Jeconstatais que ma maison avait 6td pillde et qu'un T-6du Flight Appui-feu avait fait un afierrissage force surI'a6rodrome de lvlatadi. Il gisait, perpendiculaire ii lapiste.Ensuite, je pris place d bord d'un C119 pilot6 par lemajor Laforce, d destination de L6opoldville et finddcembre, je suis rentrd en Belgique.L'ann6e suivante, j'ai rallid Elisabethville(Lubumbashi) au Katanga, au service de I'Avikat(Aviation militaire katangaise). J'effectuais des vols enDove et en Hdron et j'officiais 6galement cornmeinstructeur pour former de jeunes pilotes katangais.J'eus par exemple, les dldves NGosa et Ilingio.Depuis mon arrivde d Lubumbashi en janvier 1961, destracts circulaient dans les rangs des aviateurs militairesbelges au senrice de I'Avikag dans ceux desmercenaires et des militaires katangais mncernantPatrice Lumumba. Le contenu exact de ces tracts nrestplus trds vivace dans ma mdmoire. En bref, ilsd6nigraient le personnage et signalaient qu'il dtaitdangereux.De toekomst wees het uit. De malversaties gingen doorin de Beneden-Kongo en in een groot deel vanMayumbe. Ik deed hem o,pmerken dat men bezig wasmet de Belgen te beroven en dat hij zojuist zijn tweepassagiers, die verstopt waren bij de helihaven,hadgered.Mijnheer Rose overtuigde mij er van mijn post teverlaten om samen met hem en zijn compagnon tevluchten met een van de boten die aangemeerd lagen inde haven (een fregat van de Marine en de MSThysville). Na de helikopter te hebben volgetankt enzijn vertrek naar de heliharen te hebben verzekerdmaakte ik mij klaar om het veerpont te vervoegen datrelatief ver beneden ons lag. Geen kwestie een voertuigvan de luchthaven te gebnriken. Wij hadden een oudeFord ontdekt, achtergelaten op de parking door zijneigenaar die waarschijnlijk vertrokken was ne2rLeopoldstad. Na enkele pogrngen sloeg de motor ltnen stormden wij alle drie naar beneden op weg naar hetveerpont. Daar zagen wij buiten bood motorboten die,aan de andere oever, rond twee boten draaiden. Naenige tijd merkte een van de bezetters ons op en kwamons oppikken. Dan konden wij aan boord gaan van hetfregat en nadien van de MS Thywille. Wij waren inveiligheid. Deze boot voer de stroom af om aan temeren in de militaire haven van Banana.Als oud militair bood ik mij aan bij de nabij gelegenbasis van Kitona waar ik opnieuw werd ingehjfd doormajoor Remi, adjunct van de basiscommandant broervan Herg€ en een levende karikatuur van Kude. Ikvoerde vluchten uit met een "petit porteur" op zoekrurar personen die om hulp vroegen en voerdeverkenningen uit te Boma en te Matadi. Ik stelde vastdat mijn huis geplunderd was en dat een T4 van deFlight Vuursteun een noodlanding had gernaakt op deluchtlaven van Matadi. Hij lag haaks op delandingsbaan.Vervolgens nam ik plaats aan boord van een Cll9,bestuurd door majoor Laforce, met bestemmingLeopoldstad. Eind december ben ik teruggekeerd naarBelgieHet jaar daarop heb ik Elisabethstad (Lubumbashi)weer samen gebracht met Katang4 in dienst vanAvikat (Aviation militaire katangaise). Ik voerdevluchten uit met Dove en H6ron en was eveneensdoende als onderrichter tot vorming van jongeKatangese piloten. Ik had ondermeer de leerlingenN'Gosa en Ilingio.Sinds mijn aankomst te Elisabethstad in januari 1961.circuleerden er pamfletten over' Patrice Lurnumba inde rangen van de Belgische militaire vliegers in dienstvan Avikat en bij de huurlingen en Katangesemilitairen. De juiste inhoud van deze strooibrieven hebik niet sterk meer in mijn geheugen. In het kort kamdenzij het personage af (Lumumba n.v.d.r.) en gaven ,tndat hij gevaarlijk was.
v5Un beau matin, me trowant i la Luano, I'adroportd'Elisabethville, un avion qui venait de Brazzwilleddbarqua Patrice Lumumba. Je revois encore la scdne,horrible et abjecte. Le malheureu< fut jetd dans labenne non bichee d'un camion puis fut tabasse par desmilitaires katangis. Inanim6 et quasiment mort' lecamion d6marra et s'6loigna vers la jonction avec laroute de Jadotville,Le 26 aoit,je fus, zvec mes amis de I'Avikat, rapati|de force en Belgique par I'ONU. J'entrepris alors unecarri&e de pilote de ligne chezFairey, d la Sobelair etenfin chez Nr Zaire.Edouard WATHELET (18.300 heures de vol)Op een mooie morgen bevond ik mij te Luano, deluchthaven van Etisabethstad en ontscheepte PatriceLumnmba van een vliegtuig dat van Brazavilfe kwam'Ik zie nog de verschrikkelijke en verwerpelijke scene'De ongelukkige werd in de bak van een camion zonderdekzeil gegooid om daarna te worden afgetuigd doorKatangese militairen. Bewusteloos en zo goed als doodzette de camion zich in beweging en reed weg naar deaansluiting met de weg ruur Jadotstad.Op 26 augustus werd ik door de Verenigde Naties(ON[I) gedwongen gerepatrieerd naar Belgi€, samenmet mijn vrienden van Avikat.. Ik begon dan eenloopbaan als lijnpiloot bij Fairey, Sobelair en tenslotteAir Zaire.(') v.ij rrot "ld:helleketelVert LeonBERGMANSAXXtt Iraln Iffoi.Moond/96o AERONII LUCIIIV AI?TIJIlDolc)tlilmTyp.I' ldhotriculolionTtpc l.r.lrrir. r', ,pitorc piror. t" pitotc I t'u'i",l'l'"j"Iou r. pirorc rrcy. oil r'osroecrIP"|""'"tl.",,.r.il|'' 1'-"""r ' i ,,'i.'l::j:,^, I ,.Ilrrt'RF DU volrRanoeilar ivcntucilcsr",MONOMOTEURSEENMOTORIGEltaarLJt(tI(tJ.0o! cftP.6Vo*.ao: clu.1i/tqoq:cdA/1 PA
Change language