4 poezia
4 poezia
4 poezia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
7-20 agvisto 2009<br />
da maneras Soris, erTi SexedviT, Zneli<br />
gasavlebia. Tumca kargi mkiTxveli<br />
amas yovelTvis grZnobs.<br />
_ marsel prusti werda: `kargi<br />
wignebis erT-erTi gasaocari Tviseba<br />
swored isaa, rom avtorisTvis mas<br />
SeiZleba `daskvnebi~ erqvas, mkiTxvelisTvis<br />
ki `biZgi~. TqvenTvis romelia<br />
yvelaze kargi wigni?<br />
_ pasuxi Tqvensave kiTxvaSia _<br />
kargi wignia is, romelic iZleva biZgs<br />
iseT sakiTxebze fiqrisaTvis, razedac<br />
wakiTxvamde saerTod ar gifiqria, an<br />
fiqris sagani aseT rakursSi jer ar<br />
daginaxavs; romelic emociur da inteleqtualur<br />
daZabulobas iwvevs da<br />
aRviZebs warmosaxvas; romelic, mokled<br />
rom vTqvaT, sakuTar Tavs da pirad<br />
problemebs gaviwyebs, amiT ki<br />
Tavisuflebas ganiWebs. aseTi wignebi,<br />
RvTis madliT, Zalian bevria.<br />
kargi wigni, maRal literaturas<br />
ar niSnavs, magram mis gareSe samyaro<br />
daiRupeboda. Cvens TaobaSi vis ara<br />
aqvs wakiTxuli iaSaRaSvilis `mglis<br />
biliki~?! snobebi ityvian, rom es saer-<br />
Tod ar aris literatura, rom gemovnebis<br />
daqveiTeba aseTi teqstebiT<br />
iwyeba da sxv. magram `mglis biliki~ is<br />
wigni iyo, romelic Soreuli reisis<br />
mZRolebs `sideniis~ qveS edoT da<br />
xanmokle gaCerebebis dros kiTxulobdnen;<br />
maRaziis gamyidvl qalebs<br />
nervebi eSlebodaT, rodesac myidveli<br />
aiZulebda Tvali moewyvitaT gacrecili<br />
furclebisaTvis da Zexvi<br />
aewonaT; madloba iaSaRaSvils, ioram<br />
Cadunels da kidev bevrs, romelTa<br />
wignebic gamarTuli qarTuli enis<br />
wiaRSi amyofebda amden adamians da<br />
droebiT mainc aTavisuflebda rutinis,<br />
erTferovnebisa da wvril-wvrili<br />
sazrunav-sawuxaris Waobisagan. maSin<br />
aravin ityoda ase: `madloba unda movuxado~,<br />
`pozicia davafiqsiro~, anda<br />
`informacia gavaJRero~.<br />
_ mwerlis Semoqmedeba mainc sinamdvilisa<br />
da gamogonilis Serwymaa,<br />
ase Cans Tqvens bolo moTxrobaSi<br />
`globalizacia~. es metad saWirboroto<br />
problemaa dRevandel<br />
msofliosTvis da arc saqarTveloa<br />
gamonaklisi.<br />
_ filosofosma da poetma mamuka<br />
lekiaSvilma erTxel moswrebulad<br />
Tqva, civilizacia istoriis didi mdinaris<br />
napirebze mSenebare kompleqss<br />
hgavs, romelic amave mdinaris motanili<br />
masaliT igeba. urTierTdakavSirebul<br />
Senoba-nagebobaTa daxvaveba nelnela<br />
aviwrovebs kalapots da nabijnabij<br />
arTmevs mdinares mis kuTvnil<br />
sivrces. es usasrulo mSenebloba nagebobaTa<br />
kompleqss sabolood erT did<br />
saxlad aqcevs, romlis SigniTac mihqris<br />
artaxebSi moqceuli mdinare da<br />
vinaidan es artaxebi sul ufro da<br />
ufro viwrovdeba, mdinaris dineba<br />
sul ufro swrafi da cofiani xdeba.<br />
es procesi bolos miRwevs kritikul<br />
zRvars, rodesac istoria Surs iZiebs.<br />
didi madloba mamukas am martivi da<br />
zusti metaforisTvis, romelic na-<br />
Tel warmodgenas gvaZlevs Tanamedrove<br />
civilizaciur procesebze, globalizaciasa<br />
