i z o l d a W i l a Z e
i z o l d a W i l a Z e
i z o l d a W i l a Z e
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
qmedebis anu sameurneo operacebis erTobliobas warmoadgens.<br />
es safinanso-ekonomikuri moqmedebebi anu operaciebi gamudmebiT<br />
cvlis sawarmos aqtivebis, valdebulebebis, sakuTari kapitalis,<br />
Semosavlebisa da xarjebis moculobasa da struqturas.<br />
am cvlilebebis Sedegebis dasadgenad gamoiyeneba specialuri<br />
tipis cxrilebi, rasac buRaltruli angariSebi ewodeba. amdenad,<br />
buRaltruli angariSi aris firmis saqmianobaSi warmoqmnili<br />
ama Tu im cvlilebis aRricxvis xerxi. sameureno operaciebiT<br />
gamowveuli cvlilebebi im angariSze aRiricxeba, romel<br />
angariSsacmocemuli cvlileba Seexeba. magaliTad, fuladi<br />
Tanxebis miReba an gacema cvlis fuladi Tanxebis raodenobas,<br />
amitom es operacebi fulis aRmricxvel angariSze aRiricxeba.<br />
masalebis moculobaSi warmoqmnili cvlilebebi _ masalis angariSze<br />
aRiricxeba da a.S.<br />
amrigad, buRaltruli angariSi aris buRaltruli aRricxvis<br />
erTerTi mniSvnelovani xerxi, romelic Tvisebrivad erTgvarovan<br />
aqtivebs, valdebulebebs, sakuTar kapitals, Semosavlebsa<br />
da xarjebs dajgufebulad da dinamikaSi aRricxavs da romelTa<br />
gareSe firmebSi ganxorcielebuli saqminaobis Sedegebis dadgena<br />
SeuZlebelia. vinaidan, cvlilebebi mxolod ori mimar-<br />
TulebiT _ zrdis an Semcirebis saxiT SeiZleba moxdes, yvela<br />
buRaltrul angariSs ori mxare aqvs, romelTac tradiciulad<br />
~debeti~ da ~krediti~ ewodeba.<br />
sameurneo operaciebi buRaltrul angariSebSi ormagi aRricxvis<br />
xerxiT aisaxeba. ormagi aRricxvis (Caweris) xerxis<br />
gamoyenebis aucilebloba gamowveulia imiT, rom sawarmoTa<br />
ekonomikaSi arsebobs Sida ekonomikuri wonasworobis kanonzomiereba:<br />
yoveli erTi qmedeba, minimum ori sxvadasxva ekonomikuri<br />
maCveneblis Tanabari zomiT cvlilebas iwvevs. amitom<br />
orive maCveneblis cvlileba unda aRiricxos. magaliTad, Tu<br />
firmam bankidan aiRo moklevadiani sesxi 5 000 lari. es erTi<br />
operacia erTdroulad cvlis firmis fulad Tanxebs, kerZod<br />
zrdis mas da meore mxriv, aseve 5 000 lariT izrdeba davalianeba<br />
bankis mimarT, romelic droulad unda daifaros. amitom,<br />
resursebis marTvisa da kontrolis miznebi moiTxoven mocemuli<br />
operaciafuladi Tanxebisa da valdebulebebis angariSebze<br />
calkcalk aRiricxos. SesaZloa erTi sameurneo operaciis Sedegad<br />
sawarmoSi orze meti ekonomikuri maCvenebeli Seicvalos,<br />
magram wonasworobis kanonzomiereba arasodes irRveva. swored<br />
amitom, oramgi aRricxva niSnavs, erTi sameurneo operaciiT,<br />
erTidaigive Tanxis Caweras minimum or angariSze: erTis _debetSi<br />
da meoris _ kreditSi.<br />
SevniSnavT rom, cneba ormagi an oradi aRricxva SeiZleba<br />
gaazrebul iqnas rogorc,sawarmos finansur SedegebSi erTi<br />
da igive Tanxebis orjer aRiareba, rac bunebrivia ar SeiZleba<br />
marTebulad CaiTvalos da amdenad, msmenelSi dabneulobas<br />
iwvevs. am uxerxulobis Tavidan acilebis mizniT, mizan-<br />
Sewonilad migvaCnia gamoyenebul iqnas termini `ormxrivi<br />
aRricxva~.<br />
sawaroTa ekonomikaSi arsebuli Sida wonasworobis buRaltrulad<br />
sworad asaxvis dadasturebis mizniT sacdeli balansis<br />
momzadebis xerxi gamoiyeneba.<br />
sacdeli balansi aris sawarmos saqmianobis aRricxvaSi gamoyenebuli<br />
yvela buRaltruli angariSis naSTebis deklaracia<br />
Semosavlebisa da xarjebis angariSebis daxurvamde. sadebeto<br />
naSTebisa da sakredito naSTebis saboloo jamebi erTmaneTis<br />
toli unda aRmoCndes, rac imas niSnavs, rom sawarmos mikroekonomikaSi<br />
arsebuli Sida wonosworobis kanonzomiereba saaRricxvo<br />
sistemaSi sworadaa asaxuli.<br />
dRemde iTvleba, rom buRaltruli aRricxvis meSvide xerxi<br />
aris buRaltruli balansi (3.12; 10.38; 11.33), xolo merve xerxia<br />
angariSgeba, rac Cveni azriT, mcdari midgomaa Semdeg garemoebaTa<br />
gamo.<br />
pirveli,rogorc buRaltruli balansi, aseve mogeba-zaralis<br />
angariSgeba sacdeli balansis informaciis safuZvelze<br />
mzaddeba. kerZod, sacdeli balansidan aqtivebis, valdebulebebisa<br />
da sakuTari kapitalis aRmricxveli angariSebis naSTebi<br />
buRaltrul balansSi, Semosavlebisa da xarjebis aRmricxveli<br />
angariSebis naSTebi ki mogebazaralis angariSgebaSi gadadis.<br />
buRaltruli aRricxvis swavlebis saerTaSoriso programul<br />
saxelmZRvaneloSi, sacdeli balansi SeiZleba iTqvas, calke<br />
xerxadaa ganxiluli (7. 61-64). swored sacdeli balansis momzadeba<br />
warmoadgens im xerxs, romliTac gamoisaxeba mTavari sabalanso<br />
anu ekonomikuri wonasworoba. buRaltruli balansis<br />
Sedgenamde jer sacdelma balansma unda gasces pasuxi kiTxvaze:<br />
aRicxvaSi sworadaa Tu ara asaxuli sawarmos saqmianobaSi ganvlil<br />
periodSi warmoqmnili yvela finansur-ekonomikuri wonasworoba.<br />
mxolod amis Semdegaa SesaZlebeli finansuri angariSgebis<br />
momzadeba.<br />
meore, buRaltruli balansi aris finansuri angariSgebis<br />
68 69