Egungo Euskararen Hiztegia —H—

handiki 2 adlag handikiro, handizki. Handiki biziko zirela biak inozoak engainatuz trikimailuzko dadoez. Iazko udan handiki
aurkeztu zen proiektuak urtebete eskas iraun du. Eta handiki bururatzeko asmoa du bere 14. edizioa, aitzineko urteetan bezala funtsean.
handikiro adlag handitasunez. ik handiro. Handikiro ibiltzen zen, pauso luzeak emanaz. Urteak zeramatzan bere lanetik
bizitzen [...] ez handikiro, baina bai hainbestean. Munduko ospeak hainbeste goraltxatu zuen gizona, non Enperadoreak berak oso
handikiro koroatu baitzuen. Santuen izendegian ezarri zuen Frantzisko, aginduz haren festa beraren heriotza egunean handikiro ospa
zedila. Hileta-prozesioa handikiro egiteko, olibondo eta bestelako zuhaitz adarrak hartu zituzten denek eta, kandela ugariren argitan,
gorespenak kantatzen zituzten ahots ozenez. Hemen ez da izarrik ikusten zeruan -esan dit handikiro-.
handikoi izond handizalea. Bizidunak, elkarren irudikoak ginen, handikoiak eta burlariak halaber.
handikoiki adlag era handikoian. Ezpainak handikoiki plegatuz.
handikote izond adkor handia. Dendako jabea gizon handikote bat zen, gizena, bizar beltz usukoa eta sudur-kakoa. Haurtzain
handikote hark. Bi atezain beltz eta handikotek gordetzen zuten. Edward Mille eskarmenturik gabeko hasiberri handikote eta baldarra
iruditu zitzaion. Neke handiz makurtu du gorputz handikotea. Bere zapata handikote botoiez beteei begiratu zien. Kaian ainguratzen ari
zen bapore handikote baten kiratsa zetorren haizebetik. Eraikin handikote argitsu mailakatu batzuk.
handinahi (241 agerraldi, 63 liburu eta 58 artikulutan; orobat handi(-)nahi g.er.) 1 iz handitasun irrika;
handikeria irrika. Gizakia aurrera bultzatzen duen indarrari deitzen zion berak handinahia. Handinahia da, loriaren Desira
neurrigabekoa. Gaztearen handinahia kitzikatzeko eta irudimena ernatzeko bakarrik esan zion hori guztia. Dedalok ez zuen jarri bere
langintza inolako ideologiaren, inolako handinahi pertsonalen zerbitzura. Ez zuen akuilatzen ez handinahiak, ez diru-goseak, ez besteak
imitatu nahiak, lan egiten zuen etsirik zegoelako hor eta ez beste inon zerbitzatu behar zuela, horretarako eman ziotela bizia.
Handinahirik gabeko jakintsu honek berehalakoan sentiarazten zuen jendea eroso. Indurain beraren izateko modu apalak, handinahirik
gabeko jarrerak, zintzotasunak, finean. Ez ote du, azpi-azpian, gutiuste ilunen bat gordetzen handinahi horrek?
· 2 izond handitasuna bilatzen duena; handikeriaren zale dena. ik handizale. Apalenak, berriz, gizajo hutsak ziren,
edo hipokrita handinahi errukarriak. Baina itxura apal haren azpian arima handinahi bat gordetzen zen. Programazio artistiko handinahi
eta erakargarri baten aldeko apustua. Etorbide handinahia eraiki dute, sona handiko arkitektoek diseinaturiko eraikinez betea. Greziar
fanarioten gurari handinahi hori. Seigarren mendeko abenturazale helenikoen ametsik handinahienak erraz gainditu zituena. Bati baino
gehiagori handinahia iruditu dakioke asmo hau, oso-osorik hartzen baitu liburu batean azaltzeko aukeran liburu espezializatu askotarako
gaia izango litzatekeena. Bati baino gehiagori handinahia iruditu dakioke asmo hau, oso-osorik hartzen baitu liburu batean azaltzeko
aukeran liburu espezializatu askotarako gaia izango litzatekeena. Hainbesterainoko nekea alferrik hartu izanaren amorruak bizi du Garibai,
etsipena hartzen hasita dago, handinahiegi jokatu izanak damutzen du.
