Konposta: zaborretik ortura! (6.972 KB ) - Bizkaia 21

6.10. KONPOSTGINTZAREN EGINKIZUNA HIRI-HONDAKINEN KUDEAKETAN
Hirietan sortzen ditugun hondakinen kopurua etengabe igotzen ari da, hiriguneetan gero eta jende gehiago
bizi delako, bizi-maila igo delako, produktu berriak agertu direlako eta botatzeko ontzien erabilera izugarri
hedatu delako. Hondakin horietatik, % 50 eta % 60 bitartean hondakin organikoak dira, etxeetan, jatetxeetan,
dendetan, baserrietan eta araztegietan sortuak. Hain zuzen ere, gaur egungo gizarteak ingurumenaren
arloan duen erronka nagusietako bat hondakin organikoen kudeaketa egokia da.
Duela gutxira arte, hondakindegi kontrolatuak izan dira hondakinak kudeatzeko aukerarik merkeena eta errazena.
Hala ere, ingurumenean oso eragin kaltegarria dutenez, agintariak beste aukera batzuk aztertzen hasi
dira. Aukera horietako bat hondakin gutxiago sortzea da, gehiago birziklatzearekin batera.
Gure lurraldeko biztanleak gero eta gehiago arduratzen dira hondakinen arazoaz, eta foru-aldundiak nahiz
beste erakunde batzuek arazo horri aurre egiteko programak eta politika publikoak abiatu dituzte (Bizkaiko
Hiri Hondakinak Kudeatzeko II. Plan Integrala 2005-2016, adibidez). Horri esker, gaur egun, Bizkaia hiri-hondakinen
kudeaketaren arloan aurrerapenik handiena egin duten Europako lurraldeetako bat da. 2009an, sortutako
hiri-hondakinen kopurua gutxitzea lortu zuen, bigarren urtez jarraian: Bizkaiko biztanle bakoitzak 2008an
baino 40 kg zabor gutxiago sortu zuen (% 6,3 gutxiago). Horrela, gure Lurralde Historikoak Europar Batasunak
2016rako ezarritako helburuak betetzea lortu du: 2000. urtean baino 20.000 biztanle gehiago dituen arren,
orain dela hamar urteko hondakin kopuru bera sortu du (627.035 tona urtean, hau da, 544 kg urteko eta biztanleko).
Bestetik, sortutako zaborraren % 70 materialki edo energetikoki balorizatzen da (% 35 materialki eta
% 35 energetikoki).
Garrantzi handikoa da hondakindegietan uzten diren
materialen kopurua ahal beste gutxitzea, ingurumenaren
onerako. Hala ere, hondakinak bota baino lehen
ahal beste aprobetxatzen ahalegindu behar gara,
horixe da garrantzitsuena. Beste era batera esanda,
helburua hondakindegietara hondakin gordinik ez
botatzea izan behar da. Gainera, hondakin organikoei
dagokienez, oso kontuan izan behar dugu deskonposizio-prozesuan
metano gasa sortzen dutela. Gas horrek
atmosferan berotegi-efektua eragiten duenez, era
egokian kudeatu behar da.
Hondakindegietara hondakin gordinik ez botatzea
lortu nahi badugu, konpostatzea oso aukera egokia
da. Horri esker, hondakin organikoak materiaren
ziklora itzultzen dira eta berriro erabil daitezke, ongarri
gisa.
Nolanahi ere, hiriguneetan sortzen diren hondakin organikoak kudeatzeko orduan konpostatzea aukera baliagarria
izan dadin, bi faktore hartu behar ditugu kontuan:
1. Ondo kontrolatu behar da konpostatuko diren hondakinen kalitatea. Beiraz, plastikoz, material bizigabez
edo biodegradagarriak ez diren bestelako hondakinez kutsatuta badaude, lortzen dugun
konposta baliaezina, kalitate txarrekoa edota errendimendu gutxikoa izan daiteke.
2. Ekoizpen-guneak konposta kontsumituko den lekuetatik hurbil egon behar dira. Izan ere, lortzen
den produktua oso baliagarria izango da lorezaintzarako, basoberritzerako eta lurzoruen kalitatea
hobetzeko, baina garraio-gastuak oso handiak izateak haren erabilera mugatuko luke.
Azkenik, Bizkaiko Foru Aldundiak 2010eko uztailaren 13an onartutako Bizkaiko Hiri Hondakinen inguruko
Prebentzio Plana 2010-2016k jasotzen dituen ekintzetako bat ikastetxeetan konpostgintza sustatzea dela
gogoratu nahi dugu.
34