da momavlis perspeqtivaze.<br />
namdvilad aris raRac giJuri<br />
proeqtSi, saxelwodebiT `globalizacia~<br />
_ anu erTi veeba saxli, romlis<br />
SigniTac mdinarea gamoketili. XX<br />
saukunis bolos frensis fukuiamam<br />
ukve gvamcno kidec istoriis dasrulebis<br />
Sesaxeb. mere aRmoCnda, rom<br />
fukuiamas `informacia~ istoriis<br />
gardacvalebis Sesaxeb naadrevi da<br />
gadaWarbebuli aRmoCnda, magram tendencia<br />
(an, rogorc Cveni liberalinteleqtualebi<br />
ityvian, `intencia~)<br />
zustad aris nagrZnobi da Cavlebuli.<br />
cxadia, es xeriozul xifaTs uqmnis<br />
civilizacias. Cven vxedvT, rom sabediswero<br />
bzari ukve Tavidan bolomde<br />
gasdevs civilizebul samyaros da mamuka<br />
lekiaSvilis sityvebiT rom vTq-<br />
vaT, `am mravalsarTulian nagebobas<br />
niu-iorkis tyupebiviT dangreviT emuqreba~.<br />
Cven vgrZnobT, rom rRvevas<br />
ganicdis yvela Sre da sarTuli:<br />
ideologiuri, politikuri,<br />
ekonomikuri, kulturuli, socialuri<br />
da egzistencialuri. igive iTqmis<br />
adamianis fsiqikisa da cnobierebis<br />
Sesaxebac. yvela CamoTvlil sferoSi<br />
konfliqtebi da ganxeTqileba<br />
permanentuli da Seuqcevadia.<br />
_ globalizacia CvenSic ikidebs<br />
fexs, rasac Tqveni moTxrobis personaJebic<br />
grZnoben, magram sjobs<br />
met-naklebad gacnobierebuli<br />
hqondes sazogadoebas, Tu rasTan<br />
aqvs saqme, raTa mosalodnelze naklebi<br />
davkargoT.<br />
_ saqarTveloSi (da saqarTvelos<br />
gareTac) bevri fiqrobs, rom globalizacia<br />
qveynebisa da erebisaTvis<br />
viRacis mier xelovnurad Tavsmoxveuli<br />
Zaladobrivi qmedebaa. am `viRaca-<br />
Si~, albaT trans-nacionaluri finansuri<br />
korporaciebi unda igulisxmebodes.<br />
xalxurad amas zogjer `masonebis~,<br />
uares SemTxvevaSi ki `sionistebis~<br />
globalur SeTqmulebad naTlaven<br />
xolme. aseTi tipis msjelobas<br />
xSirad vismenT bazrobebze, transportSi,<br />
teleekranidanac ki.<br />
namdvilad ar mivekuTvnebi im<br />
snobebis ricxvs, romlebic waramara<br />
gaiZaxian neoliberalur kliSed<br />
qceul uazro frazas: `me ar mjera<br />
SeTqmulebaTa Teoriis.~ gvjera, Tu ar<br />
gvjera, faqtia, rom masStaburi SeTqmulebebi<br />
istoriariaSi xdeboda,<br />
xdeba da momavalSic moxdeba. magram,<br />
am konkretul SemTxvevaSi namdvilad<br />
ver gaviziareb istoriis primitiul<br />
masonofobiur axsnas.<br />
me viziareb azrs, rom globalizacia<br />
dasavluri civilizaciis istoriuli<br />
ganviTarebis Sedegad warmoSobili<br />
kanonzomieri procesia da<br />
istoriis subieqtebis _ erebis, winaSe<br />
Slis axal politikur, ekonomikur da<br />
kulturul perspeqtivebs, magram,<br />
amave dros Seicavs seriozul xifaTsac.<br />
globalizaciis procesis pozitiurad<br />
gamoyeneba damokidebulia<br />
TiTeul calke aRebul erze da<br />
erovnul saxelmwifoze, mis inteleqtualur,<br />
sulier da materialur mzaobaze.<br />
magram, vinaidan aseTi mzaobis<br />
xarisxi yvela konkretul SemTxvevaSi<br />
sxvadasxvaa _ globalizaciis procesTan<br />
dakavSirebuli sargebelic da<br />
saSiSroebac yvela calke aRebuli<br />
erisTvis gansxvavebuli iqneba. aqedan<br />
