12.05.2013 Views

Egungo Euskararen Hiztegia —H—

Egungo Euskararen Hiztegia —H—

Egungo Euskararen Hiztegia —H—

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sortu (7); hantxe utzi (49); hantxe zain (9); hantxe zegoela (19); hantxe zegoen (232); hantxe zen (25); hantxe zeudela (12); hantxe zeuden (90);<br />

hantxe zeukan (17); hantxe ziren (40); hantxe zutik (21)<br />

hantxe geratu nintzen (16); hantxe nengoen ni (11); hantxe hil zen (16); hantxe geratu ziren (12); hantxe gelditu zen (26); hantxe ikusi nuen (12);<br />

hantxe egon ziren (7); hantxe ikusi zuen (8); hantxe egon ginen (9); hantxe hasi zen (9); hantxe jarraitzen du (9); hantxe egon zen (24); hantxe utzi<br />

zuen (7); hantxe egoten zen (12); hantxe egon nintzen (11); hantxe geratu ginen (8); hantxe jarraitzen zuen (8); hantxe agertu zen (9); hantxe eseri<br />

zen (7); hantxe geratu zen (54); hantxe utzi nuen (8); hantxe gelditu nintzen (10); hantxe ikusten nuen (7); hantxe amaitu zen (10); hantxe aurkitu<br />

zuen (9)]<br />

hapataka adlag itsumustuan, arrapaladan. Hapataka jan genuen. Desert Inneko behatzaile guztiek, Jackie bitxiki lau<br />

hanketan bermaturik autoaren atzealdera hapataka lehiatzen jarraitu zuten.<br />

haplotipo iz Bada era horretako joera mordoa, halako edo halako HLA haplotipoarekin loturikoa.<br />

happening iz bat-batean eginiko ikuskizuna edo festa. Orro bat da ekintza hori, happening handi bat, bere isilean. Lehen<br />

astean bertan, artean ez berak ez nik alemanez tutik ez genekiela, sekulako happeninga egin genuela bere gelan. Happeningaren<br />

kontrakoa, hortaz: ez du epatatu nahi; beste konplizitate balizko baten bila dabil apika ikusle ernearekiko. Artista gazteen lanetan<br />

espezializatu zen, margo-lanetan batez ere, baina baita eskultura eta instalazioetan ere, eta orobat zenbait happeningetan, Ikuskizuna,<br />

Wellesena bezalaxe, baina ez happening bat egiteko, errealitatea manipulatzeko baizik.<br />

haptiko izond ukimenari dagokiona. Beste muturrean, polo haptikoa (ukimenezkoa) dago. Ikuspen optikoaren eta ikuspen<br />

"haptikoaren" (edo "ikusmenezko ukimenaren") arteko banakuntza. Pertzepzioaren ikuspegitik, ikusmenezko pertzepzioari eta pertzepzio<br />

"haptikoari" (ukimenarekin eta gorputzaren mugimenduekin loturik doan pertzepzio moduari) dagokio batez ere espazioa.<br />

haptonomia iz umekiarekiko komunikazio metodoa, amaren sabelean zeharko ukitzeaz gauzatzen dena.<br />

Haptonomia atsegin zuen eta, gazte-gaztetatik, baieztapen apodiktikoak esaten zituen, sekulako trebeziaz.<br />

har 1 iz gorputz luzea, biguna, zilindro erakoa eta uzkurgarria duen animalia txikia; batez ere, gero<br />

intsektu bihurtzen dena. ik beldar, zizare. Fama handiko bi fraideren bihotzetan sartu nintzen harra sagarrean bezala.<br />

Bertagotik aztertzen hasi eta atzamar artean desegin zitzaidanean, izaki biziduna zela ohartu nintzen, zizarea zela, edo harra, edo<br />

horrelako zerbait. Harra bezala luzatuz eta uzkurtuz. Erlauntza narratsean laster nagusitzen direla harrak eta zomorroak. Jesusek berak<br />

esan zuen ni harra bezalakoa naiz, eta interpretazio zuzenenak dio tximeleta bihurtuko zen harraz ari zela. Jateko [...] ona, hala nola<br />

harra apoarentzat, apoa sugearentzat, sugea zerriarentzat, zerria gizonarentzat, eta gizona harrarentzat. Harrak jotako sagar eroriak<br />

sagarrondo baten pean. ik harjo. Harrak jotako ilarrak bezala. Ardiak agalaxia, ikara, scrapiea, harrak buruan edo errapeetako mina<br />

dutenean. Bete-betean jo nuen, eta burdinazko kakoa besterik ez zen geratu, harra bezain biluzik. Hizkuntzak barnean du zulora<br />

eramango duen harra, ez da kanpora begiratu beharrik, eta har horrek eragozten dio benetan hizkuntza komunikatibo erabilgarria izan<br />

dadin. Haragian harrak sortuko al zaizkio! Hilobi-harrei lapurreta egiten diena. Aipatu har horren geneen erdiak gureak bezalakoak dira.<br />

2 (izenondoekin) Har txiki batzuen antzekoak dira, hankarik gabekoak. Denen begi bistan egoten den sagarra bezalakoxea baita,<br />

kanpotik eder eta barrendik har beltzak joa. Izaki berde argia inguratzen zuten har zuri malatsen dantza urguilutsua. Bero eta xamur<br />

zeuden, zuku azukretsu gozoan lehertzen ziren har zuri gizenez josiak. Bev-ek zikina kendu ahala, zauria har zuri batzuek hartua dutela<br />

ikus dezake, buru itsuak kanporantz zabuka ateratzen dituztela. Diote, hobe dutela Jainkoaren aingeruen bazka bezala finitu, lurreko har<br />

zikinen janari baino.<br />

3 (mota adieraziz) Tabako-hostoen harrak astintzera. Caenorhabditis elegans izeneko har txiki batek, 19.100 gene ditu.<br />