3 (izan aditzarekin) Handinahia zen Frantzisko, eta diruari nobleziaren ospea gehitu nahi izan zion. Ezkontzekotan nagok, baina
emaztegaiaren gurasoak oso handinahiak dituk. Astean bederatzi groshen irabazten zituen maisu-laguntzaile bat, nola ausartzen zen hain
zorrotza eta handinahia izaten? Alferrikako biolentzia dago, pertsonaia ustez sakonen arteko solasak handinahiak dira eta amaiera
aurretik aise igartzeko modukoa da. "Harreman arriskutsuak" beraz militar etsi eta gogaitu baten obra handinahia da. Helburu
handinahia zen, baina denbora zegoen, eta gogoa eta ilusioa ez zen falta.
4 (izen gisa) Eta Handinahiak, aldiz, ez du deusik desiratzen loria bezainbat, eta ez du deusek izutzen ahalkeak bezainbat.
Petersburgera joan zen, handinahi guztiek ohi duten bezala.
4 handinahiko izlag handinahia, handizalea. Bagenekien zibilizazioek kolapsoak izan zituztela iraganean, eta Mendebalde
modernoko gizakiak eraikitako etxe-orratz handinahikoak pitzadura beldurgarriak zeuzkala orain. Alferkeria gozo batean bizi ziren, halako
bizimodu garesti, korapilatsu eta handinahikoan. Higuin baitzituen hark [Zeusek] gizakiak, handinahikoegiak eta ustetsuegiak izaki
haren gusturako.
handinahikeria iz handinahi gaitzesgarria. Horren bidez Kristoren jarraitzaileari ohore eta gorazarre iragankorrak
mespretxatzen irakasten baitzaio, handinahikeria eta harropuzkeria zapaltzen eta itxurakeriaren iruzurra baztertzen. Piztia ilehori honen
gerra-zaletasunak, saldukeriak eta handinahikeriak. Handinahikeriarik gabe txikitasunetik abiatu da Borda. Indietako ontziak txikiak
ziren, eta greziar eta erromatarrenak, handinahikeriak eginarazi zizkien ontzitzarrak alde bat utziz gero, ez ziren gureak bezain handiak.
Ez dut handinahikerietan sinesten, teoriaren gainetik, praxia nahiago izan dudalako beti. Handinahikeriaz jokatzea kaltegarria izan
liteke.
handios (orobat handioso g.er.) hantustetsua. Bai, gaixo soldadoak, izan ziten frantses edo aleman, frangotan behargabe
hilak aintzindari handios batzuren urgulua asetzeko! Handiosa, ahalguztiduna, antzinako Jainko baten jaiotza laguntzeko sortua balitz
bezalakoa. Gorroto zion imintzio sutsu eta handios haiengatik. Kristautasuna kristauentzat utopia bat dela, utopia handios bat. Igan nuen
eskailera hau, eta handik eliza behatu nuen, zinez hits eta handiosa. Handik bertatik abiatzen zen halako bide handios azpia harlauzez
egoki estali batean zehar. Adinean aurreraturik, ordea, ez zuen eragozpenik jarri kristau mediku zahar bat, bizar-handios eta gogoiluna,
senartzat hartzeko.
handioskeria iz hantustekeria. Kapitelik eta astragalorik ikustatu nuen, frontoi hiru-ertzik eta bobedarik, granitoaren eta
marmolaren handioskeria lausorik.
handiputz izond adkor harroputza. Fat Swanson handiputz hori. Ez dut birjina handiputzik nahi neure inguruan. Baina
zabartzen dena, harroxko edo handiputz bihurtzen dena, patuaren opariak umil onartu ezin dituena [...] akabo, horrenak egin dik. Akitua
zen mintzaldiez, barnez hutsak ziren ele handiputzen entzuteaz asea zen. Jaunak zeharka begiratu zidan eta barrez hasi zen, hots pixka
bat atereaz oraingoan, itxura handiputz eta erretxinaz.
handipuzkeria iz adkor harropuzkeria. Orain[...] konturatzen nauk handipuzkeria hura, itxialdi hura eta bakartze hura
zenbaterainoko umekeriak izan ziren. Beren lotsagabekeria eta handipuzkeria arriskuan jarri gabe. Bai, handipuzkeria hutsa duk... eta ,
hala ere, duintasun hori duk giza bizitzaren edukirik sakonena.
handipuztasun iz adkor handiputza denaren nolakotasuna. Bere begiez ikusi ez duenak nekez sinets badezake ere
zenbaterainokoa den Juan Inazio Iztuetaren handipuztasuna, zure adimen zoliak aise ulertuko du bertsook ezkutatzen duten arriskua, eta
zure aginpide ezin zuzenagoak bitarteko guztiak jarriko ahal ditu gipuzkoarren arima osasuntsu gordetze aldera!