gamomdinare, ganuzomlad izrdeba<br />
nebismieri erovnuli xelisuflebis<br />
mniSvneloba da misi pasuxismgebloba,<br />
raTa maqsimalurad gamoiyenos axali<br />
saSualebebi da minimumade Seamciros<br />
eris winaSe mdgari xifaTi.<br />
rodesac saubaria globalizaciis<br />
pozitiur mxareze, aqcenti sam arsebiT<br />
momentze keTdeba:<br />
1. informaciiuli nakadebis swrafi<br />
da SeuzRudavi miRebisa da gavrcelebis<br />
saSualeba planetarul<br />
masStabSi (masmedia, multimedia, interneti<br />
da sxv.).<br />
2. dedamiwis nebismier wertilSi<br />
kapitalis swrafad da SeuzRudavad<br />
mozidvis saSualeba, saWiro proeqtis<br />
gansaxorcieleblad (saerTaSoriso<br />
sabanko qseli, safondo birJebi da<br />
sxv.).<br />
3. nebismieri profesiisa da kvalifikaciis<br />
adamianTa (fizikuri da inteleqtualuri<br />
resursis) Tavisufali,<br />
an gamartivebuli wesiT gadadgilebis<br />
saSualeba.<br />
Teoriulad, nebismier ersa da<br />
erovnul xelisublebas SeuZlia am<br />
sami saSualebidan nebismieris saku-<br />
Tari nacionaluri interesebis Sesabamisad,<br />
gaazrebulad da efeqturad<br />
gamoyeneba. analogiurad _ nebismier<br />
adamians, an korporaciuli niSniT<br />
gaerTianebul adamianTa jgufs Seu-<br />
Zlia zemoxsenebul saSualebaTa<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
gamoyeneba sakuTari interesebisaTvis.<br />
magram, swored amaSive imaleba safrTxec.<br />
saqme isaa, rom globalizaciis<br />
procesi araproporciulad zrdis<br />
Zlieri saxelmwifoebisa da korporaciuli<br />
jgufebis ideebs, politikuri<br />
da ekonomikur interesebis<br />
gavrcelebisa da gabatonebis saSulebas.<br />
2004 wlisaTvis mesame samyaros qveynebis<br />
jamurma valma ornaxevar trilion<br />
dolars gadaaWarba, am valis momsaxureba,<br />
ki am qveynebs yovelwliurad<br />
samas samocdaTxuTmeti miliardi<br />
ujdebaT. es 3-jer metia, vidre mesame<br />
samyaros qveynebi jandacvasa da ganaTlebaze<br />
jamurad xarjaven da<br />
ocjer aRemateba ganviTarebadi saxelmwifoebisaTvis<br />
ekonomikuri daxmarebis<br />
saxiT gamoyofil Tanxebs.<br />
dedamiwis mosaxleobis naxevari cxovrobs<br />
dReSi 2 dolarad. amave dros,<br />
ganviTarebad qveynebSi kerZo kapitalisa<br />
da uZravi qonebis 70-dan 90<br />
procentamde ekuTvnis am qveynebSi<br />
mcxovrebi ojaxebis 1 procents. mesame<br />
samyaros qveynebis saxelmwifo biujetis<br />
udidesi nawili procentiani<br />
sagareo valebis gadaxdas, adgilobriv<br />
CinovnikTa gamdidrebas da Ziri-<br />
Tadad maT dasacavad Seqmnili policiuri<br />
Zalebisa da armiebis Senaxvas<br />
xmardeba da ara mosaxleobis<br />
ekonomikur daxmarebas, romlis absoluturi<br />
umravlesobac siRatakis zRvars<br />
qvemoT imyofeba (j. perkinsi,<br />
2005).<br />
meqanizmi, romlis saSualebiTac<br />
dedamiwaze aseTi globaluri `status-kvo~<br />
miiRweva, martivia:<br />
1. erovnuli mTavrobebis darwmuneba<br />
infrastruqturisa da energetikis<br />
seqtoris ganviTarebisaTvis<br />
uzarmazari sagareo sesxebis aRebis<br />
aucileblobaSi;<br />
2. msoflio bankis, savaluto fondis,<br />