3 irud Ni, berriz, har naiz eta ez gizaki, jendeak iraindua, herriak mesprezatua. Arrastaka etorri zitzaionean ere, barkamen eske,<br />

barrengo harra ito ezinean. Barrengo harrak ez die bakerik ematen. Eta berriro ere barne-harra ausikika zuela. Orduan, barnean hozka<br />

nuen harrari eutsi ezinik, zera galdetu nion: [...]. Oso gutxi da; baina gosearen harra kentzeko lain baduzu. Inorekin hitz eginez gero,<br />

atsedena emango zion harrari. Odolean neramala zaletasunaren harra. Jakin-minaren harra ari zitzaion etengabe induska. Neu ere<br />

lotsatu nintzen hura hartzekotan izan nintzenean, ni baitan erruaren harra baineraman. Baina dudaren harra barruan geratu zitzaidan.<br />

Zalantzaren harra barruan, guk geure burua salbatzeari eutsi behar genion, ostera. Eta nola pizten zitzaidan bekaitzaren harra arimaren<br />

bazter batean, hitz haiek aditu orduko! Ordurako, ordea, umeak barruan zeraman trikitiaren harra.<br />

4 (informatikan) Jadanik, baina, euren ordenagailuetan harra aurkitu dutela jakinarazi dute hainbat erakundek. Nahikoa da<br />

erabiltzailea Internetera konektatzea harra haren ordenagailuan sartzeko. Baina adituen arabera, [Sasser] harrak ez ditu aparatua edo<br />

bertan dauden artxiboak hondatzen. Alemaniako adituen esanetan, astebetean harraren lau bertsio agertu dira.<br />

5 errrotako atal bat. -Amona, errota ez dabil, kraskatua du harra.<br />

6 gatzari harra egin Juan Inazio Iztueta hona ekarri zutenetik, ordea, gatzari harra egin zaio. Hirusta batek ez dik egundaino<br />

trinitatearen zera hori argitu, eta ez nikek harra egiten zaion gatzez ondutako janaririk nahi. · Zeren eta kontzientzia hertsiaren<br />

gatzontzian ere harrak sor baitaitezke.<br />

7 harra egin "Bazkalordua!_harra egin zaio horri hor barruan", pentsatu nuen, baina ez nion esan. Harekin berba egiteko behar kasik<br />

jasanezineko baten harra egin zitzaidan sabelean.<br />

8 harrak gobernatzera (eraman, bidali) hil. Baina gau hartan ez ziren azaldu, ez zuten ziegetan joka jardun bana hartu eta<br />

harrak gobernatzera eramateko. Bi kinki-marjinatu-ero-gizajo etxe batean sartu, bertako guztiak garbitu, eta gero eurak bidaliko dituzte<br />

harrak gobernatzera.<br />

9 kontzientziako har (orobat kontzientziaren har) Baina azken galdera bat neukan hozkaka, kontzientziako harra<br />

bezala. Anshelenganako maitasun handi batek hartu zuen Avigdor, lotsarekin, kontzientziako harrarekin, larritasunarekin batera. Zure<br />

kontzientziako harra isilarazi nahian hark lapurtutako dirua bere lekuan jartzera zoaz. Kontzientziaren harra ausikika hasten<br />

zitzaidanean.<br />

10 zeta har (orobat seda har) Zeinahi ere arlotan sartzen zela, mahastiak zein zeta-harrak. Ardoari buruzko ikerketak; zetaharraren<br />

eritasuna. Seda-harraren kuskuaren antza.<br />

[3] barneko harra (3); barrengo harra (3); barruko harra (5); harra asetu (3); harra barruan (10); harra berriro (3); harra bezala (5); harra egin (3);<br />

harra ito (3); harra sentitu (3); kontzientziako harra (3); kontzientziaren harra (8); nuen harra (3); zalantzaren harra (4); zuzendariarekin harra asetu<br />

(3); harra asetu ezinda (3)<br />

barneko harrak (3); barrengo harrak (4); harrak helduta (3); harrak jo (3); harrak jotako (3); jelosiaren harrak (5); minaren harrak (3); jakin minaren<br />

harrak (3); harren janari (4)]<br />

(hara)<br />

handik hara (40); hara abiatu (20); hara agertu (11); hara ba (11); hara bada (55); hara begira (18); hara bestea (55); hara bildu (11); hara biltzen (16);<br />

hara eraman (51); hara eramango (13); hara eramaten (14); hara ere (11); hara han (19); hara heldu (23); hara heltzean (14); hara hemen (47); hara<br />

hona (145); hara honaka (17); hara hor (97); hara hurbildu (20); hara iristean (19); hara iristeko (23); hara iristen (12); hara iritsi (65); hara itzuli (28);<br />

hara itzuliko (16)<br />

hara jo (13); hara joan (210); hara joandako (11); hara joango (26); hara joatea (23); hara joateko (64); hara joaten (64); hara nola (43); hara non<br />

(277); hara orain (17); hara sartu (29); hara zein (14); hara zer (160); hara zergatik (29); hemendik hara (26); hortik hara (15)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!