an msxvili transnacionaluri korporaciebisagan<br />
sesxis gacema im<br />
pirobiT, rom proeqtirebisa da ganxorcielebisaTvis<br />
gamoyofili Tanxis<br />
ori mesamedi moxmardeba ucxoeli<br />
eqspertebis, inJinrebisa da teqpersonalis<br />
anazRaurebas, agreTve sabanko<br />
momsaxebas;<br />
3. erovnuli mTavrobebis iZuleba,<br />
gadauxdeli valebis momsaxurebis sanacvlod<br />
gaasxvison bunebrivi<br />
resursebi da strategiuli obieqtebi.<br />
perkinsi Tvlis, rom, glibaluri<br />
imperiis Camoyalibebis JiniT Sepyrobili<br />
korporaciebi, bankebi da<br />
mTavrobebi iyeneben mTel Tavis finansur<br />
da politikur muskulaturas,<br />
raTa Cveni skolebi, universitetebi,<br />
interviu<br />
13<br />
firmebi da masobrivi informaciis sa-<br />
Sualebebi aRiarebdenen da amkvidrebdnen<br />
azrs, rom sixrbe ganviTarebis<br />
mTavari stimuli da motivaciaa,<br />
rom dedamiwis bunebriv simdidreTa<br />
ukanmouxedavi eqspluatacia gamarTlebulia,<br />
rom Cvenma Svilebma unda<br />
mibaZon adamianebs, romelTa cxovrebis<br />
wesic yovlad uzneo da gauwonasworebelia,<br />
rom dedamiwis mosaxleobis<br />
didi jgufebi unda cxovrobdnen<br />
"dawinaurebuli" elitaruli umciresobis<br />
karnaxiT da eqvemdebarebodnen<br />
mas...<br />
ra Tqma unda, yvelaze advili da<br />
komfortuli iqneboda yvelaferi<br />
organizebuli SeTqmulebis, an SeTqmulTa<br />
jgufisaTvis gadagvebralebina,<br />
magram saubedurod, Tu sabednierod<br />
es SeuZlebelia. es ar aris SeTqmuleba.<br />
es Cven varT, mTeli Cveni<br />
uazrobiT, sixarbiT da cofiT. yvelafers<br />
Cvenive xeliT vakeTebT, ufro<br />
swored vaoxrebT da amitomac gviWirs<br />
globalizaciasTan swori, arsebobisaTvis<br />
met-naklebad uxifaTo mimarTebis<br />
gamoZebna.<br />
_ ra mniSvneloba aqvs TqvenTvis,<br />
rogorc mwerlisTvis mocaleobas?<br />
_ mocaleobis Sesaxeb kacobriobis<br />
erTerTi mTavari wignis, bibliis<br />
pirvelsave gverdze saocari ram weria:<br />
Tavidan RmerTma Seqmna zeca da<br />
miwa, Semdeg dReebis mixedviTaa aRwerili<br />
samyaros Seqmnis etapebi, bolos<br />
ki teqsti gvamcnobs, rom meSvide dRes<br />
RmerTma daisvena. Zneli warmosadgenia,<br />
rom RmerTi daiRala. es cnoba demiurgis<br />
mier Seqmnil kosmiur wesrig-<br />
Si mocaleobis adgilsa da mniSvnelobaze<br />
migvaniSnebs. es namdvilad RvTaebrivi<br />
mWvretelobisa da hedonizmis<br />
gamoxatulebaa.<br />
meore, qarTvelTaTvis umTavres<br />
wignSi, `vefxistyaosanSi~ rusTaveli<br />
RmerTis mier adamianebisTvis boZebuli<br />
madlis, mijnurobis axsnisas mocaleobas<br />
aucilebel pirobad miiCnevs<br />
siyrmesa da siuxvesTan erTad.<br />
mocaleoba srul usaqmurobasa da<br />
marazmSi yofnas ar niSnavs. kidev erTi<br />
bibliuri gamonaTqvamis Tanaxmad,<br />
`aris Jami qvaTa grovebisa da aris Jami<br />
qvaTa srolisa~. mocaleoba STabeWdilebebis,<br />
codnisa da gamocdilebis<br />
grovebis Jamia. Semoqmedeba ki _ qvebis<br />
srolaa.<br />
gavkadnierdebi da vityvi, rom mocaleobis<br />
rolisa da mniSvnelobis SefasebaSi<br />
me srulad veTanxmebi zemoTmoyvanil<br />
avtoritetul mosazrebebs.<br />
esaubra xaTuna alxaziSvili